Numer 16 (1/2017)
Redaktorzy: Alicja Kosterska, Iga Łomanowska, Ewa Modzelewska, Krzysztof Popek
Spis treści
Strony
Pobierz
Adrianna Smurzyńska
Anima quodammodo cerebrum. Neurobiologia i filozofia o duchowości
DOI: 10.26361/ZNTDH.08.2017.16.01
7 – 19
PDF

Słowa kluczowe

neuroteologia |duchowość |doświadczenie mistyczne

Streszczenie

Artykuł ma na celu przedstawienie problematyki duchowości w perspektywie neurobiologicznej. Autorka rozpoczyna od przywołania definicji, źródeł i założeń neuroteologii. Opisuje metody badań i właściwe tej dyscyplinie rozumienie duchowości. Kontrastuje je następnie z wybranymi filozoficznymi i psychologicznymi koncepcjami duchowości i mistycyzmu. Wskazuje też na szereg zarzutów, jakie można postawić neuroteologii. W podsumowaniu następuje odniesienie do tytułowej maksymy anima quodammodo cerebrum.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Damian Jurczak
Analiza krytycznoliteracka Jon 2,3-10
DOI: 10.26361/ZNTDH.08.2017.16.02
21 – 39
PDF

Słowa kluczowe

Jonasz |Psalm Jonasza |Modlitwa Jonasza |podział Psalmu Jonasza

Streszczenie

Niniejsze opracowanie dotyczy analizy fragmentu Pisma Świętego z drugiego rozdziału Księgi Jonasza (Psalm Jonasza – Jon 2,3-10). Jest to analiza krytycznoliteracka, mająca na celu przedstawienie stanu badań nad Psalmem. Obejmuje ona omówienie kontekstu perykopy, ukazanie miejsc paralelnych w innych księgach Starego Testamentu (ST), ustalenie gatunku literackiego oraz próbę wskazania czasu powstania.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Opolski
Monika Ziemba
Rozważania nad kategorią rytmu Pawła z Tarsu Karola Huberta Rostworowskiego
DOI: 10.26361/ZNTDH.08.2017.16.03
41 – 53
PDF

Słowa kluczowe

muzyczność |dramat |Paweł z Tarsu |Karol Hubert Rostworowski |rytm |agogika

Streszczenie

Niniejszy artykuł rozpatruje problematykę muzyczno-literackich filiacji. Jego celem jest wskazanie na muzyczność typu I jako tę, która stanowi immanentną cechę budowy dramatu Karola Huberta Rostworowskiego pt. Paweł z Tarsu. Autorka pracy, opierając się na wypowiedzi samego twórcy, wskazuje, że kategoria rytmu stanowi oś konstrukcyjną utworu i odgrywa znaczącą rolę w odzwierciedleniu stanów emocjonalnych poszczególnych bohaterów. Poprzez próbę transponowania określonych terminów muzycznych na materiał językowy dokonuje analizy wybranych przejawów rytmiczności. Skupia się również na agogice i akustyce, które implikują bogatą nastrojowość, egzemplifikują temperament postaci i wpływają na odbiór dzieła dramatycznego.


INFORMACJE O AUTORZE

Akademia Pomorska w Słupsku
Paulina Poterała
Fauna i flora w utworach Samuela Twardowskiego inspirowanych mitologią
DOI: 10.26361/ZNTDH.08.2017.16.04
55 – 75
PDF

Słowa kluczowe

Samuel Twardowski |fauna |flora |mitologia |barok |enargeia |energeia

Streszczenie

Artykuł omawia sposoby przedstawiania oraz włączania do tekstów Samuela Twardowskiego ze Skrzypny opisów krajobrazów, roślin oraz zwierząt. Koncentruje się na twórczości inspirowanej mitologią, a więc na dialogowej sielance epickiej Dafnis drzewem bobkowym, dwóch epitalamiach epickich (pierwsze poświęcone Jakubowi Rozdrażewskiemu i Annie Przyjemskiej, drugie – Piotrowi Opalińskiemu i Annie Sieniuciance) oraz romansie Nadobna Paskwalina. Publikacja podzielona jest na trzy części. Pierwsza z nich omawia realizację założeń kategorii enargei i energei w opisach przyrody, kolejna odnosi się do świata roślin oraz zwierząt jako elementu współtworzącego kreację bohaterów. Ostatni komponent szkicu dotyczy elementów przyrody inspirowanych mitologią.

Fauna i flora w utworach Twardowskiego pełni następujące funkcje: tworzenie świata przedstawionego, urozmaicenie utworów, podkreślenie urody, charakteru czy też przemiany bohatera, oddanie ulotności chwili oraz atmosfery towarzyszącej opisywanemu wydarzeniu. Opisy przyrody emanują sensualnością, dynamizmem, a także odwołują się do afektywnej i perswazyjnej roli poezji, czerpiąc z tradycji retorycznej. Wątki roślinne oraz zwierzęce pokazują skalę wyobraźni poety, jego wrażliwość na piękno natury, jak również świadczą o istotności omawianego tematu w dziełach Twardowskiego.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Łódzki
Katarzyna Ossowska
Dumanowski Wita Szostaka – między fantastyką a powieścią historyczną
DOI: 10.26361/ZNTDH.08.2017.16.05
77 – 96
PDF

Słowa kluczowe

fantastyka |nowa powieść |powieść historyczna |Trylogia

Streszczenie

Wit Szostak określany jest jako współczesny twórca fantasy. W rzeczywistości jednak autor Poszarpanych grani od 2003 roku każdą kolejną książką manifestuje swoje odchodzenie od tolkienowskiego gatunku. W artykule zaprezentowano sylwetkę oraz dorobek artystyczny pisarza, a także przybliżono moment przełomowy w jego twórczości, wiążący się bezpośrednio z powstaniem powieści Dumanowski.

W pierwszej części pracy postawiono pytanie, czy aby na pewno Szostak, zgodnie z zapowiedzią, odszedł od gatunku, od którego zaczynał swą literacką podróż. Ze względu na dużą w ostatnim czasie popularność nowej powieści historycznej, z którą niewątpliwe można kojarzyć centralną cześć trylogii, zadano pytanie o to, które elementy świata przedstawionego świadczą o zakorzenieniu artysty w gatunku fantasy, a które wywodzą się wprost z powieści historycznej.

Dumanowski Szostaka to utwór bogaty w sensy, prowokujący do stawiania wielu hipotez interpretacyjnych. W ostatniej części artykułu przestawiono możliwości odczytania utworu współczesnego pisarza oraz rozwinięto jedną z nich.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Łódzki
Monika Skrzeszewska
Na bakier ze światem, czyli dlaczego Vedrana Rudan przeklina?
DOI: 10.26361/ZNTDH.08.2017.16.06
97 – 112
PDF

Słowa kluczowe

Chorwacja |patriarchalizm |przekleństwa |Vedrana Rudan |wulgaryzmy |Zašto psujem

Streszczenie

Niniejszy tekst podejmuje tematykę wykorzystania wulgaryzmów i przekleństw przez chorwacką pisarkę Vedranę Rudan w książce Zašto psujem (Dlaczego przeklinam). Soczysty język posłużył jej nie tylko do ekspresji własnych myśli, ale także do wyrażenia buntu oraz polemiki głównie ze stereotypami związanymi z płcią, państwem chorwackim czy starzeniem się. Żeńskie wypowiedzi (tak zwany biolekt) wykluczają obecność „pieprznego” języka, co też jest formą walki Rudan ze stereotypami. Mimo że stosowanie takiego języka w literaturze przekracza pewne tabu, Rudan jest jedną z najpopularniejszych pisarek w rodzimej Chorwacji oraz sąsiedniej Serbii.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Michał Stachera
Sprawozdanie z konferencji „Psychodebiuty”
DOI: 10.26361/ZNTDH.08.2017.16.07
113 – 125
PDF

Streszczenie

VII Ogólnopolska Konferencja Studencko-Doktorancka „Psychodebiuty” odbyła się w dniach 9–10 grudnia 2016 roku na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Konferencja miała na celu zaprezentowanie nowych badań studentów i doktorantów różnych uczelni oraz prezentację najlepszych prac magisterskich studentów psychologii stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Organizatorem było Koło Naukowe „Pragma”, działające w Instytucie Psychologii Stosowanej UJ.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Pobierz cały numer
1 – 130
PDF
Towarzystwo Doktorantów
Czapskich 4/14
e-ISSN 2082-9469
Uniwersytet Jagielloński
31-110 Kraków
ISSN 2299-1638