Streszczenie

Paul Tillich, ceniony myśliciel pochodzący z Niemiec i kształtujący swoją twórczość aż do śmierci w Stanach Zjednoczonych, był nie tylko teologiem, lecz również filozofem. Tillich posługiwał się metodą filozoficzną po to, aby wyartykułować i uzasadnić twierdzenia teologiczne zawarte w objawieniu chrześcijańskim. Rozróżnienie między esencją a egzystencją w języku religijnym jest dla filozofa niemieckiego jednym z podstawowych zagadnień jego opus magnum – Teologii systematycznej.

Streszczenie

Wielka reforma Kościoła katolickiego, odpowiedź na rozwijającą się z powodzeniem reformację, to czas wieloletnich dysput doktrynalnych, prawnych, historycznych i moralnych podczas soboru zwołanego w Trydencie. Dyskusję tę kontynuowano następnie w rozlicznych pismach teologów oraz w aktywnej działalności wybitnych osobowości 2. połowy XVI i początku XVII wieku, dogłębnie przeistaczających podległe im diecezje...

Streszczenie

Sformułowanie jednoznacznych definicji określających pojęcia piękna i brzydoty nastręcza estetykom niemało problemów. Wielu współczesnych myślicieli, m.in. Umberto Eco, zaprzecza istnieniu obiektywnych kryteriów wyznaczających zakresy obu pojęć. Wartości piękna i brzydoty zostają sprowadzone do sfery naszych subiektywnych odczuć i opinii. „Pojęcia piękna i brzydoty miały charakter względny w różnych kulturach i okresach historycznych, by zacytować Ksenofanesa z Kolofonu (...): «Jeśliby zaś woły i lwy miały ręce, / żeby mogły malować i prace spełniać jak ludzie, / To by z pewnością konie malować zechciały obrazy / Bogów podobne koniom, a woły – wołom podobne, / Ciała też takie by rzeźbić zechciały, jakie i same / Miałyby kształtem podobne i całą także postawą»” – stwierdza Eco. Włoski pisarz identyfikuje subiektywny proces poznawczy z samą wartością piękna czy brzydoty. U podstaw relatywizmu Eco leży uproszczona i ogólnikowa definicja piękna. Pisarz ogranicza się do ukazania nam czysto estetycznych różnic i podobieństw cechujących wspomniane wartości, nie próbując odszukać tego, co stanowi ich metafizyczną podstawę.

Streszczenie

Pojęcie projektu jest konstytutywne dla rozumienia Sartre'owskiej koncepcji wolności człowieka. Czytelnik głównego dzieła francuskiego filozofa, Bytu i nicości, z łatwością dostrzeże, iż projekt jest jakoby dopełnieniem sensu wolności na planie „ontologii fenomenologicznej” tegoż dzieła. Literatura przedmiotu dostarcza jego kompleksowej, „kompletnej” krytyki, a ściślej – niekonsekwencji dualizmu antropologicznego, stanowiącego osnowę Bytu i nicości. Zwraca między innymi szczególną uwagę na problem antynomii istnienia „absolutnej” wolności człowieka wobec istnienia absolutnego bytu. Możemy tu mówić o sprzeczności między wolnością a logicznym prymatem determinującej natury bytu, na który zespalają się wszelkie warunki ludzkiej egzystencji zwane przez Sartre'a „sytuacją”. Innymi słowy, sytuacja człowieka jako faktyczność jego bytu jest tym, od czego człowiek nie może być wolny, a fakt jego wolności znosi się sam. Sartre'owska formuła, „iż człowiek jest projektem człowieka”, jest pewnym „katalizatorem‟ owego problemu na gruncie antropologicznej ontologii Bytu i nicości jako jej konsekwencja.