Słowa kluczowe

emocje |literatura |podróż |Andrzej Stasiuk |Wschód |socjologia |reguły odczuwania

Streszczenie

Celem artykułu jest interpretacja literackich podróży na Wschód Andrzeja Stasiuka z perspektywy socjologii emocji. Refleksji poddano motywy podróży, eksplorowano nazwy uczuć, których Stasiuk używa w podróży na Wschód i emocje, które przypisuje Innemu oraz sposób ich wyrażania i kontekstualizacji. Wyobrażony oraz doświadczany Wschód jest przedstawiany w odniesieniu do smutku, strachu i nostalgii, co wpisuje się w kontekst przeżywania komunizmu oraz podróży do miejsc peryferyjnych, nieturystycznych. Wyniki badania motywują do wykorzystania literatury jako kulturowo istotnego źródła danych w odkrywaniu reguł odczuwania oraz reżimów emocjonalnych wyrażanych przez autora oraz bohaterów. 

Słowa kluczowe

emocje |dyskurs postępu |nowoczesny hedonizm |pokolenie historyczne |rewolucja konsumpcyjna |udomowienie technologii

Streszczenie

Celem artykułu jest analiza przemian emocjonalności w procesie rewolucji konsumpcyjnej, w kontekście polskim w środowisku wielkomiejskim. Wyodrębniono dwa typy emocjonalności: emocjonalność wpisaną w dyskurs postępu oraz nowoczesny hedonizm. Na podstawie etnograficznych badań terenowych, poddano analizie emocje wobec udomawianych technologii. Dyskurs postępu dominuje wśród rozmówców ze starszych pokoleń, nowoczesny hedonizm w najmłodszym pokoleniu transformacji. Przemiany emocjonalności to: wzrost emocjonalności, czyli częstsze wyrażanie emocji oraz większa liczba i zróżnicowanie wyrażanych emocji;  wyrażanie emocji pożądania; angażowanie się w praktyki dla wzbudzenia emocji.

Słowa kluczowe

Mourning |Melancholia |Loss |death |ethic

Streszczenie

This paper looks at mourning and melancholia, and their ethical implications through the work of Sigmund Freud and mostly Jacques Derrida. The attempt here is to read through Derrida’s auto thanatological oeuvre through questions of fidelity, interminability, impossibility and ethics. In our perpetual struggle as scholars dealing with questions of meaning, existence, loss, life and death this paper tries to navigate the discursive traditions of looking at mourning and melancholia and what their radical potential is or can be where the mourning; melancholic; haunted; living subjects bear an impossible task unto the dead.

Słowa kluczowe

nostalgia |fear |Defensive emotions |sociology of emotions |retrotopia

Streszczenie

This article critically addresses the contemporary study of what is called 'defensive emotions' such as fear and nostalgia among a number of social theorists. While it may be true that the collective emotions of fear and nostalgia (here framed by the phrase of 'retrotopia') may indeed be on the rise in Western liberal democracies, it is also important to be wary of taking the literature on the matter as a sign that fear and nostalgia actually permeate all levels of culture and everyday life. The article starts out with some reflections on the sociology of emotions and shows how the early interest in emotions (theoretical and empirical) among a small group of sociologists is today supplemented with the rise of a critical social theory using collective emotions as a lens for conducting a critical analysis of the times. Then the article in turn deals with the contemporary interest within varuious quarters of the social sciences with describing, analysing and diagnosing the rise of what is here called 'defensive emotions' – emotions that express and symbolize a society under attack and emotions that are mostly interpreted as negative signs of the times. This is followed by some reflections on the collective emotions of fear and nostalgia/retrotopia respectively. The article is concluded with a discussion of how we may understand and assess this relatively new interest in defensive emotions.

Słowa kluczowe

tradycja wojskowa |budowa tożsamości |żołnierze |komandosi |tożsamość w ponowoczesności |tradycja wytworzona |rytuały wojskowe |symbolika wojskowa |elitarność

Streszczenie

Tradycje wojskowych formacji historycznych nadal służą jako czynnik ułatwiający budowanie tożsamości współczesnych żołnierzy. Tradycji nie należy jednak odnosić wyłącznie do historii. Można bez niej skutecznie budować tożsamość, opierając się na wartościach takich, jak elitarność czy wspólnota ekstremalnych przeżyć. Kluczową rolę może odgrywać także tradycja wytworzona, która przyspiesza i ułatwia budowę tożsamości grupy. Metodą indywidualnego wywiadu pogłębionego przebadano siedmiu żołnierzy: z okresu II wojny światowej, PRL-u oraz współczesnych (ekspertów z dużym doświadczeniem bojowym i dowódczym). Jednocześnie, przez pryzmat budowy tożsamości, dokonano charakterystyki polskich oddziałów specjalnych, opisano ich historię, dziedziczone tradycje, przeznaczenie, imię, pochodzenie nazwy, symbolikę. 

Słowa kluczowe

Zygmunt Bauman |Izabela Wagner |Artur Domosławski |antysemityzm powojenny |polityka historyczna

Streszczenie

Artykuł zestawia ze sobą i problematyzuje dwie godne odnotowania biografie wybitnego socjologa i filozofa społecznego, Zygmunta Baumana, autorstwa Izabeli Wagner i Artura Domosławskiego, dokonując analizy zawartego w nich przekazu na tle powojennej polskiej historii politycznej i kulturowej.

Słowa kluczowe

kultura |Polska |tożsamość |dancehall |Jamajka |motywy słowne

Streszczenie

Głównym celem artykułu jest zapoznanie czytelnika z historią i różnicami pomiędzy muzyką oraz kulturą dancehall na Jamajce i w Polsce. Dodatkowym zadaniem jest ustalenie, jak kształtuje się tożsamość polskich twórców dancehallu. W artykule zestawiono dostępne badania wyróżniające główne motywy słowne jamajskiego dancehallu z analizą tekstów polskich utworów tego gatunku. Analiza pokazuje, że istnieją znaczące różnice pomiędzy praktykowaniem dancehallu w Polsce a na Jamajce. Szczególną odmienność widać w tekstach utworów. Tożsamość polskiego twórcy dancehallu wydaje się z kolei być niejasna i trudna do zdefiniowania.

Słowa kluczowe

demokracja |ideologia |Anna Applebaum |erystyka |hipokryzja

Streszczenie

Zmierzch demokracji Anne Applebaum to książka wyjątkowa z co najmniej dwóch powodów. Po pierwsze, dzięki kunsztowi syntezy, struktura narracyjna wykorzystana przez Autorkę doskonale ukazuje ideologiczny rdzeń współczesnego dyskursu (neo)liberalnej opozycji. Zarazem dzięki jej talentowi erystycznemu, sam ładunek perswazyjny tekstu wart jest uznania i pogłębionego wglądu. Niniejsza publikacja stawia sobie za cel rekonstrukcję bazy narracyjnej Zmierzchu demokracji oraz ekspozycję jej aparatu perswazyjnego. Następnie owo studium przypadku wykorzystane zostaje do rozpoznania szerzej funkcjonujących schematów ideologicznych towarzyszących działaniom politycznym, u którego podłoża spoczywa resentyment, gorycz i tęsknota odsuniętych od władzy (neo)liberałów.