Numer 13/1 (2021)
Ciało w mediach
Redaktor: Agnieszka Ogonowska
Spis treści
Strony
Pobierz
Agnieszka Ogonowska
Słowo od Redaktor Tematycznej
3 – 3
PDF

INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
Ryszard Henryk Solik
Artystyczne przygody ciała. Uwag kilka o napięciach między wizualnością a doświadczeniem ciała zmediatyzowanego
DOI: 10.24917/20837275.13.1.1
4 – 18
PDF

Słowa kluczowe

ciało |sztuka |doświadczenie |wizualność |ciało zmediatyzowane

Streszczenie

Problem ciała i cielesności sztuka eksplorowała na różne sposoby. W efekcie ciało podlegało w praktyce artystycznej – jako przedmiot odmiennych narracji, celów, polityk, pole ingerencji, obiekt artystycznej fetyszyzacji, seksualizacji czy deseksualizacji – nieustannym reinterpretacjom. Niniejszy tekst omawia wybrane aspekty obecności i doświadczenia ciała w sztukach wizualnych, odwołując się do realizacji i przedsięwzięć artystycznych o radykalnie odmiennej „naturze”, a co za tym idzie – ontologii dzieła. Zasadnicze pole prowadzonej refleksji wyznacza przejście od reprezentacji ciała (medialne obrazy ciała nieobecnego) do prezentacji, obecności ciała realnego jako tworzywa i medium ekspresji. W tym kontekście przedstawiono nie tylko konsekwencje związane z artystyczną mediatyzacją i performatyzacją ciała i cielesności, ale także napięcia między widzeniem (wizualnością) a doświadczeniem ciała zmediatyzowanego.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Karina Stasiuk-Krajewska
Cielesność – uwarunkowania dyskursywne
DOI: 10.24917/20837275.13.1.2
19 – 35
PDF

Słowa kluczowe

cielesność |dyskurs |Michel Foucault |Ernesto Laclau |Chantal Mouffe

Streszczenie

Artykuł analizuje cielesność w kontekście założeń teorii dyskursu Michela Foucaulta oraz z wykorzystaniem metod badania dyskursu zaczerpniętych z koncepcji Ernesta Laclau i Chantal Mouffe. Przyjmuje się zatem, że dyskurs rozumiany jest jako warunki sensownej artykulacji, semantyczna strukturyzacja świata społecznego. Specyfika dyskursu cielesności interpretowana jest w związku z kategorią punktów zapikowania. Dyskurs cielesności opiera się mianowicie na semantykach, które stanowią punkty zapikowania dla wielu konstytutywnych dla modernizmu dyskursów. Tym samym dyskurs cielesności stabilizuje nadrzędny (hegemoniczny) dyskurs modernizmu. W kontekście powyższych założeń przedmiotem analizy jest tekst opublikowany na portalu Gazeta.pl oraz komentarze internatów umieszczone pod tym tekstem.


INFORMACJE O AUTORZE

SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Warszawie

Agnieszka Ogonowska
Media ucieleśnione. (Nowe) konteksty badawcze w relacjach media – ciało
DOI: 10.24917/20837275.13.1.3
36 – 54
PDF

Słowa kluczowe

ciało |media ucieleśnione |biomedia |cyborgizacja |cyberpsychologia

Streszczenie

Celem artykułu jest ukazanie złożonych związków ciała człowieka i nowych technologii (nowych mediów) w odniesieniu do konceptu: „media ucieleśnione”. Termin ten pozwala na objęcie całościową, ale i syntetyczną refleksją pięciu kluczowych związków-kontekstów: (1) przekazów audiowizualnych, które reprezentują wybrane gatunki, formaty medialne i dyskursy o tematyce ciała; (2) typologii mediów powiązanych z ludzką sensorycznością; (3) biomediów oraz procesów cyborgizacji człowieka; (4) wpływu mediów na imaginaria społeczne dotyczące samej cielesności, oraz (5) inkorporacji mediów do ciała społecznego. Zagadnienia te są rozpatrywane w odniesieniu do kluczowych współczesnych koncepcji dotyczących cielesności, które reprezentują takie (sub)dyscypliny jak: filmoznawstwo, medioznawstwo, (stosowana) psychologia kliniczna / psychoterapia, cyberpsychologia, filozofia (głównie estetyka oraz fenomenologia percepcji / fenomenologia egzystencjalna) oraz nauki o sztuce.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
Iwona Massaka
Język ubioru w kongijskim ruchu SAPE i jak można go rozumieć
DOI: 10.24917/20837275.13.1.4
55 – 65
PDF

Słowa kluczowe

moda |SAPE |Kongo-Brazzaville |komunikowanie pozawerbalne |język ubioru

Streszczenie

Celem artykułu jest wskazanie historycznych, kulturowych, ideowych i psychospołecznych podstaw Ruchu SAPE (Société des Ambianceurs et des Personnes Élegantés), jednego z najbardziej charakterystycznych i trwałych fenomenów występujących w Kongu-Brazzaville i w Demokratycznej Republice Konga. Sapeurs manifestują swój światopogląd, pragnienia i potrzeby poprzez ubiór i praktyki z nim związane. Mają one charakter rytualny, wspólnotowy, kompensacyjny i eskapistyczny. Język ubioru w SAPE jest specyficznym, w dużej mierze ikonicznym, systemem komunikacyjnym. Staje się on względnie zrozumiały tylko w kontekście realiów historycznych, społecznych i politycznych obu państw, przy zastosowaniu klucza semiotycznego odnoszącego się do języka mody.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Agnieszka Skorupa,
Franciszek Stefanek,
Patrycja Paczyńska-Jasińska
Ciało i umysł w kinie: immersja, doświadczenie emocji i interakcji społecznych podczas seansu w kinie
DOI: 10.24917/20837275.13.1.5
66 – 78
PDF

Słowa kluczowe

immersja |doświadczenie emocji |doświadczenie interakcji społecznych |cielesny odbiór filmu |psychologia filmu

Streszczenie

Jak widz odbiera film? Dlaczego niektóre filmy stanowią dla widza bardziej satysfakcjonujące doświadczenie niż inne? – to pytania interesujące zarówno filmoznawców, psychologów, jak i socjologów. W niniejszym artykule zaprezentowany został krótki przegląd badań odbioru filmu, ze szczególnym uwzględnieniem immersji oraz doświadczanych przez widza w trakcie pokazu emocji i interakcji społecznych ze wskazaniem ich cielesnych aspektów. Rozważania teoretyczne zostały zilustrowane badaniami porównawczymi odbioru przez widzów (N=325) siedmiu filmów mających swoje premiery kinowe w 2019 roku. Potwierdzono zależność pomiędzy zanurzeniem oraz doświadczeniem emocji i interakcji społecznych a satysfakcją z oglądania filmu. Ponadto wykazano różnice w recepcji poszczególnych dzieł.


INFORMACJE O AUTORACH


Agnieszka Skorupa
Uniwersytet Śląski w Katowicach


Franciszek Stefanek
Uniwersytet Śląski w Katowicach


Patrycja Paczyńska-Jasińska
Uniwersytet Śląski w Katowicach

Magdalena Mateja
Cyberuwodziciele z Facebooka. O mechanizmach kreowania atrakcyjności fizycznej w perspektywie stereotypów płci
DOI: 10.24917/20837275.13.1.6
79 – 94
PDF

Słowa kluczowe

atrakcyjność fizyczna |autoportret |stereotypy płci |grupa tematyczna |osoba rozwiedziona

Streszczenie

Najpopularniejszy obecnie portal społecznościowy – Facebook – jest przestrzenią, w której funkcjonuje szereg grup tematycznych. Jedną z nich tworzą osoby rozwiedzione lub pozostające w separacji, traktując społeczność jako rodzaj grupy wsparcia. W weekendy członkowie społeczności mogą prezentować swoje podobizny w celu zwrócenia na siebie uwagi, nawiązania znajomości, zainicjowania relacji romantycznej itp. Przedmiotem badań stały się komunikaty wizualne opublikowane przez społeczność, a ich celem ustalenie, jakie są strategie autoprezentacji kobiet i mężczyzn, na ile stereotypy płci mają odzwierciedlenie w kompozycji publikowanych (auto)portretów, jakie skojarzenia budzą wizerunki kobiet i mężczyzn, wreszcie – jaki jest stosunek członkiń i członków społeczności do selfie, konwencji typowej dla użytkowników social mediów. Badania zrealizowano z wykorzystaniem analizy semiotycznej, co pozwoliło na sformułowanie adekwatnych wniosków. Do najistotniejszych należy zaliczyć obecność stereotypów płci w procesie konstruowania atrakcyjności fizycznej rozwodników i rozwódek, mimo że członkowie społeczności reprezentują różne generacje, grupy zawodowe, klasy społeczne itd.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Judyta Pogonowicz
Nażywość czy nowa nażywość. Obecność a niecielesność we współczesnym teatrze
DOI: 10.24917/20837275.13.1.7
95 – 102
PDF

Słowa kluczowe

nowe media |współczesny teatr |teatr postdramatyczny |nowa nażywość |immersja

Streszczenie

W artykule podsumowuję sposoby definiowania teatru oraz mediów. Pokazuję różnorodność w definiowaniu i wyznaczaniu granic teatru. Omawiam skrótowo rozwój mediów i nowych technologii. Łączę skutki rozwoju mediów wraz ze zmianami w teatrze. Udowadniam, że nażywość ciała aktora i widza nie są koniecznymi warunkami do powstania spektaklu.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie

Anna Teler
Wykorzystanie fenomenu anty-body shaming do (re)interpretacji obrazu ciała na Instagramie
DOI: 10.24917/20837275.13.1.8
103 – 123
PDF

Słowa kluczowe

media cyfrowe |body shaming |obraz ciała |Instagram |instagramizacja

Streszczenie

Zamiarem autorki jest opisanie zidentyfikowanej potrzeby reinterpretacji obrazu ciała na Instagramie oraz wyjaśnienie fenomenu anty-body shaming poprzez analizę zawartości wybranej hasztagosfery i wybranego profilu instagramowego (The Birds Papaya). Obserwacja uczestnicząca pozwoliła sformułować pytanie badawcze: „Jak wykorzystać zjawisko anty-body shaming do reinterpretacji obrazu ciała na Instagramie?”. W toku badań ujawniono, że poprzez oferowanie różnorodnych treści i autentyczny przekaz dotyczący życia osobistego, edukowanie i podnoszenie świadomości anty-body shaming ma szansę zreinterpretować obraz ciała w przestrzeni cyfrowej. Celem artykułu jest także zainicjowanie dyskusji na ten temat.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Honorata Smerecka
„Gdy jeden uśmiech wywołuje tyle radości, warto zadbać o niego z Colgate”. Leksykalny obraz zębów i uśmiechu w opisach reklamowych pasty Colgate
DOI: 10.24917/20837275.13.1.9
124 – 139
PDF

Słowa kluczowe

zęby |uśmiech |pasta do zębów |opis reklamowy

Streszczenie

W artykule przedstawiony został leksykalny obraz zębów oraz uśmiechu na podstawie opisów marketingowych past do zębów firmy Colgate. W zebranym materiale badawczym scharakteryzowano określenia dotyczące zębów i uśmiechu, a także dokonano analizy poszczególnych wyrażeń związanych z omawianymi leksemami. Zwrócono też uwagę na konkretne chwyty marketingowe oraz różnorodne stylistycznie opisy produktu. Podsumowując, zaakcentowano, że producenci past do zębów skupiają się na zareklamowaniu prozdrowotnych funkcji towaru, przekonują o skuteczności i szybkim działaniu produktu.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Rzeszowski

Bolesław Faron
Poeta z „krainy łagodności”: Recenzja książki "W obliczu cudów wszechświata… Studia o twórczości Adama Ziemianina", red. Piotr Borek, Marek Karwala, Roman Mazurkiewicz
DOI: 10.24917/20837275.13.1
140 – 146
PDF

INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie

Agnieszka Ogonowska
O czym opowiada dziś antropologiczna opowieść? Z profesorem Wojciechem Józefem Bursztą rozmawiała Agnieszka Ogonowska
DOI: 10.24917/20837275.13.1
147 – 164
PDF

INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis
Instytut Filologii Polskiej
ISSN 2083-7275
Studia de Cultura
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej
e-ISSN 2391-4432