Słowa kluczowe

adwaita nietradycyjna |neoadwaita |ruch non-duality |Nowe Ruchy Religijne |satsang

Streszczenie

W niniejszym artykule podejmuję próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie o relację pomiędzy adwaita wedantą, historyczną szkołą filozoficzno-religijną klasycznego hinduizmu, nowym ruchem religijnym, jakim jest zjawisko non-duality, a uwarunkowaniami socjologicznymi organizującymi koncepcje antropologiczne, filozoficzne i religijne obecne we współczesnych społeczeństwach zachodnich.

W pierwszej części artykułu przedstawiam króką charakterystykę ruchu satsang (Określeń „ruch satsang”, „non-duality movement”, „adwaita nietradycyjna” i „neoadwiata” używam w nieniejszym opracowaniu wymiennie pomimo, iż istnieją pomiędzy nimi pewne różnice związane z kontekstem pochodzenia poszczególnych terminów), który ujmuję jako wypadkową introjekcji i zredefiniowania tradycyjnych pojęć wywodzących się z obszaru mistyki i duchowości indyjskiej w system popularny i nośny społecznie, będący elementem kultury masowej. Następnie prezentuję motywy i cele dla których podejmuję to zagadnienie jako temat dociekań naukowych oraz przedstawiam dotychczasowy stan wiedzy na ten temat. W dalszej części charakteryzuję doktrynę i organizację ruchu oraz badam na ile ukształtowały się one pod wpływem wybranaych elementów filozofii wschodniej, na ile zaś- złożonych procesów multikulturowych obecnych we współczesnych strukturach społeczeństw zachodnich.

Uwzględniając konsekwencje przyjętych założeń badam na ile zjawiska społeczne umożliwiły ukształtowanie się ruchu i odzwierciedliły się w nim w postaci konkretnych form ekspresji i cech typicznych. Wszystkie omawiane zagadnienia towarzyszące aktywnościom grup satsang analizuję na przykładzie wspólnoty polskiej.

Słowa kluczowe

pamiętnik |Aleksander Fredro |„Trzy po trzy” |Napoleon Bonaparte

Streszczenie

Aleksander Fredro to postać każdemu z nas znana, która kojarzy się przede wszystkim z komediopisarstwem. Jednakże mało osób zagłębia się w biografię tego interesującego pisarza i wiele z nich nawet nie ma świadomości, że jest ona tak bardzo bogata i ciekawa. Fredro bowiem należy nie tylko do grona polskich wybitnych pisarzy, ale także do szeregu żołnierzy wojska napoleońskiego. Podobnie jest z jego dziełem – pamiętnikiem zatytułowanym „Trzy po trzy” – które pomimo tego, że zdaniem wielu badaczy literatury zasługuje na uznanie, a nawet stanowi arcydzieło polskiego pamiętnikarstwa, to wielokrotnie bywa pomijane. Utwór Aleksandra Fredry stanowi dzieło wyjątkowe i bez wątpienia warte bliższemu poznaniu. Tym bardziej, że zasługuje ono nie tylko na uwagę filologów, ale i historyków, gdyż jednej strony jest arcydziełem polskiego pamiętnikarstwa, zaś z drugiej świadectwem uczestnika kampanii napoleońskiej. Utwór możemy badać w dwóch aspektach: jako dzieło literackie oraz jako źródło historyczne, dlatego też stanowi doskonały materiał badawczy.

Słowa kluczowe

Rosja |Polska |teatr |Dostojewski |Idiota |Książę Myszkin |przedstawienie teatralne

Streszczenie

Celem artykułu jest ukazanie, w jaki sposób światopogląd księcia Lwa Myszkina, wpływa na proces komunikacji z innymi bohaterami przedstawienia. Hipoteza badawcza zakłada, że odmienny światopogląd księcia Myszkina przyczynia się do nieporozumień w procesie komunikacji między nim a innymi bohaterami przedstawienia. W artykule zostaną wyjaśnione następujące pojęcia: komunikacja, porozumienie i nieporozumienie oraz wskazane zostaną postacie, które występują zarówno w powieści Dostojewskiego jak i w przedstawieniu Norberta Rakowskiego. Pomoże ustalić, z którymi bohaterami powieści Myszkin komunikuje się i jak jego światopogląd wpływa na proces komunikacji z innymi bohaterami. Materiałem badawczym jest scenariusz przedstawienia Idiota. Utopia człowieka doskonałego, autorstwa Norberta Rakowskiego.

Słowa kluczowe

teatr |Lwów |dramaturgia |Czechow |naturalistyczny kierunek w teatrze

Streszczenie

Niniejsza publikacja opisuje historię wystawienia dramatów Czechowa na scenie polskich teatrów we Lwowie, w czasie rosyjskiej okupacji miasta w 1914 roku. Artykuł również porusza niektóre problemy rozwoju i tworzenia polskiego teatru we Lwowie, w zaistniałej sytuacji, przede wszystkim związanej z nazwiskami takich wybitnych polskich twórców teatru, jak: K. Makushinsky, L. Heller, A. Lelevich i inni. Autor przytacza obszerne cytaty z pamiętników i wspomnień tamtejszych autorów, a także recenzje, które znalazły swoje odzwierciedlenie na łamach polskiej prasy.

Słowa kluczowe

empatia |naturalizm |animator |archetyp |Grupa Coincidentia |katharsis |Mateusz Pakuła |mity fundamentalne |patriarchat |postapokaliptyczny |postindustrialny |prakobieta |psychodrama |Robert Drobniuch |tabu |teatr alternatywny |teatr Kubuś |teatr lalek |teatr przyszłości |transgenetyka |transhumanizm |transmedia |uprzedmiotowienie człowieka |Wielka Reforma Teatru

Streszczenie

Esej dotyczy subiektywnych konotacji i osobistych wrażeń, towarzyszących recepcji spektakli scenicznych przeznaczonych dla widzów dorosłych i performowanych na deskach Teatru Lalki i Aktora „Kubuś” w Kielcach. Szczegółowej analizie formalnej i refleksji ideowej poddana została sztuka „The Monstrum Band”. Spektakl ten skłania do przemyśleń na temat ludzkiej kondycji na przełomie tysiącleci: kryzysu tożsamości współczesnego człowieka oraz skomplikowanych relacji międzyludzkich, zwłaszcza pomiędzy dziećmi a rodzicami, kobietami i mężczyznami, człowiekiem a technologią, jednostką a społeczeństwem.

Słowa kluczowe

Textile Industry |Western Influence |Japanese Fashion |Japanese Clothing

Streszczenie

The aim of this paper is to show how clothing industry affected everyday life of Japanese citizens and how the fashion was changing on the clash of XIX and XX century.

In following chapters I will mention the important historical and social aspect regarding the beginning of Meiji period 明治時代 (1868–1912) and first half of the Showa period 昭和時代 (1926–1989) . This is necessary in order to fully understand the political, economic and most importantly social life in Japan. Next, starting with presenting the case of Japanese textile industry, I will focus on impacts that West had on Japanese economy and industry regarding the selection of manufactured textile materials and also methods of production. Then I will show the influence of Western culture in Japanese fashion, pointing out the main events that led to adapting Western style by Japanese people. Because of the complexity of this issue, I also added a short chapter about other sources of inspiration regarding Japanese fashion. At the very end, before my final conclusions, I will shortly describe the change in military uniform of the Japanese Army in XX century.

Słowa kluczowe

Rzeczpospolita |Gwardia Królewska |powstanie kościuszkowskie |insurekcja kościuszkowska |Tadeusz Kościuszko

Streszczenie

Gwardia Jego Królewskiej Mości i Rzeczypospolitej, w głównych zasadach organizacji i liczebności, istniała od 1717 (sejm niemy). Gwardia była synonimem suwerenności i władzy królewskiej. Miała zakaz uczestnictwa w konfederacjach wojsk. Na posiedzeniach sejmów od 1646. i Sejmu Wielkiego 1788-1792, nie podjęło inicjatywy likwidacji Gwardii Królewskiej lub redukcji do zadań bezpieczeństwa i reprezentacji. Nigdy nie ustalono poprawnej nazwy i pisowni Gwardii...

Słowa kluczowe

gender |inność |toksyczna męskość |estetyka behawioralna |filozofia sztuki

Streszczenie

Dynamiczność między innością, odrębnością a identycznością, tożsamością dostarcza kluczowych idei dla analizy procesu indywiduacji płci w pracach artystów. W artykule poruszam problem artystycznej i estetycznej reakcji na homogeniczne kulturowe wzorce męskości, określone pojęciem „toksyczna męskość” w dyskursach pop-kulturowych, socjologicznych, psychologicznych i gender studies. Wspólny motyw opiera się na tym, że „toksyczna męskość” składa się ze szkodliwych wzorców, które rodzą antagonizmy i redukują wielopostaciowe męskości do jednej „społecznie akceptowanej” podstawy, co odbywa się kosztem dzieci, kobiet i mężczyzn – a więc całego społeczeństwa. Celem artystów jest wykazanie tej szkodliwości i wskazanie na wartość współistnienia wielu form męskości w jej różnorodności, co może redukować skutki destruktywnych relacji z płcią kulturową.

Słowa kluczowe

Indie |kolonializm |hidźra |trzecia płeć |transpłciowość |stygmatyzacja społeczna

Streszczenie

Od stuleci hidźry stanowią w Indiach nieodłączną cześć lokalnej kultury i społeczeństwa. Same określają siebie jako osoby pomiędzy, nie-mężczyźni i nie-kobiety. Będąc przedstawicielami trzeciej płci, mają wyraźnie ugruntowany status społeczo-kulturowy. Jest on jednak pełen niejednoznaczności. Hidźry budzą jednocześnie ciekawość, zabiega się o ich obecność w sytuacjach liminalnych, jak i podlegają marginalizacji oraz stygmatyzacji. Przyczyn można szukać w wielu kontekstach – poczynając od religijnych. Jeden z najbardziej dotkliwych, bo narzucony zewnątrz, to kolonialny stygmat, który utrwalił aurę wstydu i pogardy wokół osób płciowo nienormatywnych.

Hidźry pełnią ważne funkcje obrzędowe – błogosławią noworodki i nowożeńców, jak i mają moc rzucenia klątwy zsyłającej na ludzi bezpłodność i inne nieszczęścia. Wzbudzają więc strach i obawy przy jednoczesnym pragnieniu otrzymania ich błogosławieństwa. Hidźry, jako osoby transpłciowe, podlegały przez lata wykluczeniu, co zepchnęło je na margines społeczny i zmusiło do żebractwa oraz prostytucji. Utrwaliło to obraz pogardzanej społeczności, która w większości pozostaje niezamożna i niewyedukowana, a więc często budzi uczucia niechęci.

Powolne zmiany kulturowe dają jednak pewną szansę, by oswoić obcość trzeciej płci i pozwolić ich reprezentantom na wybór drogi życiowej, który nie będzie podyktowany przemocą, piętnem odmienności czy ubóstwem. Hidźry coraz częściej zabierają publicznie głos, który jest niezbędny w globalnym dyskursie dotyczącym tożsamości płciowej i tolerancji. Młode pokolenie Indusów wydaje się być coraz bardziej otwarte i wyrozumiałe, więc wybór hidźry na burmistrza miasta daje nadzieję na przywrócenie tej grupie należytej godności.

Słowa kluczowe

Japonia |burakumin |nieczystość |krew |eta/hinin |koseki

Streszczenie

Dyskryminacja może przyjmować najróżniejsze formy, co więcej wraz z upływem czasu pojawiają się nowe elementy dyskursu piętnującego daną grupę. Podobną praktykę można zaobserwować w przypadku japońskich burakumin. W ich przypadku obecna dyskryminacja stanowiła zarówno efekt stereotypowego wyobrażenia na temat jej członków, jak i podtrzymywania tradycyjnego podziału społecznego. Pomimo tego, że współcześnie doszło do zaniknięcia czynników, które doprowadziły do wyodrębnienia tej mniejszości w przeszłości, to w dalszym ciągu widoczne jest funkcjonowanie dawnych podziałów. Celem artykułu będzie zaprezentowanie obecnych problemów burakumin w Japonii oraz opisanie najważniejszych czynników, pozwalających zakwalifikować daną osobę do tej społeczności.

Słowa kluczowe

antysemityzm |druga wojna światowa |turystyka w czasie wojny |przewodniki niemieckie |Żydzi w Lublinie |niemiecki Lublin |propaganda nazistowska |Baedeker |Generalne Gubernatorstwo

Streszczenie

Problematyka dotycząca społeczności żydowskiej Lublina w czasie drugiej wojny światowej doczekała się wielu cennych prac naukowych. W niniejszym artykule prezentuję niezbadany dotychczas obraz społeczności żydowskiej Lublina przedstawiony na kartach przewodników turystycznych wydanych w latach 1942-1943 przez instytucje niemieckie. Źródła te, jak do tej pory, stały się przedmiotem badań tylko nielicznych naukowców, a literatura poświęcona wybranym wydawnictwom tego typu ogranicza się ledwie do kilku artykułów i publikacji książkowych, głównie obcojęzycznych. Przedmiotem moich badań stały się treści antysemickie, zamieszczone na łamach czterech przewodników całościowo bądź w części poświęconych miastu Lublin: Führer durch die Stadt Lublin, Lublin 1342-1942, Das Generalgouvernement oraz Das Generalgouvernement. Reisehandbuch von Karl Baedeker. W artykule dokonuję ich przeglądu i analizy. W celu przybliżenia kontekstu narracji o Żydach przedstawiam również krótką charakterystykę tych publikacji, opisującą ich genezę oraz zawartość.

Słowa kluczowe

ludobójstwo |Ukraińcy |banderowcy |Lachy |szowinizm |mord |SS |RONA