Słowa kluczowe

European Union |Rule of law |Rechtsstaat |État de droit |Court of Justice

Streszczenie

In the scholarly literature, we can find three different concepts that have essentially the same meaning, but which are not identical to each other. These are the English rule of law, the German Rechtsstaat and the French état de droit. Each concept is derived from specific historical, social and political context. The aim of this article is to examine the meaning and significance of the rule of law in a national and supranational context, while looking for similarities and differences. The main research problem concerns the question of how the rule of law should be understood in a non-state, i.e. a supranational context. Bearing in mind that in the case of the European Union we are dealing with a non-state context, and despite the fact that the closest concept of understanding of the rule of law applied in the European Union is the German Rechtsstaat, the author adopts the hypothesis that the most accurate narrative in the present context is the English understanding of the rule of law. The considerations and findings are to lead to a better understanding of this concept in the non-state (supranational) context, because compliance with the law, including the rule of law, by all entities (public and private, national, and European) is essential to the further existence of the European Union. The study is analytical, comparative, and explanatory.

Słowa kluczowe

ordoliberalism |welfare capitalism |social policy |Esping-Andersen |Vitalpolitik

Streszczenie

The social policy of the ordoliberal tradition has attracted limited scholarly attention despite an increased interest in the content of Ordoliberalism. This article attempts to fill the research gap through a reconstruction of the ideal-typical ordoliberal social policy model and its conception of the welfare state. At the same time, the author compares the scholarly positions of the first-generation ordoliberal thinkers with three ideal-typical welfare state models of social policy distilled from Esping-Andersen’s seminal book The Three Worlds of Welfare Capitalism (1990). Aiming to uncover the possible distinctiveness of the ordoliberal social policy model, the conclusion is that while the ordoliberal social policy model shares similarities with the liberal and conservative models in Esping-Andersen’s typology, it constitutes a welfare policy model in its own right, not least via its foundation in Vitalpolitik.

Słowa kluczowe

EU citizenship |migrant citizen |right of residence of a migrant citizen |derivative right of residence |citizen’s rights

Streszczenie

The subject of the considerations undertaken in the article is the impact of the institution of EU citizenship on the status of migrant citizens. The aim of the study is to demonstrate that the introduction of the institution of EU citizenship into the treaties has definitely strengthened the status of an individual in EU law, and in a special way – in the host country. The inclusion of citizens’ rights in the catalogue of fundamental rights has radically changed the way in which one of the citizens’ rights – freedom of movement and residence in the territory of the host country – is exercised. A migrant citizen has been granted special protection in contexts where actions aimed at restricting the right of residence are taken. These conclusions will be confirmed in this article by analysis of the evolution of secondary legislation and the interpretation of the Court of Justice of the European Union.

Słowa kluczowe

European Union |inclusiveness |transport system |transport accessibility |transport exclusion

Streszczenie

Transport accessibility, or rather the lack of it, increasingly referred to as transport exclusion or poverty, can lead to social exclusion and a range of negative social consequences. The aim of this article is to identify how accessibility and inclusiveness are treated in EU transport policies, in order to determine to what extent those policies are inclusive. The content analysis of EU transport policy documents issued between the years 2000 and 2022 will be conducted in this research. References to access and accessibility in the analysed documents consistently address mainly two issues: access for peripheral areas to the European transport system and ensuring accessibility of public transport. The second approach is relevant for ensuring the inclusiveness of the transport system.

Słowa kluczowe

europejskie miasta i gminy przyjazne starzeniu |Globalna Sieć Miast i Gmin Przyjaznych Starzeniu |sieć miast i gmin WHO |społeczeństwo europejskie |władze lokalne

Streszczenie

Europejskie społeczeństwo starzeje się i staje się to widoczne jak nigdy wcześniej. „Stary Świat” to już nie tylko nazwa utożsamiana z kolebką cywilizacji zachodniej, lecz również symbol przemian demograficznych stanowiących jedno z głównych wyzwań dla władz lokalnych. Starzenie się społeczeństwa europejskiego jest bowiem procesem wywierającym istotny wpływ na politykę lokalną. Działania podejmowane przez władze lokalne są próbą znalezienia rozwiązań, które będą stanowiły adekwatną odpowiedź na ten proces. Przedmiotem analizy w niniejszym artykule jest członkostwo europejskich miast i gmin w sieci Światowej Organizacji Zdrowia (ang. WHO) jako zjawisko będące wyrazem aktywności władz lokalnych wobec procesu starzenia się mieszkańców. Członkostwo w Globalnej Sieci Miast i Gmin Przyjaznych Starzeniu (ang. Global Network of Age-friendly Cities and Communities) można potraktować jako jedną z form wsparcia w działalności władz lokalnych. Sieć ta zrzesza miasta i gminy, które spełniają określone warunki dotyczące podejmowanych działań na rzecz osób starszych. Z jednej strony, członkostwo jest formą uznania przez WHO działań władz lokalnych, z drugiej zaś – platformą wymiany doświadczeń i dobrych praktyk. Znaczną część tej sieci stanowią miasta i gminy europejskie. Główny problem badawczy podjęty w niniejszym artykule dotyczy udziału europejskich miast i gmin w Globalnej Sieci Miast i Gmin Przyjaznych Starzeniu. Jej rozwój jest bowiem wyrazem istotności i zasadności koncepcji przestrzeni przyjaznych starzeniu, a udział europejskich miast i gmin w sieci wskazuje na jej znaczenie w Europie. Przeprowadzona w artykule analiza dotyczy określenia reprezentacyjności miast i gmin europejskich w sieci wraz z uwzględnieniem podziału na poszczególne państwa europejskie.

Słowa kluczowe

mniejszość polska |Zaolzie |stosunki etniczne |dyskryminacja mniejszości |Śląsk Cieszyński |Unia Europejska

Streszczenie

W artykule przedstawiono uwarunkowania istnienia polskiej mniejszości narodowej na Zaolziu. Scharakteryzowano zmiany w strukturze etnicznej regionu od czasu włączenia go do Czechosłowacji. Odniesiono się do szerszych przesłanek oddziaływających na zmiany ilościowe polskiej mniejszości na Zaolziu i przedstawiono próbę przewidzenia zmian, które zgodnie z istniejącymi trendami mogą nastąpić w przyszłości. W artykule także scharakteryzowano instytucjonalizację współpracy organów Państwa Polskiego z polską mniejszością na Zaolziu.

Słowa kluczowe

partia polityczna |system partyjny |system dwupartyjny |Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej |Partia Konserwatywna |Partia Pracy

Streszczenie

Artykuł dotyczy dynamiki ewolucji brytyjskich partii politycznych oraz brytyjskiego systemu partyjnego w XXI wieku. W badaniu postawiono hipotezę, że konfiguracja systemu partyjnego Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w okresie ostatniego ćwierćwiecza uwarunkowana była zmianami w sferze ideologiczno-programowej, organizacyjnej oraz modelu przywództwa partyjnego w brytyjskich partiach politycznych. Hipoteza ta została zweryfikowana w oparciu o zróżnicowane metody badawcze, m.in. analizę zawartości dokumentów, analizę danych oraz analizę komparatystyczną. Autorzy w treści artykułu poddają analizie zmiany w wymiarze programowym oraz organizacyjnym, a także ewolucję modelu przywództwa w brytyjskich partiach politycznych. Wskazują także, w jakim stopniu tego rodzaju zmiany wpływają na przeobrażenia brytyjskiego systemu partyjnego – zarówno na arenie wyborczej, jak i parlamentarnej.

Słowa kluczowe

wybory |Hiszpania |Unia Europejska

Streszczenie

23 lipca 2023 roku odbyły się wybory parlamentarne w Hiszpanii. Było to jedno z najważniejszych wydarzeń politycznych w Europie w bieżącym roku. Dla polskich obserwatorów mogło być tym bardziej interesujące, że pojawił się w nim polski wątek. Wybory wygrała Partia Ludowa (PP/EPP). Za przegranego nie można uważać także socjalistów (PSOE). Największym przegranym jest prawicowa partia Vox, która pomimo bardzo optymistycznych sondaży straciła około połowę mandatów.