Streszczenie

Terminem „przestrzeń publiczna” określa się te części miasta, które znajdują się we własności miasta lub państwa i są ogólnie dostępne dla mieszkańców. Tak więc jest nią przede wszystkim przestrzeń otwarta: ulice i place miasta. Nie spełniają ściśle tej definicji wnętrza obiektów, nawet tych będących własnością miejską lub państwową, gdyż dostęp do nich jest z reguły w jakiś sposób zawężony. Tym bardziej nie spełniają jej wnętrza sklepów, centrów handlowych i innych miejsc stanowiących własność prywatną. Przestrzeń publiczna służy przede wszystkim gromadzeniu i integracji jej użytkowników. Służy ponadto manifestacji splendoru i siły władzy (ceremonie, zgromadzenia, pochody), a z drugiej strony manifestacji poglądów samych jej użytkowników (pokojowej lub agresywnej – np. zamieszki). Oprócz tego przestrzeń publiczna jest miejscem odbywania się codziennych formalnych lub nieformalnych spotkań. To, co się dzieje w przestrzeni publicznej, wpływa na opinie i nastroje społeczeństwa, które obserwuje ją na żywo lub za pośrednictwem mediów.

Streszczenie

19 marca 1782 roku superintendent Traugott Bartelmuss (pastor ewangelickiego Kościoła Jezusowego w Cieszynie) podczas pierwszego po kilkudziesięciu latach oficjalnego nabożeństwa luterańskiego w Bielsku nazwał lokalny zbór „Bielskim Syjonem”. To starotestamentowe określenie skupiło w sobie historię i emocje, radość przetrwania i nadzieję odrodzenia bielskiej protestanckiej grupy wyznaniowej, która po trudnym okresie kontrreformacji ponownie uzyskała wolność praktyk religijnych. Nadany 13 października 1781 roku przez cesarza Austrii Józefa II Patent Tolerancyjny był początkiem wyjścia ewangelików Śląska Cieszyńskiego z wyznaniowych katakumb. Ponadto, stanowił także umowny koniec czasu religijnego ucisku poddanych akatolickich, ucisku popieranego przez katolicką koronę Habsburgów. Patent Tolerancyjny głosił, iż: „(…) [istnieje] szkodliwość wszelkiego przymusu sumienia, a z drugiej strony wielka korzyść wypływająca dla religii i państwa z [wprowadzenia] prawdziwie chrześcijańskiej tolerancji”. Dlaczego w całym cesarstwie austriackim właśnie w Bielsku słowa te uzyskały tak silny oddźwięk? Dlaczego to grupa bielskich protestantów konfesji ewangelicko-augsburskiej została nazwana „Syjonem”? Odpowiedzi należy szukać w historii miasta.

Streszczenie

Niniejsza praca powstała z połączenia trzech pasji – antropologii, fotografii i poleologii. Antropologii – z właściwym jej współczesnym nurtom „zdziwieniem nad rzekomą oczywistością”. Fotografii – z oferowaną przez to medium możliwością „zamrażania” chwili i spojrzenia na świat oczami innych ludzi. Poleologii, czyli nauki o mieście – bo właśnie miasto jest główną areną życia społeczeństwa postindustrialnego.

Streszczenie

Mustafa to Marokańczyk, który mieszka w Katowicach. Poznaliśmy się w Essauirze, hippisowskiej miejscowości nad Atlantykiem. Tam, mimo młodego wieku, był już poważnym biznesmenem z kilkoma sklepami. Sprzedał je i przyjechał żenić się z Polką...

Streszczenie

Kino wyłoniło się w pełni rozkwitu modernistycznego Paryża. Zapowiedzi nowego medium pojawiały się jednak już kilka stuleci wcześniej, drzemiąc w obrazach camery obscury, laterna magica czy też innych wynalazków optycznych. Jeśli przyjąć wersję legendy – a czemu nie, skoro szuka się w kinie i magii – pierwszy pokaz filmowy, wykorzystujący kinematograf braci Lumière, odbył się 28 grudnia 1895 roku w kawiarni Le Grand Café przy Bulwarze Kapucynów w Paryżu. W ten sposób przeczucia nowego sposobu widzenia, obecne w optycznych eksperymentach malarzy i naukowców poprzednich wieków, zaistniały w rodzącej się tym samym kulturze filmowej.

Streszczenie

Wrzeszcz, podobnie jak wiele gdańskich dzielnic, powstał jako wiejska osada. Jego nazwa wywodzi się od słowa Vriezst, czyli „wrzos”. Pierwsze wzmianki o Wrzeszczu pochodzą z roku 1263. Na początku XV w. Krzyżacy nazwali tę osadę Langfuhr, czyli „daleka droga”. Niemiecka nazwa używana była w okresie Wolnego Miasta Gdańska. Wrzeszcz rozrastał się stopniowo, przestawał pełnić funkcję folwarku. Coraz częściej pojawiały się tam letnie rezydencje bogatych mieszczan, aż w 1814 r. Wrzeszcz stał się przedmieściem Gdańska. W okresie Wolnego Miasta w dzielnicy tej mieszkało około 40 tys. osób.

Streszczenie

Zakopane – miasto, w którym tradycja spotyka się z nowoczesnością – to, co lokalne, ze światem globalnej wioski. Myśl – z myślą. Człowiek – z człowiekiem...

To miasto nacechowane znaczeniem, mające wiele oblicz, które posługując się określeniem Tagga, „nie jest pojedyncze”... Powinniśmy je zatem postrzegać jako złożony obszar działań i interakcji, stosunków społecznych, czyli również obszarów władzy, cechujących się ciągłą walką o owo znaczenie. Dlatego za Shieldsem pragnę je badać za pomocą analizy wielowymiarowej i reprezentacji dialogicznych, których celem nie jest synteza czy przezwyciężenie sprzeczności, ale celebrowanie wielorakości przeciwstawnych dyskursów mających charakter heterogeniczny.

Streszczenie

Wybór Wrocławia na „bohatera” i miejsce akcji kryminalnych powieści Marka Krajewskiego nie jest przypadkowy. Sam autor podkreśla dwa motywy, które skłoniły go do stworzenia kryminalnej serii. Pierwszym jest fascynacja i uwielbienie kryminału jako gatunku literackiego, drugim – bardziej interesującym nas w kontekście rozważań nad miastem – zainteresowanie historią Wrocławia. Ten drugi motyw wiąże się dodatkowo z osobistym i emocjonalnym związkiem, jaki łączy Krajewskiego ze stolicą Dolnego Śląska.

Streszczenie

Ujęcie pierwsze. Gąsienice olbrzymiego pojazdu zmierzają w kierunku widza, miażdżąc po drodze niepozorną cegłę. Czy to czołg przetacza się przez ulice zniszczonego wojną miasta, by siać – jak to w przypadku czołgów – zniszczenie jeszcze większe? I tak, i nie. Pojazd okazuje się bowiem nie maszyną wojenną, a pracującą na budowie (widz właściwie nie wie, jak maszyna owa wygląda w całości; twórcy filmu pozwalają mu zobaczyć jedynie gąsienice oraz człowieka w kabinie pojazdu). Skupiony operator maszyny ma przed sobą zadanie o wiele ważniejsze niż miażdżenie pojedynczych cegieł. Jego wzrok – a zarazem wzrok widza – biegnie po linach przyczepionych do pojazdu w stronę ruin wysokiego budynku, straszącego dwoma rzędami pustych okien. Za chwilę budynek znika. Maszyna, kierowana przez pochłoniętego swoim zadaniem człowieka, pozornie sieje spustoszenie, niszczy. Oto jednak z kłębów dymu i gruzu powstaje nowe, zachwycające miasto. Stare odchodzi, by zrobić miejsce nowemu. Niezależnie od tego, co nastąpi potem, wiemy już, o czym będzie ten film. Parafrazując hasło futurystów, jego tematem przewodnim będą miasto, maszyna i młodość. To, co wielkie, dobrze zorganizowane i nowe.

Streszczenie

Nowa Huta, pierwsze po drugiej wojnie światowej polskie miasto zbudowane od podstaw, stanowiła największe przedsięwzięcie przyjętego w 1950 r. przez władze PRL planu sześcioletniego. Projekt jej założenia zatwierdzono już w 1949 r., choć dość długo spierano się co do jej umiejscowienia. Ostatecznie Nowa Huta wzniesiona została na terenie czternastu podkrakowskich wiosek...