Słowa kluczowe

przedsiębiorstwo rodzinne |sukcesja |zmiana pokoleniowa |planowanie sukcesji

Streszczenie

Cel: Celem artykułu było przedstawienie procesu sukcesji w polskich przedsiębiorstwach rodzinnych. W szczególności identyfikacja czynników, które odgrywają kluczową rolę w przebiegu tego procesu.

Materiały i metody: Artykuł zawiera krytyczną analizę literatury i interpretację dostępnych wyników badań dotyczących procesu sukcesji w polskich przedsiębiorstwach rodzinnych. Dane potrzebne do analizy zaczerpnięto z badań przeprowadzonych przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Instytut Biznesu Rodzinnego.

Wyniki i wnioski: Usystematyzowano wiedzę z zakresu zagadnienia sukcesji w polskich przedsiębiorstwach rodzinnych. Wskazano czynniki warunkujące pomyślny proces sukcesji oraz wskazówki w zakresie planowania tego procesu w przedsiębiorstwach rodzinnych. Proces sukcesji jest kluczowym etapem w rozwoju przedsiębiorstw rodzinnych, który determinuje dalsze trwanie i utrzymanie się na rynku. Jest on skomplikowany, czasochłonny i wiąże się z wieloma problemami. Właściciele przedsiębiorstw rodzinnych powinni z wyprzedzeniem planować proces sukcesji czyli opracować plan przekazania firmy następnemu pokoleniu. Artykuł zawiera wskazówki dla właścicieli przedsiębiorstw rodzinnych, którzy planują w najbliższej przyszłości przechodzić proces sukcesji w swoich firmach.

Słowa kluczowe

regionalne zróżnicowanie |metody taksonomiczne |metoda Warda |surowce rolne

Streszczenie

Cel: Głównym celem artykułu jest wyodrębnienie grup województw, które w 2018 roku charakteryzują się zbliżonym poziomem cen skupu na rynku warzyw oraz rynku owoców. Dodatkowo dla uzyskanych wyników dokonano badania porównawczego między rozpatrywanymi rynkami.

Materiały i metody: Do badania wykorzystano metodę aglomeracyjną. Przedmiot badań stanowiły poszczególne województwa Polski w roku 2018. Pod uwagę wzięto po sześć zmiennych charakteryzujących ceny skupu warzyw oraz owoców.

Wyniki i wnioski: Osiągnięte wyniki badań pozwoliły wykazać, iż w Polsce występuje znaczne zróżnicowanie cen skupu na rynku warzyw oraz owoców. Dokonując badania porównawczego skupisk województw o podobnym poziomie cen skupu między rynkiem warzyw i owoców, należy stwierdzić, iż brak jest znacznych podobieństw w tym zakresie.

Słowa kluczowe

globalizacja |geopolityka |ropa naftowa |rynek paliw |surowce energetyczne |hub |gaz ziemny

Streszczenie

Cel: Omówienie sytuacji globalnego sektora paliw w jakiej znalazł się on w wyniku ekonomicznych następstw epidemii koronawirusa. Przedstawiono ją poprzez dokonanie analizy zachowań poszczególnych kluczowych graczy rynku paliw takich jak Federacja Rosyjska, USA, ChRL, państwa regionu bliskowschodniego. Celem autorów było porównanie sytuacji sektora sprzed wybuchu pandemii do tej w czasie jej największego rozwoju jak również znalezienie odpowiedzi lub przynajmniej nakreślenie prognoz, perspektyw dla sektora paliw w dającej się przewidzieć przyszłości.

Materiał i metody: W ramach prowadzonych badań, analizy wykorzystano literaturę przedmiotu badań naukowych w postaci prac monograficznych, artykułów w drukach zwartych, materiałów ośrodków analitycznych jak również materiały netograficzne. Do badań wykorzystano metody: studium przypadku oraz metodę scenariuszową najbardziej zdaniem autorów adekwatne do stojących przed nimi wyzwań naukowych.

Wyniki: Dokonano podsumowania oraz usystematyzowania wiadomości obejmujących problemy szeroko definiowanego globalnego rynku paliw ze szczególnym uwzględnieniem produkcji, przesyłu oraz dystrybucji ropy naftowej oraz gazu ziemnego. Nakreślono perspektywy rozwoju sytuacji.

Wnioski: Wartość opracowania polega na zaprezentowaniu najważniejszych kwestii, w tym zwłaszcza prognoz, perspektyw związanych ze współczesnym rynkiem paliw w tym wpływu epidemii na ograniczenie produkcji surowców energetycznych, bezpieczeństwa ich przesyłu oraz dystrybucji, wreszcie przybliżenie znaczenia czynników gospodarczych na rozwój rynku paliw.

Słowa kluczowe

żywność |marnowanie |gospodarstwo domowe |, marnotrawstwo |przyczyny

Streszczenie

Cel: Celem badań była analiza zachowań konsumentów gospodarstw domowych w Polsce w kontekście marnowania żywności.

Materiały i metody: Źródła danych stanowiły wyniki badań Federacji Polskich Banków Żywności, dane Eurostatu oraz wyniki badań własnych w grupie 163 respondentów. W pracy wykorzystano metody tabelaryczne, graficzne i opisowe.

Wyniki: Analiza badań własnych potwierdza istnienie problemu marnowania żywności w gospodarstwach domowych w Polsce. Ponad 90% badanych przyznało, że wyrzuca żywność, a najczęstszym powodem jest przekroczenie terminu ważności do spożycia. Najczęściej wyrzucane produkty spożywcze to pieczywo i wędliny. Większość konsumentów deklaruje znajomość programów i kampanii edukacyjnych, a pomimo to nadal wyrzuca żywność.

Wnioski: Wiedza respondentów dotycząca problematyki marnowania żywności w Polsce na podstawie ich deklaracji wydaje się być na wysokim poziomie. Można zatem podejrzewać, że albo respondenci przeceniają swoją znajomość tematu, albo ignorują negatywne skutki marnowania żywności. Natomiast zdecydowanie można stwierdzić, że programy i kampanie edukacyjne nie spełniają swojej roli albo spełniają ją w niewystarczający sposób.

Słowa kluczowe

wykluczenie społeczne |wykluczenie cyfrowe |zmienna syntetyczna |ranking |współczynnik korelacji rang

Streszczenie

Cel: Celem artykułu jest ocena stopnia zróżnicowania wykluczenia cyfrowego w zbiorze województw, a w dalszej kolejności konstrukcja rankingu. Następnie zjawisko wykluczenia cyfrowego jest poddane analizie w kontekście wykluczenia społecznego, prowadzącej do ustalenia stopnia ich współzależności.

Materiał i metody: Dane liczbowe wykorzystane w artykule zaczerpnięto z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Procedurę badawczą oparto o liniowe metody klasyfikacji obiektów oraz wybrane miary korelacji.

Wyniki: Zastosowanie statystycznych narzędzi klasyfikacji obiektów pozwoliło wyróżnić grupy województw o wysokim, średnim i niskim stopniu dostępności ICT (technologii informacyjnych i komunikacyjnych). Wyniki porównano z analogicznymi wynikami w zakresie zróżnicowania stopnia wykluczenia społecznego. W obydwu przypadkach skonstruowano rankingi, a następnie obliczono współczynnik korelacji rang. Otrzymana wartość potwierdziła wcześniejsze obserwacje wskazujące na interakcje obydwu zjawisk, niemniej jednak charakter tej zależności nie jest jednoznaczny.

Wnioski: Badania przeprowadzone w artykule pokazują, że zjawisko wykluczenia cyfrowego jest zróżnicowane w przestrzeni województw. Są obszary dotknięte wykluczeniem cyfrowym, wymagające bliższej analizy, a w konsekwencji interwencji. Równocześnie z otrzymane wyniki potwierdzają istotną rolę, jaką w społecznej inkluzji odgrywa dostęp do ICT, choć istnieje szereg pytań dotyczących natury tego związku, ciągle pozostających bez odpowiedzi.

Słowa kluczowe

roboty |pracownicy fizyczni |roboty w pracy |nastawienie do robotów

Streszczenie

Cel: Zbadanie, w jakim stopniu pozytywna ocena obecności robotów w miejscu pracy zależy od wcześniejszego kontaktu z nimi na przykładzie deklaracji pracowników fizycznych krajów Unii Europejskiej. Jeśli taki związek istnieje, mogłoby to oznaczać, że wraz z rozwojem zjawiska opinie zatrudnionych na temat robotów zmieniają się na bardziej korzystne.

Materiały i metody: Problem poddano analizie z wykorzystaniem danych zebranych w badaniu „Postawy publiczne względem robotów”, które posłużyły do stworzenia wskaźnika pozytywnego nastawienia do robotów w miejscu pracy uwzględniającego odpowiedzi na cztery pytania na temat robotów, a także tego jak wpływają one na pracę. Następnie porównano nastawienie do robotów z informacjami na temat kontaktu z nimi w miejscu pracy.

Wyniki: Wcześniejsze doświadczenia z robotami są skorelowane z pozytywnym nastawieniem do nich pracowników fizycznych Unii Europejskiej.

Wnioski: Uzyskane wyniki sugerują, że nastawienie do robotów mogą warunkować nie tylko cechy indywidualne pracowników fizycznych, ale też czynniki związane z miejscem pracy, takie jak wcześniejszy kontakt z robotami czy zaangażowanie w proces ich projektowania.

Słowa kluczowe

Unia Europejska |Wspólna Polityka Rolna |Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 |Europa Środkowo-Wschodnia |rozwój obszarów wiejskich

Streszczenie

Cel: Wspólna polityka rolna UE, a zwłaszcza jej II filar, odgrywa niebagatelną rolę w kształtowaniu obrazu nowoczesnej, europejskiej wsi. Jej znaczenie w rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich określa chociażby skala wsparcia finansowego i miejsce jakie zajmuje w strukturze budżetu Unii Europejskiej. Z naukowego i utylitarnego punktu widzenia istotne jest ścisłe określenie efektów, jakie przynosi jego realizacja – zwłaszcza dla rozwoju obszarów wiejskich. Stąd w niniejszym artykule głównym celem było ukazanie zróżnicowania w zakresie programowania polityki wsparcia w oparciu o Programy Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007- 2013 (PROW) w państwach Europy Środkowo – Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia kierowanego na obszary wiejskie. Na tle różnic w sytuacji rozwoju obszarów wiejskich dokonano oceny konstrukcji Programów w kontekście rozdysponowania środków na poszczególne działania.

Materiały i metody: Materiałem bazowym były dokumenty Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich dla wybranych państw (tj.: Bułgarii, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Węgier). Na ich podstawie dokonane zostało porównanie wdrażanych działań oraz struktury ich finansowania. W celu zdefiniowania zmian w sektorach rolnych wybranych krajów i znaczenia PROW 2007-2013 w tych procesach, przeanalizowano dane charakteryzujące obszary wiejskie dostępne w bazach EUROSTAT oraz raportach Komisji Europejskiej.

Wyniki i wnioski: Wyniki analizy pokazują, że w analizowanych krajach można zaobserwować pewne podobieństwo w strukturze dystrybucji wsparcia. Jednocześnie specyfika realizacji programów częściowo odpowiadała poziomowi rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w poszczególnych krajach. Wyniki pozwalają wnioskować, że (relatywnie) lepsza sytuacja ekonomiczna rolnictwa daje możliwość wzmocnienia (poprzez większy udział w budżecie) realizacji problemów środowiskowych w polityce rolnej. Generalnie wzmocnienie działań na rzecz obszarów wiejskich i środowiska, poprzez skierowanie na te cele większej części wsparcia w ramach środków WPR, można rozumieć jako osiągnięcie kolejnego etapu w realizacji postulatu zrównoważonego rozwoju rolnictwa.

Słowa kluczowe

obszar górniczy |dokumentowanie geologiczno-inżynierskie |plan ruchu zakładu górniczego |wiercenia geologiczne |prawo geologiczne

Streszczenie

Cel: Ocena spójności przepisów prawa dotyczących obszarów górniczych w odniesieniu do dokumentowania geologiczno-inżynierskiego.

Materiały i metody: Przeanalizowano przepisy ustawy Prawo geologiczne i górnicze, komentarze do tej ustawy oraz wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wyniki: Niewłaściwa interpretacja prawnej definicji obszaru górniczego dla kopalin wydobywanych metodą robót podziemnych lub otworów wiertniczych powoduje konieczność sporządzania planu ruchu zakładu górniczego przy płytkich wierceniach geologicznoinżynierskich.

Wnioski: Wykonywanie robót geologicznych w ramach dokumentowania geologicznoinżynierskiego dla potrzeb posadawiania obiektów budowlanych na nieruchomościach, pod którymi w głębi górotworu prowadzona jest eksploatacja podziemna lub otworowa w przestrzeni obszarów górniczych, nie wymaga sporządzania planu ruchu zakładu górniczego.