Numer 2020/1
Polityczne i prawne konsekwencje Brexitu
Redaktorzy: Konstanty Adam Wojtaszczyk, Marta Witkowska, Wojciech Lewandowski
Spis treści
Strony
Pobierz
Jarosław Szczepański
Nauka o polityce w świetle Ustawy 2.0 i aktów wykonawczych
DOI: 10.31971/1641-2478pe.1.20.1
9 – 20
PDF

Słowa kluczowe

prawo szkolnictwa wyższego |dyscyplina nauk o polityce i administracji |prawo publiczne |prawo administracyjne

Streszczenie

Artykuł ma na celu dokonanie analizy zmian prawa publicznego (administracyjnego) polegających na wprowadzeniu nowej ustawy (tzw. Ustawy 2.0) o szkolnictwie wyższym i nauce w 2018 roku w Polsce. Wraz z towarzyszącymi jej: ustawą wprowadzającą oraz aktami wykonawczymi, Ustawa 2.0 ustanowiła nie tylko nowy reżim prawny, ale też wymusiła zmiany instytucjonalne, które zostały poddane analizie w drugiej części niniejszego artykułu. Prócz analizy artykuł jest również prezentacją autorskich wniosków de lege lata oraz de lege ferenda.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Warszawski

Weronika Borkowska
Metodologia badań nad komitologią w zakresie analizy wpływu jej funkcjonowania na treść prawa uchwalanego w Unii Europejskiej
DOI: 10.31971/1641-2478pe.1.20.2
21 – 28
PDF

Słowa kluczowe

komitologia |procedury komitetowe |delegacja uprawnień w Unii Europejskiej |system prawny Unii Europejskiej |zasada równowagi międzyinstytucjonalnej

Streszczenie

Artykuł prezentuje teorie metodologiczne, których zastosowanie przy przyjęciu politologiczno-prawnej perspektywy badawczej umożliwia analizę wpływu funkcjonowania komitologii na kształt prawa uchwalanego w Unii Europejskiej. Autorka wychodzi z założenia, że w rozważaniach nad równie złożonymi ośrodkami decyzyjnymi jak komitety komitologiczne, których elementem konstrukcyjnym jest ich umiejscowienie pomiędzy dwoma poziomami – wspólnotowym i narodowym, niemożliwe jest ograniczenie się wyłącznie do jednej metody badawczej. Celem artykułu jest zatem próba wykazania, że najbardziej zasadnym podejściem do badań nad komitologią jest wykorzystanie analizy instytucjonalno-prawnej, opartej na założeniach teoretycznych łączących nauki polityczne i prawne oraz uzupełnienie jej dla wyjaśnienia zjawisk zachodzących w łonie komitetów komitologicznych zastosowaniem założeń teorii PAT (Principal-Agent Theory), teorii legitymizacji władzy Scharpf’a, teorii fuzji Wessels’a i przeprowadzeniem analizy danych empirycznych. Takie podejście ma za zadanie umożliwić zarówno badanie aktów normatywnych, w których ugruntowane są podstawy prawne dla funkcjonowania instytucji komitologii (traktatów założycielskich UE, rozporządzeń komitologicznych oraz orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej), jak i unaocznienie szeregu kwestii istotnych dla praktycznego aspektu funkcjonowania komitetów komitologicznych.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Warszawski

Anastazja Gajda
Wpływ Brexitu na współpracę sądową w sprawach karnych w Unii Europejskiej
DOI: 10.31971/1641-2478pe.1.20.3
35 – 56
PDF

Słowa kluczowe

Unia Europejska |Brexit |współpraca sądowa w sprawach karnych |zasada wzajemnego uznawania orzeczeń |europejski nakaz aresztowania |Europol |Eurojust

Streszczenie

Wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej stanowi jedno z głównych wyzwań dla dalszego funkcjonowania europejskiego obszaru wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych. W niniejszym artykule szczególna uwaga zostanie zwrócona na wybrane aspekty zapewnienia dalszej współpracy sądowej w sprawach karnych po Brexicie. Dotyczy to przede wszystkim możliwości dalszego udziału Zjednoczonego Królestwa w specyficznych organach wspomagających obrót prawny w ramach tej współpracy (tj. w ramach Eurojustu i Europolu) oraz stosowania instrumentów prawnych urzeczywistniających zasadę wzajemnego uznawania orzeczeń, ze szczególnym uwzględnieniem sztandarowego instrumentu prawnego, tj. europejskiego nakazu aresztowania. Przedstawiono również wyjątkową pozycję Zjednoczonego Królestwa w Przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości UE, którą to państwo zagwarantowało sobie z mocy postanowień traktatowych.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Opolski

Paula Wiśniewska
Współpraca eurodeputowanych w ramach grupy politycznej Europejskich Konserwatystów i Reformatorów
DOI: 10.31971/1641-2478pe.1.20.4
57 – 73
PDF

Słowa kluczowe

Brexit |Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy |Sojusz Europejskich Konserwatystów i Reformatorów |Parlament Europejski |grupy polityczne |instytucjonalizacja

Streszczenie

Artykuł został poświęcony grupie Europejskich Konserwatystów i Reformatorów, działającej w Parlamencie Europejskim od 2009 r. Jedną z dominujących partii w grupie EKR jest brytyjska Partia Konserwatywna oraz polska partia Prawo i Sprawiedliwość. W związku z wyjściem Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej powstaje pytanie, czy grupa jest na tyle zinstytucjonalizowana, żeby przetrwała po opuszczeniu jej przez torysów? Korzystając z literatury przedmiotu, a także raportów i sprawozdań, przygotowanych przez Parlament Europejski, autorka stara się znaleźć odpowiedzi na następujące pytania badawcze: jak doszło do nawiązania współpracy partii konserwatystów w ramach EKR? Jak wygląda wewnętrzna organizacja grupy EKR? Jakie funkcje sprawowali przedstawiciele EKR w Parlamencie Europejskim?


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Wrocławski

Hanna Dumała
Zgromadzenie Regionów Europejskich jako grupa interesów regionalnych jednostek terytorialnych
DOI: 10.31971/1641-2478pe.1.20.5
77 – 93
PDF

Słowa kluczowe

Unia Europejska |grupy interesu |lobbing |Zgromadzenie Regionów Europejskich |region |subsydiarność

Streszczenie

Celem artykułu jest analiza działalności Zgromadzenia Regionów Europejskich (ZRE) jako międzynarodowej grupy interesów subpaństwowych jednostek terytorialnych szczebla regionalnego w Europie. Artykuł przedstawia genezę Zgromadzenia, ewolucję jego składu członkowskiego, stosowane narzędzia i wykorzystywane kanały lobbingu. W tekście dokonano pozytywnej weryfikacji hipotezy, że rozszerzenie Zgromadzenia o regiony administracyjne z Europy Środkowej i Wschodniej spowodowało osłabienie zainteresowania udziałem w pracach ZRE ze strony silnych regionów politycznych z Europy Zachodniej i w konsekwencji osłabienie jego europejskiej siły oddziaływania.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Małgorzata Maria Fijał
Włoska tożsamość narodowa na przykładzie Padanii
DOI: 10.31971/1641-2478pe.1.20.6
95 – 111
PDF

Słowa kluczowe

referendum |włoska tożsamość narodowa |Włochy |autonomia regionalna |Padania

Streszczenie

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie problemu włoskiej tożsamości narodowej na przykładzie Padanii. Szczególna uwaga została zwrócona na kontekst referendów w sprawie zwiększenia autonomii regionów: Wenecji Euganejskiej oraz Lombardii, które odbyły się 22 października 2017 roku. Analiza ma na celu zweryfikowanie przyjętej hipotezy badawczej, zakładającej osłabienie poczucia włoskiej tożsamości narodowej na rzecz (padańskiej) tożsamości regionalnej. Dla wyjaśnienia problemów badawczych zastosowano metodę historyczno-porównawczą, która pomoże odpowiedzieć na pytanie, czy Północne Włochy, często utożsamiane z Padanią, mogą pretendować do miana nowego „północnowłoskiego” państwa. Wzięte zostają pod uwagę zarówno projekt utworzenia niezależnego państwa Padanii, jak i program obecnie działających na Północy Włoch regionalnych ruchów dążących do uzyskania większej autonomii od państwa centralnego.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Filip Ilkowski
Politycy Partii Pracy na rzecz Leave w referendum 2016 r.
DOI: 10.31971/1641-2478pe.1.20.7
113 – 130
PDF

Słowa kluczowe

Zjednoczone Królestwo |Unia Europejska |referendum |Wielka Brytania |Partia Pracy

Streszczenie

Artykuł dotyczy działań polityków Partii Pracy podejmowanych na rzecz głosowania za wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej w kontekście referendum w tej sprawie, które odbyło się w czerwcu 2016 r. W tekście przedstawiono historyczne zakorzenienie krytyki Wspólnot Europejskich z tych pozycji ideowo-politycznych (w postaci sprzeciwu wobec Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej w referendum 1975 r.), przede wszystkim jednak argumentację przeciwników pozostania w Unii ponad cztery dekady później. Na podstawie przeprowadzonej analizy skonstruowane zostały wyznaczniki zasadniczych biegunów ideowych kształtujących lewicową krytykę Unii na przykładzie brytyjskim.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Warszawski

Bartłomiej H. Toszek
Odrodzona brytyjskość postdewolucyjnej Walii. Reintegracja wewnętrzna Wielkiej Brytanii w warunkach Brexitu
DOI: 10.31971/1641-2478pe.1.20.8
131 – 141
PDF

Słowa kluczowe

Unia Europejska |Wielka Brytania |Walia |dewolucja |Brexit

Streszczenie

W artykule przedstawiono podjętą przez władze walijskie próbę umocnienia swojej pozycji ustrojowej (uzyskanej w wyniku reformy dewolucyjnej) jako swoistej rekompensaty za negatywne oddziaływanie Brexitu na rozwój gospodarczy i społeczny regionu. Wysunięta przez rząd Carwyna Jonesa koncepcja nie mogła być jednak prezentowana jako alternatywa wobec ukierunkowania procesów autonomizacyjnych na osiągnięcie niepodległości, ze względu na brak zainteresowania społeczeństwa walijskiego tym drugim rozwiązaniem. W efekcie została ona całkowicie zignorowana przez władze krajowe. Niezdolność implementacji szkockiego wzorca emancypacji politycznej (w kontekście stopniowego wyłączania mechanizmów polityki regionalnej Unii Europejskiej w Wielkiej Brytanii) okazała się zatem przesłanką inicjującą proces faktycznej rebrytyzacji Walii.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Szczeciński

Agata B. Domachowska
Przywództwo polityczne w ramach „stabilokracji” a stan demokracji: przykład Serbii
DOI: 10.31971/1641-2478pe.1.20.9
143 – 159
PDF

Słowa kluczowe

demokracja |Serbia |stabilokracja |przywództwo polityczne |Bałkany Zachodnie

Streszczenie

Streszczenie Celem niniejszego artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób typ przywództwa Aleksandra Vučicia w Serbii przekłada się na stan demokracji tego państwa. Do przeprowadzenia analizy wykorzystano nowy koncept „stabilokracji”, opisujący system polityczny charakterystyczny dla państw Bałkanów Zachodnich. Natomiast do oceny stanu demokracji wykorzystano następujące mierniki: raporty Nations in Transit (Freedom House), wskaźnik demokracji opracowany przez Economist Intelligence Unit (EIU) oraz indeks wolności prasy, przygotowywany przez Reporterów bez Granic.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Małgorzata Łakota-Micker,
Beniamin Noga
Ewolucja subprocesu transformacji Czarnogóry
DOI: 10.31971/1641-2478pe.1.20.10
161 – 177
PDF

Słowa kluczowe

Czarnogóra |transformacja |integracja europejska |akcesja |reformy |współpraca regionalna

Streszczenie

Artykuł ukazuje zjawisko ewolucji subprocesu transformacji Czarnogóry, która wyróżnia się na tle pozostałych krajów byłej Jugosławii zabiegających o akcesję do Unii Europejskiej w zakresie implementacji unijnego aquis. Przez najbliższe dziesięć lat będzie można mówić o wzmożonym procesie tranzycji zachodzącym w Czarnogórze. Kilka lat od momentu rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych, pomimo podejmowanych działań i wdrażania nowych rozwiązań, realia pokazują, że mieszkańcy państwa w dalszym ciągu nie widzą postępów w jego funkcjonowaniu. Do zmian potrzeba przede wszystkim wewnętrznej woli politycznej, która w długoterminowym okresie pozwoli na wdrożenie ugruntowanych reform i zapewni ich trwałe rezultaty. Duże znaczenie w tym przypadku będzie miała dla Czarnogóry także współpraca regionalna.


INFORMACJE O AUTORACH


Małgorzata Łakota-Micker
Uniwersytet Wrocławski


Beniamin Noga
Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu

Monika Szynol
Ekonomiczne aspekty integracji Bośni i Hercegowiny z Unią Europejską w drugiej dekadzie XXI wieku
DOI: 10.31971/1641-2478pe.1.20.11
179 – 198
PDF

Słowa kluczowe

Unia Europejska |Bałkany Zachodnie |Bośnia i Hercegowina |polityka rozszerzenia UE

Streszczenie

W końcu drugiej dekady XXI wieku Unia Europejska (UE) – wydając nową strategię polityki rozszerzenia, organizując oficjalny szczyt przywódców państw oraz poświęcając potencjalnym akcesjom spotkanie Rady Unii Europejskiej – przypomniała, że przyszłość Bałkanów Zachodnich znajduje się w UE. Zasadne staje się zatem pytanie, czy na intensyfikacji polityki rozszerzenia UE skorzystać może Bośnia i Hercegowina, państwo od 2003 roku uznawane za potencjalnie kandydujące do członkostwa? W oparciu m.in. o oficjalne dokumenty, które wydawane są przez unijne instytucje, dane makroekonomiczne oraz w odniesieniu do kształtu polityki UE wobec regionu Bałkanów Zachodnich, warto zaryzykować stwierdzenie, iż – mimo licznych (politycznych, gospodarczych, społecznych) deficytów i słabości – Bośnia i Hercegowina, która wniosek o członkostwo w UE złożyła w 2016 roku, niebawem (w trzeciej dekadzie XXI wieku) otrzyma status państwa oficjalnie kandydującego.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Yaroslav R. Ignatovskiy,
Dmitriy G. Mikhailichenko,
Vladimir G. Ivanov,
Nikolai A. Evdokimov,
Maria A. Pushkina
Протестные настроения в России на фоне Европейских государств: анализ кейсов 2017-2019 годов
DOI: 10.31971/1641-2478pe.1.20.12
199 – 217
PDF

Słowa kluczowe

политический процесс в России |Европа |выборы |протесты |протестные настроения |политическая стабильность |гражданское общество

Streszczenie

Последние годы развития политической системы России характеризовались ростом протестных настроений. Социальное недовольство и различные формы политического протеста становятся заметным элементом общественно-политической жизни. Симптоматично, что протестные настроения развиваются как в ходе электоральных кампаний (что, в том числе, предопределило победу оппозиции на выборах в ряде регионов), так и в результате развития и реализации текущих управленческих процессов. Учитывая, что в течение 2017-2019 гг. выборы прошли в большинстве регионов России, внимание к протестному движению со стороны различных политических субъектов возрастает. Авторы исследовали формы, основные субъекты и технологии протестов, осуществили их типологизацию на основе анализа ряда кейсов. Современные протестные настроения в России сравниваются в статье с соответствующими явлениями в ряде стран Европейского Союза (в первую очередь во Франции, а также в Португалии, Польше, Сербии и Греции). В заключении статьи представлены прогнозы развития социально-политической ситуации в Российской Федерации.


INFORMACJE O AUTORACH


Yaroslav R. Ignatovskiy
Analytical Center PolitGeneration, Moskwa, Rosja


Dmitriy G. Mikhailichenko
Instytut Regionalnych Ekspertyz, Moskwa, Rosja


Vladimir G. Ivanov
Uniwersytet RUDN, Moskwa, Rosja


Nikolai A. Evdokimov
Instytut Regionalnych Ekspertyz, Moskwa, Rosja


Maria A. Pushkina
Petersburski Uniwersytet Państwowy, Rosja

Karolina Charchuła
Życie z pasją, czyli jak odkryć pracę, która się nie nudzi
221 – 224
PDF

Słowa kluczowe

Unia Europejska |praca |urzędnik UE |egzamin EPSO |europoseł |Przewodniczący Parlamentu Europejskiego

Streszczenie

Celem tego eseju jest uświadomienie, jak ważnym aspektem jest odnalezienie pasji w wykonywanej przez nas pracy. Przedstawia interesującą ścieżkę kariery, jaką może być praca w instytucjach unijnych. Esej może być inspiracją do podjęcia takiej formy zatrudnienia. Dane wykorzystane w eseju zostały opracowane na podstawie rozmowy przeprowadzonej z urzędnikiem unijnym.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Warszawski

Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych
ICI Journals Master List 2019: 100 p.
ISSN 1641-2478
Uniwersytet Warszawski
MEiN: 70 p.
e-ISSN 2657-6023