Streszczenie

… LIBERATURA – żadnej tu nie ma literówki, ale jest i książka (liber) i wolność (liber, wolny), wolność książki (stronicy, litery) do tworzenia znaczeń wypływających z materii, „pegaz trojański liberatury”. B zamiast t przywraca wartość pojedynczej literze, jak kapitalik Boga i mała literka diabła w „Bóg i diabeł”...

Słowa kluczowe

gatunek literacki |liberatura |hybryda

Streszczenie

„Liberatura” to hybryda. Z językoznawczego punktu widzenia słowo to jest złączeniem łacińskiego „liber” i polskiej (ale z łaciny pochodzącej) „literatury”. Co jednak kryje się pod tym terminem i do czego właściwie on się odnosi? Czy istotnie – jak postulował Zenon Fajfer i podtrzymywała niżej podpisana – oznacza jakiś gatunek literacki, a zatem jakiś typ czy klasę utworów literackich, czy też byłby to terminologiczny potwór – kolejna głowa genologicznej hydry wyrastająca w miejsce odciętych klasycznych rodzajów i gatunków?

Słowa kluczowe

liberatura |korekta |literówka |studia genologiczne

Streszczenie

Wystąpienie Zenona Fajfera z 1999 roku na łamach „Dekady Literackiej”, w którym powołał on do życia kategorię liberatury, pozwoliło wpisać się artyście na stałe w pejzaż rozważań genologicznych polskiej humanistyki. Tekst Fajfera wzbudził kontrowersje i wypowiedzi polemiczne. W swoim artykule Zenon Fajfer użył pojęcia „liberatura” jako określenia na twórczość literacką, w której zarówno słowo, jak i jego przestrzenne, materialne, graficzne ukształtowanie są tak samo znaczeniotwórcze...

Słowa kluczowe

liberatura |liberackie ciało

Streszczenie

W 1999 r. Zenon Fajfer opublikował na łamach „Dekady Literackiej” dający do myślenia artykuł Liberatura. Aneks do słownika terminów literackich, dotyczący m.in. kwestii „ciała” jako istotnej – czy wręcz konstytutywnej – części dzieła literackiego. Autorowi nie chodziło jednak wówczas o (proto)typowy utwór literacki, czyli taki, w którym główną rolę gra tekst, a pozostałe elementy dzieła, w ostatecznym rozrachunku, okazują się wobec tekstu właściwie nieistotne....

Słowa kluczowe

literaturoznawstwo |liberatura |liberackość |teoria liberacka |zwrot interfejsologiczny

Streszczenie

Doświadczenie lektury powstałej w 2008 roku pracy Typographic Synaesthesia (Typograficzna synestezja) izraelskiej artystki Rachel Stomel, nie ma nic wspólnego z czytaniem, o jakim myślimy najczęściej. Użytkownicy interaktywnej instalacji mogą śledzić teksty pojawiające się na trzech ustawionych w ciemnym pomieszczeniu ekranach: czarno na białym (tylko pozornie klasycznie) zapisane słowa wędrują tu we wszystkich kierunkach – wybudzają czytelnicze spojrzenie z ustalonego tradycją marazmu, zapraszając do lektury wielokierunkowej i dynamicznej...

Słowa kluczowe

liberatura |literatura totalna

Streszczenie

Jeszcze kilka wiosen wstecz zdawało mi się, że wszystko co mam do powiedzenia na temat geometrii, geologii i geografii owego norwidowskiego globu już powiedziałem, nieznany kontynent został odkryty i nazwany, i to jeszcze na przedostatnim okrążeniu zeszłowiecznej gonitwy garbusów, gonitwy dookoła szacownych murów Ilionu. Na dodatek, zabawna koincydencja, zdarzyło się to w urodziny Kartografa, który te zawody kompletnie zdominował – numer „Dekady Literackiej” z moim Aneksem do słownika terminów literackich ukazał się dokładnie 30 czerwca 1999...

Słowa kluczowe

literatura |liberatura |książka artystyczna

Streszczenie

Ideę liberatury przedstawił mi w 2008 roku pisarz i artysta Radosław Nowakowski podczas wywiadu na temat swojej własnej pracy oraz rozwoju książek artystycznych w Polsce przez ostatnie 20 lat. Mówił o ambicjach Katarzyny Bazarnik i Zenona Fajfera dotyczących właśnie liberatury oraz o ich współpracy z wydawnictwem Korporacja Ha!art przy publikacji serii „Liberatura”, w której ukazało się pierwsze w Polsce pełne wydanie Rzutu kośćmi...

Słowa kluczowe

autorytet |artysta |ponowoczesność

Streszczenie

Czy fakt, że artyści bywają autorytetami, jest wystarczającym uzasadnieniem poszukiwań tychże wśród ludzi twórczych? Dziś coraz chętniej negujemy znaczenie ludzi sztuki w przestrzeni społecznej, politycznej, historycznej w jakiej żyjemy, lecz – czy ześrodkowanie swoich zainteresowań na osobie artysty (nie jego dziele) w ogóle miało jakiekolwiek uzasadnienie? Czy ludzie sztuki są zdolni do przekazania społeczeństwu jakiejś idei porządkującej świat? I czy w ogóle im na tym zależy?