Słowa kluczowe

Polska |recepcja |przekład literacki |Edward Morgan Forster |stosunki angielsko-polskie

Streszczenie

Artykuł poświęcony jest związkom angielskiego pisarza Edwarda Morgana Forstera z Polską. Na podstawie zachowanych materiałów omawia dwie wizyty Forstera na polskim terytorium i ich ślady w twórczości pisarza, zarówno we wspomnieniach i korespondencji, jak i tekstach publicystycznych, esejach i pogadankach radiowych. Druga część artykułu poświęcona jest obecności twórczości Forstera w Polsce od okresu międzywojennego (szczegółowo omówiona została krytyczna recepcja pierwszej wydanej w Polsce powieści pisarza Droga do Indii w roku 1938) do współczesności. Artykuł zamyka omówienie opublikowanych w Polsce prac naukowych o twórczości Forstera.

Słowa kluczowe

body |transgression |limit |Capitalism |obscenity

Streszczenie

This article seeks to offer a repositioning of the limits of transgression in contemporary popular culture against the backdrop of some theoretical articulations of postmodernist and poststructuralist theory. With an eye to testing the limits of the transgression-limit dichotomy, the opening part seeks to chart some major philosophical and theoretical articulations of transgression as a conceptual stepping stone towards the ensuing interrogation of the body, obscenity and pornography in contemporary culture. I argue that mainstream representations of the body in popular culture at present paradoxically both override and intensify transgressive energies: the paradox unfolding from the compliance with the dominant spurious logic of the marketplace as well as from a resistance to the limits registered in contemporary simulacrum culture.

Słowa kluczowe

past |Ishiguro |narration |therapy |war

Streszczenie

A belief in the therapeutic role of writing seems to be Kazuo Ishiguro’s motivation for writing. Melancholy and grief permeate his fictions, all of which, as critics seem to agree, arise from the author’s own separation from his Japanese origins. Departing in his early childhood his motherland, Ishiguro places the action of his first two novels (A Pale View of Hills and An Artist of the Floating World) in post-war Japan. The first person narratives of these two novels are intended to free the storytellers from distressing feelings begotten by psychological wounds caused by their war experiences. The narrators (Etsuko, in the former, and Ono, in the later text) are both writers and readers of their stories. Does the telling, writing and/or rereading of an incapacitating, but also discomforting, past from hindsight have a recuperative and therapeutic value? The aim of this paper is to examine whether the unreliable narratives of Etsuko and Ono, through their mutual stratagems, lies, and omissions, effect a catharsis. Reading Ishiguro’s two early novels through the lens of reader-response criticism, Paul Ricoeur’s philosophical hermeneutics and Linda Hutcheon’s postmodern theorization of nostalgia helps uncover to what extent his narrations propose the view of the writing/reading process as a therapeutic activity.

Słowa kluczowe

językoznawstwo porównawcze |słowotwórstwo |korpus |przymiotniki |sufiksy |przekład

Streszczenie

Artykuł zawiera omówienie problematyki przymiotników potencjalnych, czyli przymiotników, które zawierają w swym znaczeniu składnik ‘(nie)może/(nie)można. W opisywanych językach istnieją formanty główne, wykorzystywane w derywacji przymiotników o znaczeniu potencjalnym. Formatami głównymi są następujące przyrostki: cz. čistitelný, dělitelný, měnitelný, nahmatatelný, porovnatelný, viditelný oraz pol. -alny np. dopuszczalny, jadalny, nieporównywalny, niewidzialny, przesuwalny, wyleczalny.

Jak wynika z przeprowadzonych wcześniejszych analiz, czeskie derywaty z formantami cz. – telný/-itelný są liczniejsze niż formacje na -alny w języku polskim. Dlatego też w języku polskim derywaty te mają różne odpowiedniki. W artykule zostanie przedstawiona analiza omawianych przymiotników w czeskim korpusie paralelnym InterCorp oraz w słownikach dwujęzycznych.

Słowa kluczowe

thesaurus |cognitivism |textology |semiotics |semantic network

Streszczenie

Notwithstanding a significant advancement in research on translation studies over the last three decades, a need for facilitating the interlingual transfer of knowledge in the professional communication channel still remains unsatisfied. This paper ventures to examine the theoretical aspects of the final and most complex stage of the translation process, i.e. the compilation of a thesaurus comprising a set of specialist terms, and to position it on an interdisciplinary map of human cognition. As the term thesaurus still does not seem to have been encapsulated within one incontestable definition, there is a wide spectrum of available interpretations, the majority of which may be synopsized into three linguistic approximations: (1) cognitive, focusing upon the innate hard-wired hypothetical models accounting for a human’s predisposition for mental development; (2) textological, where the language is materialized as a textual unit; and (3) semiotic, casting a structuralist light upon language as it is construed as a system of signs forming a specific communication code.

Słowa kluczowe

język polski |przyimki |przyimki wtórne |język chorwacki |ekwiwalencja

Streszczenie

Artykuł poświęcony jest polskim ekwiwalentom przekładowym chorwackiego przyimka prema w użyciach abstrakcyjnych. W analizie zastosowano metodę konfrontatywną oraz odwołano się do założeń semantyki kognitywnej. Na podstawie materiału pochodzącego ze współczesnej literatury chorwackiej oraz jej tłumaczeń na język polski ustalono, że badany przyimek ma 17 ekwiwalentów, przyimków pierwotnych, wtórnych czy wyrażeń dążących do uprzyimkowienia. Są to: do + G, wobec + G, zgodnie z + I, według + G, dla + G, zależnie od + G, wedle + G, na + A, na podstawie + G, po + L, przed + L, względem + G, stosownie do + G, nad + L, w stosunku do + G, w imię + G, na + L. Pomiędzy ekwiwalentami zaobserwować można znaczne różnice we frekwencji. W materiale przeważają przyimki wtórne, które precyzyjniej i jednoznaczniej oddają relacje abstrakcyjne, niż to czynią przyimki pierwotne, które w badanych użyciach są metaforycznymi rozszerzeniami prototypowych użyć spacjalnych.

Słowa kluczowe

discourse |literacy |understanding culture |hybrid methodology

Streszczenie

The purpose of the paper is to introduce a commonly used approach to language analysis in the social context, namely Critical Discourse Analysis, more specifically, James Paul Gee’s strand, which incorporates both a theory of language-in-use and a method of research. The paper considers the theoretical and conceptual underpinnings of the approach and looks at the practical ways in which this model can be applied to cultural texts in the educational environment. To illustrate the applicability of the approach, some excerpts from university prospectuses are presented to show how they reflect the latest reforms in Higher Education in Britain. Their analyses indicate that a cross-curricular approach to teaching culture, i.e. one that combines traditional textual work with linguistic analysis, may lead to a greater cultural awareness. The study results from the surge in popularity of hybrid methodologies in teaching that call for providing instruction that goes beyond subject and content learning.

Słowa kluczowe

flipped lesson |model organizacyjny lekcji |technologia informacyjno- -komunikacyjna |nauczanie języków obcych |glottodydaktyka

Streszczenie

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie innowacyjnego podejścia do organizacji zajęć lekcyjnych jakim jest tzw. „odwrócona lekcja”, nazywana też „strategią wyprzedzającą”. Tematyka artykułu ogniskuje się więc wokół szerszego, makroorganizacyjnego aspektu organizacji i przebiegu procesu nauczania. W artykule zaprezentowane zostaną geneza, podstawowe założenia modelu „odwróconej lekcji” i filary konstytuujące ten model takie jak: zmieniona kultura uczenia się, bogate i elastyczne środowisko uczenia się, dedykowane treści kształcenia oraz profesjonalny nauczyciel. Na tle syntetycznej charakterystyki popularnych i powszechnie stosowanych modeli organizacji lekcji (model PPP, model zadaniowy, model pre-, while- i post-) ukazane zostaną specyficzne, wyróżniające cechy modelu „odwróconej lekcji”. Szczególna uwaga poświęcona zostanie tym narzędziom technologii informacyjno-komunikacyjnej, których intensywny rozwój umożliwia obecnie znacznie łatwiejsze i intensywniejsze wdrażanie modelu „odwróconej lekcji” w praktyce szkolnej, w tym również w kontekście glottodydaktycznym, a jednocześnie odpowiada na oczekiwania młodego pokolenia silnie zanurzonego w świecie mediów elektronicznych. W końcowej części artykułu sformułowane zostaną też wskazówki praktyczne przydatne nauczycielom języków obcych przed przystąpieniem do pracy według modelu „odwróconej lekcji”.

Słowa kluczowe

język |ewolucja |derywacja |innowacje |komunikacja

Streszczenie

Jedna z aktualnych tez współczesnej glottodydaktyki dotyczy kwestii konieczności nauczania języka obcego (jak również ojczystego) w oparciu o uwzględnienie zmian innowacyjnych zachodzących w danym języku. Każdy język postrzegany jest jako dynamiczny, dość złożony system i mechanizm werbalny, jako ważne narzędzie komunikacji międzyludzkiej. Jest to również „żywy organizm”, który ciągle ewoluuje i rozwija się. „Kreatywność” językowa polega na zaspokajaniu potrzeb użytkowników języka do korzystania z nowych środków nominatywnych, ekspresywnych i komunikatywnych. Obserwacja i analiza tego, jak „żyje” język, jakie zmiany i zjawiska innowacyjne w nim zachodzą, jest wdzięcznym i zarazem złożonym zajęciem. Osiągnięcie przez uczących się danego języka odpowiedniego poziomu kompetencji lingwistycznej i komunikacyjnej nie wydaje się możliwym bez uświadomienia charakteru i kierunku zmian innowacyjnych w języku, technik tworzenia nowych elementów, przede wszystkim jednostek leksykalnych (leksemów). Lingwiści podkreślają złożony charakter wzajemnych relacji i oddziaływania czynników zewnętrznych a procesów językowych. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie, charakterystyka i analiza (również w planie kontrastywnym) niektórych procesów innowacyjnych w zakresie leksyki, frazeologii, słowotwórstwa w języku rosyjskim i polskim w ostatnim dziesięcioleciu, ich przyczyn, jak również próba systematyzacji i klasyfikacji sposobów tworzenia nowych leksemów i związków wyrazowych.

Słowa kluczowe

czasopisma specjalistyczne |artykuły naukowe |język medyczny |dydaktyka języka medycznego |studenci medycyny

Streszczenie

Celem pracy jest przedstawienie roli czasopism specjalistycznych w nauczaniu obcego języka medycznego, który posiada określone cechy, determinujące ten proces. Część teoretyczna pracy prezentuje charakterystykę właściwości języka specjalistycznego (ESP) i języka medycznego (EMP), cele i funkcje tekstów specjalistycznych, w tym materiałów autentycznych, oraz typy i strukturę artykułów naukowych. Część praktyczna to językowa analiza materiału badawczego, który stanowiły artykuły naukowe z otolaryngologii. Zostały tu również zawarte przykłady terminologii, które mogą sprawić trudność dla studentów w ich rozumieniu i stosowaniu, a także proponowane ćwiczenia wraz z przykładami z analizowanych prac naukowych. Dodatkowo, artykuł prezentuje wyniki ankiety przeprowadzonej wśród 40 studentów medycyny trzech uczelni warszawskich, które pokazują, iż ponad 80% respondentów wykazuje chęć pracy z artykułami naukowymi podczas wykładów i samodzielnej nauki.

Słowa kluczowe

glottodydaktyka |standardy kształcenia językowego |techniki rozwiązywania językowych zadań testowych |świadomość językowa |ocenianie kształtujące

Streszczenie

W przedstawionym artykule zostały omówione główne założenia nowoczesnego procesu nauczania języka obcego na poziomie akademickim ze zwróceniem szczególnej uwagi na jego jakość i formy kontroli efektów kształcenia. Na poprawę jakości kształcenia mają wpływ takie czynniki jak kompetencje nauczyciela, program nauczania, metody i techniki pracy, warunki, w jakich przebiega proces kształcenia i inne. Ocenianie kształtujące stosowane jako forma kontroli w przebiegu procesu glottodydaktycznego poprawia efektywność akademickiego nauczania języka obcego. Strategie oceniania kształtującego są skuteczniejszą niż testy egzaminacyjne formą kontroli efektów kształcenia w zakresie nauczania języka obcego. Stosowane systematycznie nie tylko poprawiają jakość kształcenia akademickiego, przyczyniają się również do poprawy samooceny studentów i ich wyników w nauce.