Słowa kluczowe

Streszczenie

Artykuł omawia związki klasztoru klarysek w Starym Sączu z założoną w 1269 r. przez św. Kingę, ksienię klarysek, parafią św. Wawrzyńca w Nowym Sączu – Biegonicach. Jest to współcześnie najstarsza parafia na terenie miasta. Związki te miały charakter prawny, ekonomiczny, duszpasterski i personalny. We wsi Biegonice klasztor posiadał aż do austriackich czasów bogaty folwark. Przez cały też staropolski okres klasztor — reprezentowany przez ksienie — posiadał prawo patronatu, wiążące się zarówno z materialnym utrzymaniem świątyni parafialnej, jak też z przywilejem mianowania proboszcza. Z kolei proboszczowie wypełniali obowiązki spowiedników zakonnic. Omówione zagadnienia są dobrą ilustracją różnych zjawisk społecznych, prawnych i ekonomicznych okresu staropolskiego.

Słowa kluczowe

Streszczenie

Tematem artykułu są kwestie przemijania i dojrzewania do samotności, czyli filozoficzne wymiary egzystencji w krótkich formach prozatorskich Jarosława Iwaszkiewicza. Wskazane zostały wpływy Nietzscheańskiej roli instynktów i tragizmu egzystencji człowieka w czasie, Schopenhauerowskiej antynomii ludzkiej osobowości, estetyki Oskara Wilde’a z modernistycznie uproszczonym pierwiastkiem romantycznym, a jednocześnie biologiczną pełnią życia, metafizycznym niepokojem, dionizyjskością. Poszukiwaniom autora towarzyszy przeświadczenie, że samotność jest nieunikniona. Uświadomienie sobie tej nieuchronności oznacza dojrzałość. Zwrócono także uwagę na rolę ironii w krótkich formach prozatorskich Jarosława Iwaszkiewicza oraz jej związki ze specyficznym, tworzącym właściwie całą filozofię, rozumieniem ironii przez Cypriana Kamila Norwida.

Słowa kluczowe

Streszczenie

Literatura austriacka zajmuje na polskim rynku czytelniczym raczej odległe pozycje. Nazwiska czołowych XX-wiecznych twórców i twórczyń tego niewielkiego europejskiego kraju są znane przede wszystkim w kręgach wymagających czytelników i osób pozostających w kręgu literatury czy teatru zawodowo, jednakże pewna grupa autorów (zwłaszcza tych z pierwszej połowy XX-wieku) i ich dokonania  stanowią mocny filar literackiego dyskursu.

Streszczenie

Człowiek jako istota kosmiczna… Człowiek wobec grawitacji… Człowiek, który kreśli alternatywne obrazy istnienia: wolne, oderwane, zdystansowane względem istniejących i poznanych sił, oddziałujących na niego odwiecznie — to jedne z kluczowych kwestii, które leżały u podstaw zrealizowanej w Biurze Wystaw Artystycznych (BWA) w Tarnowie wystawy Antygrawitacja. Jakże diametralnie inny był jej odbiór w czasie ludzkich obaw o zdrowie i życie swoje i swoich najbliższych, w czasie, kiedy słowa „kwarantanna” i „izolacja” stały się, można powiedzieć, częścią życia wszystkich społeczności.

Wystawa Antygrawitacja, która pierwotnie zaplanowana była na maj 2020 roku, została z powodu pandemii zrealizowana rok później — w marcu 2021. Ze względu na sytuację epidemiologiczną była udostępniona oglądającym jedynie przez dwa tygodnie.

Ten tekst, stanowiący próbę retrospekcji wystawy, daje raz jeszcze możliwość wglądu w wystawę. Stwarza też ponowną szansę, aby wybrzmiały wypowiedzi artystów, którzy zaprezentowali prace. Te zróżnicowane postawy twórcze i narracje łączy ideowa nić powiązań manifestująca się dystansem wobec rzeczywistości poprzez nadpisany obraz wizualny.

Słowa kluczowe

Streszczenie

Artykuł jest poświęcony pamięci Profesora Aleksandra Wilkonia (1935-2022), wybitnego i wszechstronnego uczonego, językoznawcy, polonisty i slawisty, historyka języka polskiego i badacza współczesnej polszczyzny, historyka literatury, krytyka literackiego, piewcy języka polskiego, artysty (poety, malarza-akwarelisty), nauczyciela akademickiego, cenionego dydaktyka, Mistrza wielu pokoleń polonistów, autora kilkuset publikacji, z których wiele weszło do kanonu lektur językoznawczych, polonistycznych. Tekst jest niedokończonym portretem Mistrza, Nestora polskiego językoznawstwa, Uczonego, Filologa…, niepełnym obrazem Jego życia i działalności naukowo-dydaktyczno-artystycznej. Wraz ze śmiercią Profesora Aleksandra Wilkonia, człowieka nieprzeciętnego, językoznawstwo polskie poniosło ogromną stratę.