Numer 38 (1/2019)
Dyskursy weg(etari)anizmu
Redaktor: Wojciech Kalaga
Spis treści
Strony
Pobierz
Wojciech Kalaga
Er(r)go...
DOI: 10.31261/ERRGO.2019.38.01
5 – 8
PDF

Streszczenie

Czas na lewacką sałatę. Przede wszystkim sprawa zwierzęca, sprawa poważna: zwierzobójstwo, krzywda zwierząt i nasze moralne tchórzostwo, zinstytucjonalizowane zarzynanie, chów wertykalny, hodowla intensywna, żywe nie-życie zwierząt, hekatomba ptaków, w Azji kury palone na stosie, festiwale psiego mięsa w Chinach, deanimalizacja zwierząt i ontologiczna degradacja bytów zwierzęcych, zwierzęcy lumpenproletariat. W tle historyczny marsz zwykłych ludzi po zwierzęce białko i zwierzęta idące na rzeź, wszyscy równym krokiem. A przecież mięso zachowuje całe cierpienie...


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Marzena Kubisz
Weganizacja akademii i nowa humanistyka, czyli o weganizmie w kontekście badań literacko-kulturowych
DOI: 10.31261/ERRGO.2019.38.02
11 – 28
PDF

Słowa kluczowe

utopia |weganizm |weganizacja |nowa humanistyka

Streszczenie

Na stronie internetowej poświęconej najnowszemu polskiemu słownictwu Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego wyjaśnia, iż „weganizować” oznacza „wprowadzać takie zmiany do przepisu na danie zawierające mięso lub produkty pochodzenia zwierzęcego, żeby przyrządzić potrawę wegańską”...


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Śląski w Katowicach
Dariusz Gryza
Weganizm a reduktarianizm
DOI: 10.31261/ERRGO.2019.38.03
29 – 44
PDF

Słowa kluczowe

weganizm |ruchy społeczne |reduktarianizm |etyka relacji człowiek-zwierzę

Streszczenie

Podczas Ogólnopolskiej Konferencji Przestrzenie posthumanizmu i ekologii, odbywającej się w Gnieźnie w dniach 18–19 kwietnia 2018 roku, a zorganizowanej przez Instytut Kultury Europejskiej UAM, wygłosiłem referat O abolicję wegetarianizmu. W wystąpieniu poświęconym typologii postaw związanych z ograniczeniem i wykluczeniem korzystania z produktów zwierzęcych poddałem analizie współczesne definicje wegetarianizmu, weganizmu i reduktarianizmu. Przyglądałem się także różnicom i podobieństwom pomiędzy praktyką wegetarianizmu, weganizmu i reduktarianizmu. W konkluzji rozważań uznałem wegetarianizm za formę reduktarianizmu, ponieważ stanowi on praktykę polegającą na odrzucenia mięsa, przy jednoczesnej akceptacji innych produktów zwierzęcych, takich jak mleko i/lub jajka...


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
Małgorzata Poks
Radykalny weganizm osób kolorowych
DOI: 10.31261/ERRGO.2019.38.04
45 – 56
PDF

Słowa kluczowe

weganizm |Aph Ko |dekolonializm |Syl Ko

Streszczenie

Bezmiar cierpienia, jakiego doświadczają zwierzęta z rąk człowieka, jest skandalem. Walka o zakończenie barbarzyńskich praktyk wobec zwierząt, rozpoczęta protestami przeciwko wiwisekcji, w drugiej połowie XX wieku zaczęła dość gwałtownie poszerzać swój zakres, prowadząc do utworzenia organizacji Animal Liberation Front (1976), pojawienia się kampanii jednotematycznych, eksplozji działań na rzecz dobrostanu zwierząt, zakotwiczenia aktywizmu prozwierzęcego w łonie ruchu wegańskiego, wyłonienia się abolicjonizmu, reduktarianizmu i kampanii ulicznych, powstania intersekcjonalnego ruchu wegańskiego...


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Śląski w Katowicach
Hanna Mamzer
Popularyzowanie diet bezmięsnych na podstawie koncepcji krążenia wzorców konsumpcyjnych Thorsteina Veblena
DOI: 10.31261/ERRGO.2019.38.05
57 – 78
PDF

Słowa kluczowe

moda |dieta wegetariańska |wzorce konsumpcyjne |dieta bezmięsna

Streszczenie

Dyskusje pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami diet bezmięsnych i eliminujących produkty odzwierzęce polegają często na mieszaniu argumentów z dwóch porządków: biologicznego i kulturowego. W niniejszym teście przyjmuję, że spożywanie mięsa przez człowieka nie jest konieczne ze względów fizjologicznych i że jest uzasadniane kulturowo. Staram się poddać refleksji niektóre społeczne i kulturowe czynniki powodujące wzrastającą popularność diet eliminujących produkty odzwierzęce. Próbuję wskazać, że w zależności od preferowanych mód spożywanie mięsa może być traktowane jako sposób wyrażania przynależności do elit społecznych. Jednocześnie wskazuję, że można zapewne wygenerować rodzaj mody na niejedzenie mięsa i na odrzucenie produktów pochodzenia zwierzęcego. Posługując się Veblenowskim modelem krążenia wzorców konsumpcyjnych przejmowanych przez masy od elit społecznych, stawiam tezę, że gdyby z sukcesem wykreować modę na niejedzenie mięsa (traktowaną jako elitarna forma konsumpcji), można by się spodziewać popularyzacji tego wzorca konsumpcyjnego i przejęcia go przez szerokie masy społeczne.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Alicja Węcławiak
Lewacka sałata. Ekonomiczne aspekty weg*anizmu
DOI: 10.31261/ERRGO.2019.38.06
79 – 93
PDF

Słowa kluczowe

moda |weganizm |styl życia |konsumpcja

Streszczenie

Wegetarianizm to – najkrócej rzecz ujmując – niejedzenie mięsa. Weganizm jest nieco bardziej radykalną opcją – to nie tylko niespożywanie mięsa, ale ogólnie produktów zwierzęcych: jajek, mleka, nabiału, miodu. Są to stosunkowo proste definicje dla tych rodzajów diet. Problem zaczyna się jednak już wtedy, kiedy określimy wegetarianizm czy weganizm rodzajem diety. Pomimo iż słowo dieta oznacza generalnie sposób odżywiania się, potocznie rozumiana jest jednak jako pewien rodzaj ascezy, łączącej się z odmawianiem sobie określonych pokarmów w imię jakiegoś celu (zredukowania tkanki tłuszczowej, uniknięcia dyskomfortu związanego z nietolerancją niektórych produktów etc.). Wegetarianie i weganie raczej się z tym nie utożsamiają, nie uważając, jakoby ich jadłospis był podyktowany takimi koniecznościami...


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Agata Sitko
Sztuka mięs(n)a
DOI: 10.31261/ERRGO.2019.38.07
95 – 113
PDF

Słowa kluczowe

Realne |mięso |sztuka nowoczesna |rzecz |das Ding |abiekt

Streszczenie

Najpierw należałoby doprecyzować, że chodzi tu o sztukę wizualną i sposoby pojawiania się mięsa w takim właśnie kontekście. Z jednej strony mięso może być wykorzystane jako materiał w taki sam sposób, jak drewno może być użyte do stworzenia rzeźby. Z drugiej strony chciałabym zaprezentować prace, których tematem staje się mięso jako produkt spożywczy. Istotne będzie tu podejście poszczególnych twórców do wizualizacji odbiegającej od norm estetycznych przyjmowanych przez przemysł spożywczy, a dokładnie: przez producentów mięsa. Należałoby też zaznaczyć, że te normy estetyczne dotyczą określonych grup kulturowych, raczej przedstawicieli tych grup społecznych, które nie mają bezpośredniego kontaktu ze zwierzętami hodowlanymi...

Michał Krzykawski
Dlaczego kapitalizm ze zwierzęcą twarzą również nie jest dla nas rozwiązaniem? Od antropologii do krytyki ekonomii politycznej. Wokół Ludzkości mięsożernej Florence Burgat
DOI: 10.31261/ERRGO.2019.38.08
117 – 138
PDF

Słowa kluczowe

Florence Burgat |filozofia francuska |ekonomia polityczna |studia nad zwierzętami

Streszczenie

Na horyzoncie widnieje szersza zmiana społeczna. Być może my sami – zmęczeni panowaniem „głupoty” i „podłości myśli” w polskim wydaniu: moralnym tchórzostwem i polityczną uległością względem lobby futrzarskiego, odstrzeliwaniem (lub pomysłami na odstrzelenie) populacji dzików, wilków, łosi, żubrów, ptaków objętych i nieobjętych ochroną, by wymienić tylko te symptomy „nikczemnego sposobu myślenia”, które bezpośrednio dotyczą poruszanego tu problemu – na co dzień nie dostrzegamy. O ile jednak ta zmiana nadchodzi, o tyle towarzyszy jej frapujący paradoks: nigdy nie mówiliśmy aż tyle o zwierzętach, a mimo to ich sytuacja nigdy nie była do tego stopnia dramatyczna...


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Śląski w Katowicach

John Maxwell Coetzee
Kraina mięsa (1995)
DOI: 10.31261/ERRGO.2019.38.09
141 – 149
PDF

Streszczenie

Lata dziewięćdziesiąte XIX wieku były w Anglii świadkiem narodzin swoistego dziwactwa, którego kredo stanowiły orzeźwiające zimne prysznice, sandały noszone bez względu na pogodę, wolna miłość, jazda na rowerze oraz unikanie alkoholu i mięsa. Dziwactwo to kojarzone było z Edwardem Carpenterem i George’em Bernardem Shawem, z grupą co bardziej pokojowo nastawionych anarchistów, z niektórymi teozofistami czy wreszcie ze wczesnymi Fabianami. W wymiarze politycznym ruch ten (zakładając, że miał wystarczająco wspólny cel lub kierunek, by móc zwać się ruchem) łączył w sobie ideały socjalizmu wspólnotowego ze skrajnym indywidualizmem i głębokim brakiem zaufania wobec państwa. Inspiracji dostarczały postacie Henry’ego Davida Thoreau, Lwa Tołstoja oraz, przede wszystkim, Jezusa, syna cieśli Józefa...


INFORMACJE O AUTORZE

University of Adelaide, Australia
Wit Pietrzak
Poezja poczłowiecza: Pokarm Suweren Kacpra Bartczaka
DOI: 10.31261/ERRGO.2019.38.10
153 – 163
PDF

Słowa kluczowe

posthumanizm |poezja polska |głos/język |Kacper Bartczak

Streszczenie

Poetyka Kacpra Bartczaka na przestrzeni ostatnich piętnastu lat uległa nie tyle zmianie, ile radykalizacji. Jeśli spojrzeć na wczesne książki, jak choćby Domy mediowe (2003), od razu widać problematyczną składnię, nieoczywisty rytm wersów i zdawkową interpunkcję. Wszystko to wymusza zmianę toru lektury, bo trudno polegać na semantyce, do której przywykliśmy, kiedy wiersz za zadanie stawia sobie tę semantykę zakwestionować...


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Łódzki
Leszek Drong
Czarno-zielone czasoprzestrzenie wyobrażone (recenzja)
DOI: 10.31261/ERRGO.2019.38.11
167 – 175
PDF

Słowa kluczowe

Karolina Pospiszil |Swojskość i utrata |Górny Śląsk


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Ewa Wylężek
David Bradshaw, Laura Marcus, Rebecca Roach (red), Moving Modernisms: Motion, Technology, and Modernity (recenzja)
DOI: 10.31261/ERRGO.2019.38.12
179 – 180
PDF

Słowa kluczowe

Moving Modernisms |David Bradshaw |Laura Marcus |Rebecca Roach


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Śląski w Katowicach
Paweł Jędrzejko
Lech Witkowski, Humanistyka stosowana. Wirtuozeria, pasje, inicjacje. Profesje społeczne versus ekologia kultury (recenzja)
DOI: 10.31261/ERRGO.2019.38.13
181 – 184
PDF

Słowa kluczowe

Lech Witkowski |Humanistyka stosowana


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Pobierz cały numer
1 – 202
PDF
Uniwersytet Śląski w Katowicach
MNiSW: 100 p.
ISSN 1508-6305
Instytut Literaturoznawstwa
e-ISSN 2544-3186