Słowa kluczowe

Streszczenie

Według Pliniusza doskonała iluzja była stałym celem malarzy antycznych. Powtórzył on za wcześniejszymi autorami, których pisma nie zachowały się do czasów nowożytnych, wiele legend o malarzach greckich, potrafiących tak wiernie oddawać wyglądy natury, że obrazy te łudziły zwierzęta i ludzi. Niemal tysiąc lat po załamaniu się świata antycznego idea sztuki iluzyjnej odżyła i stanowiła fundament renesansowej rewolucji naturalistycznej. Wynalezienie fotografii w XIX wieku wywołało problem różnicy pomiędzy dziełem malarskim a dziełem fotograficznym, co przyczyniło się do upadku malarstwa naturalistycznego. Sztuka abstrakcyjna narodziła się dopiero na początku XX wieku i osiągnęła na kilka dziesięcioleci pozycję dominującą. Jednak malarstwo naturalistyczne odżyło w hiperrealizmie i new old masters. Obecnie iluzjonistyczna imitacja natury i abstrakcja stanowią skrajne nurty postmodernistycznego radykalnego pluralizmu.

Słowa kluczowe

Streszczenie

Artykuł podejmuje problematykę Kantowskiej wzniosłości jako odkrycia zdolności człowieka do przyjmowania pozycji zewnętrznej wobec przyrody (na zasadzie estetycznego oglądu), a co za tym idzie do wytworzenia instrumentalnego do niej stosunku (sytuowania się podmiotu poza bądź ponad przyrodą). Ta perspektywa w ujmowaniu kondycji ludzkiej wyraża się w zainteresowaniach Georga W. F. Hegla i Karola Marksa teleologicznym działaniem podmiotu. Hegel posługuje się pojęciem chytrości rozumu w celu opisania ontologii techniki, Marks natomiast wykazuje zachwyt i przerażenie wobec maszyn przemysłowych, ujawniając ambiwalentny stosunek do rozwoju technologicznego. Wzniosłość, która otwiera obszar artefaktów technologicznych dla analizy estetycznej (Nicholas Mirzoeff), staje się wreszcie kluczową kategorią sztuki awangardowej (Jean-François Lyotard).

Słowa kluczowe

Streszczenie

Celem artykułu jest zaproponowanie dynamicznego i sytuacyjnego podejścia do emocji towarzyszących odbiorowi sztuki. W punkcie wyjścia porównuję naturę oraz funkcje emocji estetycznych i emocji podstawowych. Następnie wyróżniam trzy obszary aktywności behawioralno-poznawczej odbiorcy sztuki i przyporządkowuję im trzy typy emocji, jakie sztuka wywołuje, tzn. emocje ucieleśnione, epistemiczne i asocjacyjno-kontekstowe. W dalszej kolejności proponuję metaforyczny model, obrazujący to, w jaki sposób emocje estetyczne dynamicznie pojawiają się w ramach kaskady emocjonalnej. Na końcu artykułu zastanawiam się nad warunkami sytuacyjnymi, w których może dojść do pełnego przeżycia emocjonalno-estetycznego.

Słowa kluczowe

Streszczenie

Jednym z następstw doświadczenia Zagłady oraz pamięci Zagłady były przekształcenia współczesnych romskich tożsamości i aktywizacja romskiego ruchu politycznego. Równolegle rozwijała się romska sztuka współczesna. Artyści romscy postawieni zostali w specyficznej roli – „agentów pamięci” i ambasadorów społeczności.

Słowa kluczowe

Streszczenie

Artykuł podejmuje temat przestrzennych przekształceń performansów site-specific (Podejrzane, Flow, Imponderabilia) w wykonaniu Performatywnego Duo Ewy Janickiej i Agaty Elsner, rozpatrując je w odniesieniu do wielostanowiskowej inscenizacji i poszerzonej aranżacji przestrzeni. Każdy z tych performansów, obejmując dwie części, ukazywał w nowym świetle zarówno grę z publicznością, jak i specyfikę widowiska opartą na „zmianie ram” poprzez estetyczne strategie zagłuszania dźwięku i obrazu w inscenizacji wielostanowiskowej. Podwójna specyfika performansów, oparta na grze symbolami i kolorami, jak również manipulacji głosem i obrazem, przyczyniła się do wykreowania poszerzonego wymiaru inscenizacji, zacierającego podział pomiędzy sferą prywatną i publiczną. Dialog zawiązywany pomiędzy artystkami i widzami, a także formami ekspresji odzwierciedlał istotne fazy ich doświadczenia społecznego i kształtował ich nowe oblicze w cyfrowo przekształconej formie audiowizualnej.