Numer 33 (2/2014)
Redaktorzy: Anna Kuchta, Natalia Anna Michna
Spis treści
Strony
Pobierz
Anna Kuchta,
Natalia Anna Michna
Wstęp
7 – 9
PDF

INFORMACJE O AUTORACH


Anna Kuchta
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie


Natalia Anna Michna
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Ewa K. Świętek
Wprowadzenie do estetyki chińskiej. Kategorie harmonii i wieloznaczności
11 – 31
PDF

Słowa kluczowe

harmonia |chińska estetyka |estetyka porównawcza |Wschód-Zachód |wieloznaczność

Streszczenie

Artykuł przedstawia podstawowe założenia chińskiej estetyki. Filozofia i estetyka chińska są równie bogate jak estetyka zachodnia, dlatego też korzystanie z ich doświadczenia niewątpliwie pozytywnie wpływa na ogólny rozwój estetyki. W artykule omówiono źródła i etymologię jej podstawowych pojęć oraz zarysowano zakres badań porównawczych estetyki Chin i Zachodu. Przedstawiono wybrane kategorie chińskiej estetyki − wieloznaczność (analizowaną za pomocą idei hanxu) oraz harmonię. Przedstawiono także zasadę , uznawaną w tradycji chińskiej za wyjściową zasadę estetyczną.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Zielonogórski
Iwona Mikołajczyk
Estetyczne aspekty przestrzeni formistycznej: Witkacy – Chwistek – Czyżewski. Abstrakcja i metanarracja
33 – 52
PDF

Słowa kluczowe

estetyka |formizm polski |przestrzeń artystyczna |gra metaestetyczna |metajęzyk |konwencja artystyczna |abstrakcja |kubizm |futuryzm

Streszczenie

Artykuł Iwony Mikołajczyk Estetyczne aspekty przestrzeni formistycznej: Czyżewski – Chwistek – Witkacy ujmuje formizm polski w aspekcie związków z metanarracją i abstrakcją. Analiza formy dzieł trzech twórców dowodzi, iż w dialektyce rozwoju kierunku artyści albo wychodzili od przedmiotu, albo go aproksymowali (oddawali w dużym przybliżeniu). Jako znak plastyczny był on dla nich pretekstem do prowadzenia gry metaestetycznej z konwencją artystyczną. Z drugiej strony synteza i autonomia przedmiotu kierują formizm ku abstrakcji. To zawieszenie między metajęzykiem a abstrakcją (obecne też w futuryzmie i kubizmie) powodowane było obawą przed zbyt gwałtownym zerwaniem z tradycją i przekroczeniem przez sztukę granicę zrozumiałości. Albo stanowiło znak rozwoju artystycznego samego artysty.


INFORMACJE O AUTORZE

Politechnika Koszalińska
Kamila Sosnowska
Koniec epoki – trwanie czasu. O 2046 Wong Kar-waia
53 – 72
PDF

Słowa kluczowe

film |Miłość |czas |Wong Kar-wai |Hongkong |kinematografia azjatycka

Streszczenie

Celem artykułu jest analiza pojęcia czasu oraz jego emocjonalnych, kulturowych i politycznych konotacji, zawartych w filmie 2046 Wong Kar-waia. Czas wyrażany w filmie został spersonalizowany w postaciach bohaterów; poprzez ich przeżycia widz zostaje postawiony wobec faktycznych wydarzeń z istotną dla narracji filmowej kategorią czasu „pożyczonego”. Hongkong tkwi w swoistym zawieszeniu, gdyż „otrzymał” okres pięćdziesięciu lat od wycofania się Wielkiej Brytanii (1997) do ostatecznego przejścia pod zwierzchnictwo Chin (2046). 2046 opowiada o relacjach głównego bohatera z kobietami na przestrzeni lat. Film jest zwieńczeniem trylogii reżysera poświęconej miłości i uczuciom w latach 60. XX wieku.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Małgorzata Stępnik
Paradoksy imaginacji. Williama Blake’a metaforyka przestrzeni
73 – 94
PDF

Słowa kluczowe

wyobraźnia |William Blake |metaforyka przestrzeni |paradoks |grawitacja |liminalność

Streszczenie

Niniejszy artykuł dotyczy metafor przestrzennych występujących zarówno w wizualnym, jak i literackim oeuvre Williama Blake’a. Owa złożona metaforyka nierozerwalnie związana jest z jego oryginalnym systemem kosmologicznym, korespondującym z koncepcją człowieka jako kompletnej jedni, poniekąd wtopionego we Wszechświat – homo maximus. W Blake’owskiej mitologii Urizenowi – figurze satanicznej, wielkiemu Architektowi, przeciwstawia się Urthona – boska Wyobraźnia, siła kojarzona z poezją i intuicją.

Autorka opisuje owe znaczące Przeciwieństwa (Contraries), włączając je w kontekst pojęć takich, jak diaboliczna (?) symetria, Newtonowska grawitacja (związana już choćby etymologicznie z powagą – łac. gravitas), transgresyjność (a road of excess...) czy wreszcie liminalność. Co więcej, wskazuje na szereg paradoksów znamionujących Blake’owski system, stworzony wszak przez człowieka wielowymiarowego, buntownika i outsidera. W obszar swych rozważań autorka włącza między innymi odniesienia do filozoficznych koncepcji Victora Turnera, Lamberta Wiesinga i Jeana Baudrillarda.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Rafał Mazur
Koncepcja sztuki w klasycznym konfucjanizmie
95 – 109
PDF

Słowa kluczowe

filozofia chińska |estetyka chińska |chińska filozofia sztuki |konfucjanizm

Streszczenie

Sztuka i filozofia w Chinach związane są ze sobą mocno i od dawna. Jak twierdzą badacze sztuki, trudno odnaleźć w chińskich archiwach pisma nawiązujące do innych przykładów działalności artystycznej niż działalność filozofów. Sztuka była bowiem jedną z praktyk, jakim oddawali się filozofowie. Te dwa fenomeny ludzkiej działalności związane są ze sobą co najmniej od czasów najważniejszego filozofa Chin – Konfucjusza. W artykule przedstawiam konfucjańską koncepcję sztuki, wykształconą w klasycznym (czyli starożytnym) okresie filozofii chińskiej.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Beata Garlej
Koncepcja warstwowości dzieła literackiego Romana Ingardena ujęta w perspektywie ontologii egzystencjalnej i jej konsekwencja
111 – 128
PDF

Słowa kluczowe

fundament bytowy dzieł sztuki |koncepcja warstwowej budowy dzieła literackiego |konkretyzacja estetyczna |ontologia egzystencjalna |przedmiot estetyczny |sytuacja estetyczna |warstwa

Streszczenie

Artykuł przybliża drugi – obok formalno-ontologicznego – aspekt, w którym Roman Ingarden rozwinął swą koncepcję warstwowości dzieł literackich. Jest nim mianowicie ontologia egzystencjalna; reprezentatywne dla tej perspektywy postrzeganie wymiaru warstwowego dzieła literackiego, które ogniskuje się przede wszystkim wokół jednego zagadnienia/pojęcia: fundamentu bytowego. Za jego przyczyną filozof odwołuje się co prawda ponownie do warstwowości dzieła literackiego rozumianego jako przedmiot artystyczny, lecz nacisk kładzie tym razem na sposób istnienia warstw, nie zaś – co było domeną perspektywy formalno-ontologicznej – specyfikę ich uposażenia.

Dalsza część artykułu dotyczy zaś zagadnienia, które stanowi konsekwencję koncepcji warstwowości dzieła literackiego (rozumianej jako rezultat jej postrzegania egzystencjalno-ontologicznego): konkretyzacji estetycznej. Uzasadniam w nim mianowicie swój sprzeciw wobec stwierdzenia Ingardena, jakoby wymiar warstwowy był obecny – w takim samym stopniu swego intencjonalnego ukwalifikowania, jaki właściwy jest przedmiotowi artystycznemu – również w przedmiocie estetycznym (konkretyzacji).


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Natalia Anna Michna
Sprawozdanie z konferencji naukowej „Od idei postępu do idei kryzysu”. Lublin, 27–28 stycznia 2014 roku
129 – 132
PDF

INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Agata Linek
Sprawozdanie z VIII edycji Ogólnopolskiej Konferencji Doktorantów „Kierunki Badawcze w Filozofii”. Kraków 16–17 maja 2014 roku
133 – 139
PDF

INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Patryk Miernik
Django Unchained Quentina Tarantino
141 – 147
PDF

INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Anna Kuchta
„Rękopisy nie płoną”, blask Bułhakowa nie gaśnie. Recenzja spektaklu Mistrz i Małgorzata we wrocławskim Teatrze Muzycznym Capitol
149 – 153
PDF

INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Pobierz cały numer
1 – 160
PDF
Instytut Filozofii
Grodzka 52
e-ISSN 2544-8242
Uniwersytet Jagielloński
31-044 Kraków