Numer 2020/2
Jakość kształcenia, dydaktyki i badań w szkolnictwie wyższym...
Redaktorzy: Konstanty Adam Wojtaszczyk, Marta Witkowska, Wojciech Lewandowski
Spis treści
Strony
Pobierz
Janusz Sztumski
Wybrane problemy metodologiczne dotyczące badań bezpieczeństwa
DOI: 10.31338/1641-2478pe.2.20.1
9 – 21
PDF

Słowa kluczowe

bezpieczeństwo |niebezpieczeństwo |zagrożenia |ryzyko |metodologia badań nad bezpieczeństwem

Streszczenie

Podejmując rozważania nad bezpieczeństwem, trzeba na wstępie możliwie dokładnie określić znaczenie tego pojęcia oraz dokonać jego konkretyzacji. Słowo bezpieczeństwo używane bez określenia jego znaczenia jest tylko pojęciowym tworem, który nie ma desygnatu istniejącego w materialnym świecie. Celem artykułu jest konkretyzacja tego pojęcia. W tym celu konieczne jest wskazanie, kogo lub czego ma ono dotyczyć. Ponadto w artykule tym autor podejmuje się wskazania postrzegania sytuacji dla konkretnych podmiotów lub przedmiotów z możliwym brakiem bezpieczeństwa lub jego przeciwieństwem, czyli sytuacją bezpieczeństwa. Analizowane są także możliwości zagrożeń, które są uwarunkowane podmiotowo, przedmiotowo i sytuacyjnie.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Elena M. Ashmarina,
Victor N. Saveliev
Экономическое право как концепт эпохи
DOI: 10.31338/1641-2478pe.2.20.2
23 – 31
PDF

Słowa kluczowe

экономическое право |национальное экономическое право |международное экономическое право |институциональная экономика |элементы и принципы |сущностные характеристики |правовые регуляторы экономических отношений

Streszczenie

В статье обосновывается целесообразность доктринального признания экономического права, его универсальный характер, проявляющийся в процессе правовой регуляции экономических отношений, как на уровне национальных экономик, так и в современной геоэкономике.


INFORMACJE O AUTORACH


Elena M. Ashmarina
Rossiyskiy Gosudarstvennyy Universitet Pravosudiya, Moskwa, Rosja


Victor N. Saveliev
Rossiyskiy Gosudarstvennyy Universitet Pravosudiya, Moskwa, Rosja

Monika Kowalska
Alternatywne formy głosowania w polskim prawie wyborczym
DOI: 10.31338/1641-2478pe.2.20.3
35 – 48
PDF

Słowa kluczowe

prawo wyborcze |alternatywne formy głosowania |głosowanie korespondencyjne |głosowanie przez pełnomocnika

Streszczenie

Kryzys uczestnictwa obywateli w wyborach jest zjawiskiem dotykającym wiele państw europejskich, w tym Polskę. Główną tezą artykułu jest założenie, że absencja wyborcza jest problemem, którego rozwiązanie wymaga różnych narzędzi, jednym z których są udogodnienia instytucjonalne, mające ułatwić proces oddawania głosu. Analiza stosowania w polskiej praktyce wyborczej tzw. alternatywnych procedur głosowania wykazuje jednak nikły stopień ich wykorzystania. Rodzi to pytania o przyczyny tego stanu rzeczy oraz formy pożądanych działań naprawczych w tym zakresie. Do wyjaśnienia problemów badawczych zastosowano metodę instytucjonalno-prawną, poddając analizie akty normatywne regulujące alternatywne procedury głosowania. Metoda komparatywna pozwoliła na wskazanie występujących luk w przyjętych rozwiązaniach instytucjonalnych i praktyce ich stosowania, jak też na znalezienie możliwych dróg dochodzenia do optymalnego wzorca. Zastosowanie podejścia systemowego dało możliwość kompleksowego spojrzenia na badane instytucje i zjawiska z nimi powiązane oraz wyprowadzenia wniosków w zakresie koniecznych działań w kierunku zwiększenia ich efektywności.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Dariusz Kowalski
Europejska definicja mikro, małych i średnich przedsiębiorstw jako instrument polityki rozwoju sektora przedsiębiorstw – doświadczenia, postulaty i wnioski na przyszłość
DOI: 10.31338/1641-2478pe.2.20.4
49 – 60
PDF

Słowa kluczowe

definicja MŚP |polityka rozwoju |przedsiębiorczość

Streszczenie

Przedmiotem artykułu jest problematyka wyodrębnienia z ogółu gospodarki mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które z uwagi na swoje nieduże rozmiary napotykają na bariery rynkowe utrudniające im rozwój. Podstawowym narzędziem prawnym w tym zakresie jest definicja sektora MŚP określona na poziomie przepisów UE. Celem prowadzonej analizy jest poszukiwanie zalet i wad obecnej definicji oraz odniesienie się do poszczególnych pomysłów jej modyfikacji, z uwzględnieniem linii orzeczniczej organów Unii Europejskiej. Zasadnicza hipoteza badawcza brzmi: z uwagi na znaczenie definicji MŚP dla gospodarki UE, zmiany jakie powinny zostać dokonane w analizowanej definicji, muszą uwzględniać zarówno obecne uwarunkowania gospodarcze, jak i dotychczasowe doświadczenia organów stosujących tę definicję, jednak zasadniczym punktem odniesienia przy konstruowaniu zmian jest cel, dla którego przedsiębiorstwa te zostały wyodrębnione. Celem tym jest wsparcie podmiotów, takiej pomocy de facto potrzebujących. Podstawową metodą badawczą, zastosowaną w artykule jest metoda dogmatyczno-prawna. Jej przedmiotem była analiza treści aktów normatywnych, orzecznictwa organów UE, a także branżowych raportów i analiz z zakresu sektora MŚP.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Karolina Leszek
Belt and Road Initiative w Afryce i jej wpływ na rozwój The Joint Africa–EU Strategy
DOI: 10.31338/1641-2478pe.2.20.5
61 – 82
PDF

Słowa kluczowe

East Africa |Belt and Road Initiative |People’s Republic of China |Joint EU-Africa Strategy |trade route |European Union

Streszczenie

The purpose of the paper is to analyse how the progress of the Chinese Belt and Road Initiative (BRI) and the participation of African countries may affect the shape and development of the Joint Africa–EU Strategy (JAES), established in 2007. Since 2013, when BRI was presented to the world for the first time, we have been able to observe increased activity of representatives of the People’s Republic of China (PRC) in promoting and implementing the project. Due to the fact that BRI is going to connect the trade route of China with the countries of East Africa, Central Asia, the Middle East, and Europe, which is supposed to trigger the extension of the Chinese financial and infrastructure activities, it should be considered as a priority for the Chinese government. However, taking into account of still unclear concept of the initiative we should focus on analysing the impact of the Belt and Road Initiative on the European Union’s strategy towards African countries.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Warszawski

Hanna Wiczanowska
Oddziaływanie doktryny marginesu uznania na rozstrzyganie konfliktu pomiędzy wolnością wypowiedzi a wolnością sumienia i wyznania w praktyce orzeczniczej Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
DOI: 10.31338/1641-2478pe.2.20.6
83 – 98
PDF

Słowa kluczowe

wolność wypowiedzi |margines uznania |wolność religijna |ETPC

Streszczenie

Celem niniejszego artykułu jest przeprowadzenie analizy dotyczącej wpływu doktryny marginesu uznania na rozwiązywanie kolizji dwóch fundamentalnych praw i wolności jednostki, tj. wolności wypowiedzi oraz wolności sumienia i wyznania na gruncie systemu strasburskiego. Podstawowym pytaniem badawczym jest zatem kwestia, czy doktryna marginesu swobodnej oceny w taki sam sposób oddziałuje na obie powyższe wolności. Niniejszy artykuł został przygotowany w oparciu o dogmatyczno-prawną analizę wybranych rozstrzygnięć Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC). Pomocniczo została także wykorzystana metoda historyczna. Główną tezą wspomnianej analizy jest przyznanie prymatu wolności sumienia i wyznania, co prowadzi do nieusprawiedliwionego ograniczania wolności wypowiedzi ze względu na brak jednolitego konsensusu dotyczącego kwalifikacji prawnej wypowiedzi bluźnierczych, co stwarza zagrożenie dla pewności prawa.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Filip Ilkowski
„Lexit” – pozalaburzystowska, antyunijna lewica brytyjska w referendum 2016 roku
DOI: 10.31338/1641-2478pe.2.20.7
101 – 118
PDF

Słowa kluczowe

Zjednoczone Królestwo |Unia Europejska |referendum |Wielka Brytania |lexit |Partia Pracy |pozalaburzystowska lewica

Streszczenie

W artykule poddane analizie zostają działania i motywacje ideowe polityków i formacji politycznych związanych z tą częścią lewicy brytyjskiej, istniejącej poza Partią Pracy, która w referendum 2016 r. wzywała do głosowania za wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej. Wskazane zostają zasadnicze filary odniesień ideowych tych środowisk, ich elementy wspólne i różnicujące. W tekście postawiona zostaje teza, że podobnie, jak w przypadku laburzystów, także wśród lewicy poza Partią Pracy można wskazać na dwa bieguny ideowo-polityczne determinujące opowiedzenie się za opuszczeniem UE przez UK: socjalistycznego uniwersalizmu i narodowotożsamościowego partykularyzmu. Przy czym ich kluczowym wyznacznikiem były poglądy w kwestii kontroli imigracji, mające wpływ także na stosunek do współpracy ze środowiskami antyunijnej prawicy.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Warszawski

Małgorzata Łakota-Micker,
Beniamin Noga
Społeczno-ekonomiczne przesłanki integracji Czarnogóry z Unią Europejską
DOI: 10.31338/1641-2478pe.2.20.8
119 – 135
PDF

Słowa kluczowe

Czarnogóra |integracja |UE |inkorporacja |kraj kandydujący |państwo federacyjne

Streszczenie

Przedmiotem analizy w artykule jest aktualna sytuacja społeczna i gospodarcza Czarnogóry – jednego z państw kandydujących do członkostwa w Unii Europejskiej. Aktualność problematyki wynika, z jednej strony, z faktu, że kraje bałkańskie stanowią enklawę otoczoną ze wszystkich stron krajami członkowskimi UE. Z drugiej strony, państwa członkowskie UE są świadome coraz bardziej widocznych wpływów Rosji, Chin czy Turcji w tym regionie, które w przyszłości mogą zagrozić prowadzonej przez UE polityce stabilizacji i demokratyzacji regionu, a także obniżają poczucie bezpieczeństwa w społeczeństwach europejskich. Artykuł ma na celu określenie przesłanek, które pozwolą wskazać szanse i zagrożenia dla dalszego rozwoju społeczno-gospodarczego Czarnogóry i uzyskania przez nią odpowiedniej koniunktury. Powinno to doprowadzić do uzyskania akcesji w 2025 roku. Przyszłość akcesji do UE uwarunkowana jest spełnieniem kryteriów społeczno-ekonomicznych, które częściowo zostały osiągnięte w wyniku przeprowadzonego pierwszego etapu procesu transformacji kraju. Czarnogóra może w tym procesie wykorzystać także doświadczenia z przeszłości, które zdobyła jako państwo federacyjne, jednak z drugiej strony jakość integracji z Serbią nie będzie tutaj wartościowym doświadczeniem dla wchodzenia do struktur wspólnoty o wielkim potencjale gospodarczym, społecznym i organizacyjnym.


INFORMACJE O AUTORACH


Małgorzata Łakota-Micker
Uniwersytet Wrocławski


Beniamin Noga
Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu

Krzysztof Szewior
Zmiana modelu zarządzania i nadzoru nad jakością kształcenia w szkolnictwie wyższym. Perspektywa doświadczeń Republiki Federalnej Niemiec
DOI: 10.31338/1641-2478pe.2.20.9
137 – 149
PDF

Słowa kluczowe

jakość kształcenia |ewaluacja |akredytacja |Europejski Obszar Szkolnictwa Wyższego |akredytacja w Republice Federalnej Niemiec

Streszczenie

Autor artykułu skupia się na sposobie oraz skutkach reform niemieckiego szkolnictwa wyższego, które przyczyniły się do zmiany modelu zarządzania uczelniami. Punktem odniesienia jest jakość kształcenia oraz to, jaką ona odgrywa rolę, jak uczelnie ją trwale zabezpieczają oraz w jaki sposób jest weryfikowana poprzez ewaluację i akredytację. Te elementy strukturyzują artykuł na część dot. jakości oraz ewaluacji i akredytacji. Analiza obejmuje wpływ procesów globalnych i europeizacji. Podejście badawcze jest charakterystyczne dla polityk publicznych, nauk o zarządzaniu i jakości. W pracy wykorzystano teorię systemów i neoinstytucjonalizmu oraz perspektywy: uczelnia jako aktywnie działający strategiczny partner, uczelnia przedsiębiorcza, trzecia rola uniwersytetów. Publikacja bazuje na danych zastanych oraz na analizie procesów.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Warszawski

Andrzej Urban
Kształtowanie bezpiecznych przestrzeni – doświadczenia edukacyjne w Polsce na podstawie doświadczeń europejskich i amerykańskich
DOI: 10.31338/1641-2478pe.2.20.10
151 – 161
PDF

Słowa kluczowe

bezpieczeństwo wewnętrzne |przestrzenie bezpieczne |standard kształcenia |program studiów |przestępczość

Streszczenie

Celem artykułu jest identyfikacja oraz analiza wykorzystania doświadczeń amerykańskich i europejskich w zakresie projektowania bezpiecznych przestrzeni w obszarze polskiej dydaktyki policyjnej. Korzystając z teoretycznych metod badawczych, wskazano na aktywność polskiej Policji w działaniach edukacyjnych z zakresu kształtowania przestrzeni antyprzestępczych. Przeglądu nie ograniczono jedynie do szkoleń policyjnych, ale zwrócono także uwagę na zmiany, jakie w ostatnich latach nastąpiły w zakresie kształcenia studentów na kierunku studiów „bezpieczeństwo wewnętrzne”. W konkluzji przywołano „Program ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań Razem bezpieczniej im. Władysława Stasiaka” jako potencjalne źródło wypracowania ogólnopolskich wskazań antyprzestępczego ukształtowania przestrzeni.


INFORMACJE O AUTORZE

Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie

Piotr Załęski
Wiedza maturzystów o Unii Europejskiej – analiza na podstawie egzaminu z wiedzy o społeczeństwie w latach 2010–2019
DOI: 10.31338/1641-2478pe.2.20.11
161 – 181
PDF

Słowa kluczowe

młodzież |Unia Europejska |wiedza o społeczeństwie |egzamin maturalny |kompetencje merytoryczne |wiedza o Unii Europejskiej

Streszczenie

W artykule poddano analizie wszystkie zadania dotyczące Unii Europejskiej (UE) z matur z wiedzy o społeczeństwie z lat 2010–2019. Materiał empiryczny stanowią także zasady oceniania rozwiązań zadań oraz sprawozdania z egzaminu. Poziom wiedzy obywatelskiej wśród młodzieży nie jest wysoki, ale problematyka unijna wypada na tym tle bardzo słabo (potwierdzono, że w każdym typie matury zadania „unijne” były generalnie rozwiązywane przez zdających znacznie gorzej, niż wyniósł średni wynik całej matury z WOS-u). Analiza wykazała także, że populacja zdających „nową maturę” z WOS-u jest jakościowo słabsza niż populacja zdających „starą maturę”, niemniej w problematyce unijnej te różnice są mniejsze niż różnica rezultatów obu formuł matur. Potwierdzono, że generalnie poziom wykonania zadań „unijnych” w „nowej maturze” jest niższy niż w „starej maturze”, ale w mniejszym stopniu niż różnica widoczna po porównaniu średnich wyników tych matur.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Warszawski

Mariusz Zieliński
Nauki o bezpieczeństwie a sfera dydaktyki
DOI: 10.31338/1641-2478pe.2.20.12
183 – 208
PDF

Słowa kluczowe

bezpieczeństwo |bezpieczeństwo wewnętrzne |nauki o bezpieczeństwie |kształcenie |bezpieczeństwo narodowe

Streszczenie

Kształcenie kadr podejmujących działalność zawodową i naukową, a przez to spełniających niejako zapotrzebowanie odpowiedniego resortu czy segmentu gospodarki narodowej dokonuje się na bazie pracy naukowo-badawczej, jak i kontaktów ze środowiskiem, w którym przyszli absolwenci mają działać. Praca naukowo-badawcza ma podstawowe znaczenie, bowiem bez jasnego sprecyzowania obszaru badań i jego umiejscowienia w naukach, wykształcenia języka i bazy pojęciowej danej dziedziny, rozwinięcia metodologii prowadzenia prac badawczych, wykształcenia prowadzących badania kadr, czy wreszcie wypracowania paradygmatu danej dyscypliny trudno mówić o rozwoju. Nie inaczej jest z naukami o bezpieczeństwie. W swojej obecnej postaci funkcjonują one w Polsce od roku 2011, będąc do niedawna wraz z naukami o obronności, które „wchłonęły” (Rozporządzenie 2018/1818) kontynuacją dorobku nauk wojskowych. W kontekście tego krótkiego czasu i ciągłych zakusów związanych z pomijaniem ich dorobku fundamentalnego znaczenia nabiera prowadzona w uczelniach praca dydaktyczna na kierunkach studiów związanych z obszarem bezpieczeństwa. Próżno ich szukać w najnowszych propozycjach restrukturyzacji nauk, jak choćby w propozycjach nowej orientacji nauk autorstwa Organizacji ds. Współpracy Ekonomicznej i Rozwoju (ang. Organisation for Economic Cooperation and Development – OECD), tj. w wykazie dziedzin nauk i technik według klasyfikacji OECD (Wykaz dziedzin… WWW). W tym kontekście grono zajmujące się naukami o bezpieczeństwie musi sprostać przedstawianym w niniejszym artykule wyzwaniom związanym z kontynuacją działalności edukacyjnej w sferze bezpieczeństwa.


INFORMACJE O AUTORZE

Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni

Karolina Piech
Głupota, amoralność i regres społeczny – czyli o ochronie praw zwierząt w Polsce w stosunku do innych państw Unii Europejskiej
211 – 216
PDF

Słowa kluczowe

prawa zwierząt |hodowla |futra |warunki bytowania

Streszczenie

Esej dotyczy ochrony praw zwierząt w Polsce, zarówno na poziomie przepisów prawnych, jak i w zakresie ich stosowania. Autorka stawia tezę, zgodnie z którą rozwój ochrony zwierząt w Polsce jest nikły i uwsteczniony w stosunku do większości krajów Unii Europejskiej. W tymże celu autorka porównuje wybrane regulacje z prawa polskiego do prawodawstwa innych państw europejskich. Na koniec autorka odpowiada na pytanie, czy bezpieczeństwo i ochronę zwierząt w Polsce można scharakteryzować słowami „głupota, amoralność i regres społeczny”.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Wrocławski

Igor Gretskiy
Recenzja: Vladimir Grinin (2019), Dualizm losu. Jak Rosja i Niemcy mają zarządzać przyszłością z korzyścią dla siebie i świata, Moskwa: West Consulting
217 – 221
PDF

INFORMACJE O AUTORZE

Petersburski Uniwersytet Państwowy, Rosja

Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych
ICI Journals Master List 2019: 100 p.
ISSN 1641-2478
Uniwersytet Warszawski
MEiN: 70 p.
e-ISSN 2657-6023