Numer 3 (2) 2022
Redaktorzy: Wacław Rapak, Joanna Graca, Ewelina Suszek, Katarzyna Górowska, Wioletta Jachym
Spis treści
Strony
Pobierz
Wacław Rapak
Słowo wstępne
4 – 5
PDF

INFORMACJE O AUTORZE

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie
Marta Chrabąszcz
Profilaktyka uzależnień w szkole w aspekcie prawnym
DOI: https://doi.org/10.55225/hcs.405
9 – 26
PDF

Słowa kluczowe

uzależnienia |szkoła |profilaktyka |prawo oświatowe |program wychowawczo-profilaktyczny |socjologia edukacji

Streszczenie

Głównym celem teoretycznym niniejszego artykułu jest analiza sposobu ujęcia profilaktyki uzależnień w szkole w obowiązującym prawie. Z kolei celem praktycznym jest wykorzystanie tej wiedzy przez szkołę, która opracowuje szkolny program wychowawczo-profilaktyczny. Badanie przeprowadzono metodą jakościowej analizy treści (content analysis) dokumentów urzędowych. Przeprowadzone badania pozwoliły ustalić, iż unormowania prawne dotyczące szkolnej profilaktyki są zbyt rozproszone w różnych aktach prawnych, definicje legalne pojęć profilaktycznych pojawiają się dopiero w aktach wykonawczych. Ponadto ustalono, że najważniejsze wartości wpisane w akty prawne dotyczące profilaktyki uzależnień to zdrowie oraz dobro i rozwój ucznia. Artykuł może być przydatny szkołom w usystematyzowaniu zadań profilaktycznych w odniesieniu do różnych aktów prawnych.


INFORMACJE O AUTORZE

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie

Wojciech Marcin Czerski
Filter bubbles jako narzędzie dezinformacji i manipulacji
DOI: https://doi.org/10.55225/hcs.393
27 – 36
PDF

Słowa kluczowe

dezinformacja |bańka filtrująca |bańka informacyjna |manipulacja informacją |media społecznościowe

Streszczenie

Otaczająca nas cyfrowa rzeczywistość wydaje się bardzo atrakcyjna, nie tylko dla młodych ludzi, ale i instytucji chcących zmanipulować użytkownikami sieci. Manipulacja ta przybiera różne formy, stąd też chcąc się przed nią uchronić, należy wiedzieć w jaki sposób jest ona realizowana. W niniejszym artykule autor skupił się na zagadnieniu zwanym filter bubble, czyli bańki filtrującej. Pierwsza część artykułu poświęcona została wyjaśnieniu tego zagadnienia, zarówno pod kątem definicyjnym, jak również jego cechami charakterystycznymi. Druga część poświęcona została przedstawieniu roli jaką odgrywać mogą bańki filtrujące w szerzeniu dezinformacji i manipulacji w sieci. Autor postarał się również przedstawić sposoby radzenia sobie z filter bubble. Najważniejsze w tym aspekcie wydaje się być krytyczne spojrzenie na wszelkie informacje docierające do nas zarówno poprzez social media, jak i wyszukiwane w popularnych wyszukiwarkach internetowych.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Ivana Franceschi,
Ina Reić Ercegovac
Personal and motivational determinants of piano student performance in the context of self-determination theory
DOI: https://doi.org/10.55225/hcs.377
37 – 53
PDF

Słowa kluczowe

self-determination |motivation |music performance |personality traits |piano students

Streszczenie

The aim of this study was to examine the contribution of personality traits and different types of motivation to explaining individual differences in piano student performance and satisfaction of basic psychological needs in an academic context. The research was conducted in 2017 on a sample of piano students (N = 92) attending four music academies (Music Academy in Zagreb, Arts Academy in Split, Music Academy in Osijek, and Music Academy in Pula), making up about 90% of the whole piano-student population in Croatia. Self-assessment instruments were used to examine five personality traits from the Big Five Model, types of motivation according to the continuum of self-determination, the satisfaction of three psychological needs according to the self-determination theory in the context of music academies, and three categories of performance – piano success in the academic year, piano competition achievements, and public performances. The results showed that personality traits and motivational determinants could not predict piano success at the academy. Still, conscientiousness and emotional stability do play a significant role in public performances and piano competitions. Identified motivation proved to be important for these criteria as well. The relationship between psychological needs, motivation, and personality traits pointed to the significant role of the intellect, agreeableness, and intrinsic motivation, which proved to be important for satisfying the needs for relatedness and autonomy.


INFORMACJE O AUTORACH


Ivana Franceschi
Uniwersytet w Splicie (Sveučilište u Splitu), Chorwacja


Ina Reić Ercegovac
Uniwersytet w Splicie (Sveučilište u Splitu), Chorwacja

Kinga Kusiak-Witek
Lęki i emocje dziecka podczas pandemii
DOI: https://doi.org/10.55225/hcs.394
55 – 78
PDF

Słowa kluczowe

pandemia SARS-CoV-2 |dziecięce lęki |dzieci w wieku przedszkolnym

Streszczenie

Temat poniższego opracowania podyktowany został niespotykaną w historii sytuacją ogólnoświatowej epidemii koronawirusa SARS-CoV-2 i jej skutków, które dotyczą dzieci. Pandemia dotknęła kwestii związanych ze: zdrowiem, higieną, medycyną, edukacją w każdej przestrzeni ludzkiego życia, szczególnie tych związanych z dziećmi. Celem artykułu jest uporządkowanie zagadnień, wchodzących w zakres pojęcia lęków u dzieci w wieku przedszkolnym spowodowanych zjawiskiem pandemii koronawirusa SARS-CoV-2. W pierwszej części omówiono definicję lęków w kontekście dzieci w wieku przedszkolnym, ze szczególnym uwzględnieniem zaburzeń lękowych i zachowania wobec takiego stanu. Następnie przytoczono badania dotyczące stanów psychicznych dzieci podczas pandemii, przeprowadzone w kraju i za granicą. W kolejnej części zaprezentowano analizy wyników i próby badawcze dotyczące oceny lęków u dzieci dokonanej przez nauczycieli, rodziców oraz same dzieci. Na zakończenie wskazano dobre praktyki w zakresie edukacji zdrowotnej dzieci w wieku przedszkolnym dotyczące przeciwdziałania patologicznym lękom oraz innym zagrożeniom.

Anna Stefanowicz-Kocoł,
Aneta Grochowska
Digital readiness of VET schools
DOI: https://doi.org/10.55225/hcs.410
79 – 99
PDF

Słowa kluczowe

e-learning |digital readiness |readiness for autonomy

Streszczenie

The notion of digital readiness has been attracting more attention in the area of education. It has been caused by the recent shift in educational practices caused by the COVID-19 pandemic. The paper aims to define and investigate the digital readiness of VET schools for digitising teaching, distinguishing areas which need to be supported with additional tools and methodology in the future. To this end, a current situation regarding problems encountered at selected secondary vocational schools was analysed. The paper summarises a study carried out among secondary school teachers in five countries, probing their attitudes and gathering their experiences. It looks into both the technicalities of the educational process (e.g. quality of hardware, reliability of the Internet connection, access to educational software) and the skills involved (e.g. using educational software, the ability to access and adapt online / digital resources, the capacity to introduce new pedagogies and strategies or adapt existing ones). It appeared that the problem areas identified in the process of the study were country depended. However, the most frequently mentioned problems, such as lack of tools that motivate and autonomise students or issues with the hardware and broadband, were shared by teachers from the majority of the partner countries.


INFORMACJE O AUTORACH


Anna Stefanowicz-Kocoł
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie


Aneta Grochowska
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie

Lucia Ludvigh Cintulová,
Szilvia Buzalová
Transformation of social services and long-term senior care provided by nongovernmental organisations in Slovakia
DOI: https://doi.org/10.55225/hcs.395
101 – 116
PDF

Słowa kluczowe

changes in social services |senior social care |historical development

Streszczenie

Objectives. The aim of research study is to reflect historical development and to analyse changes in the provision of social services in Slovakia in legislative framework based on the on social security, social assistance and social services.

Methods. Data collection was done by interviews with directors of non-public social services facilities provided by church organisations, this part of the study analysed the changes in social services and its sustainability. the quantitative part of the study used chi-test to analyse changes in the form of the social services, the number of facilities and changes in legislative framework. Total sample was consisted of 41 managers in care centres and data collection was held in the end of the year 2019.

Results. The research results pointed out the valuable data showing the changes in social services due to many types of the social law novelisations. The consequences of it are rapid decrease of number of the low threshold social services, the daily care centres for seniors and increased number of vulnerable people and the elderly in 10-years period.

Conclusion. Transformation of social services changed the form of social services, which underwent long development, nevertheless failed to harmonize health and social care in Slovakia to meet the needs of sustainability of long-term care for dependent people to help another person.


INFORMACJE O AUTORACH


Lucia Ludvigh Cintulová
Vysoká škola zdravotníctva a sociálnej práce sv. Alžbety v Bratislave, Słowacja


Szilvia Buzalová
Vysoká škola zdravotníctva a sociálnej práce sv. Alžbety v Bratislave, Słowacja

Michał Gołębiowski
Heroizm i melancholia "Księgi ciszy" Józefa Stanisława Wierzbickiego
DOI: https://doi.org/10.55225/hcs.415
117 – 130
PDF

Słowa kluczowe

modernizm |heroizm |Melancholia |metafizyka |klasycyzm |parnasizm |Józef Stanisław Wierzbicki |Księga ciszy

Streszczenie

Artykuł dokonuje analizy Księgi ciszy, zbioru poezji autorstwa Józefa Stanisława Wierzbickiego, który ukazał się drukiem w 1914 roku. Przyjętym punktem wyjścia do interpretacji dzieła jest kolejno polska tradycja liryki refleksyjno-filozoficznej, klasycyzm charakterystyczny dla poetyki parnasizmu oraz zjawisko tzw. poezji metafizycznej. Czytana w ten sposób Księga ciszy ukazuje późnomodernistyczną kreację podmiotu lirycznego rozpiętego pomiędzy melancholią i heroizmem. Obie te postawy jawią się jako odzew człowieka początków XX wieku na kryzys metafizycznego obrazu świata.


INFORMACJE O AUTORZE

Komisja Słowiańskiej Bibliografii Przedmiotowej i Podmiotowej

Danuta Sieradzka
Polskie księgozbiory w bibliotece miejskiej — Chicago Public Library (wybrane aspekty)
DOI: https://doi.org/10.55225/hcs.383
131 – 147
PDF

Słowa kluczowe

historia książki |polonica |polskie księgozbiory |Chicago Public Library

Streszczenie

W artykule dokonano przeglądu polskiego księgozbioru znajdującego się w bibliotece publicznej miasta Chicago pod nazwą Chicago Public Library. Ten system biblioteczny składa się z biblioteki centralnej — Harold Washington Library Center, dwóch bibliotek regionalnych oraz licznych oddziałów. Wskazano liczbę, rodzaj i charakter polskich książek. Odnotowano polonica w bibliotekach uniwersyteckich, jak również zbiory specjalne w Polish Museum of America Library.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Monika Sobkowiak
Dokąd zmierza przedszkole? Dobre praktyki nastawione na rozwijanie kompetencji XXI wieku
DOI: https://doi.org/10.55225/hcs.400
151 – 161
PDF

Słowa kluczowe

pedagogika przedszkolna |dobre praktyki |metoda STEM |Twórcze Rozwiązywanie Problemów

Streszczenie

W artykule przedstawione zostały kierunki współczesnych działań pedagogicznych, które powoli zaczynają gościć w polskiej przestrzeni edukacyjnej. W pierwszej części w oparciu o współczesne badania i analizy przedstawiony został sens ich stosowania i konieczność zmiany kierunku niektórych praktyk pedagogiki przedszkolnej. W drugiej części przybliżone zostały metody, techniki i narzędzia wykorzystywane w przedszkolach, które stanowią dobrą praktykę nastawioną na rozwój dziecka w duchu współczesności i przyszłości: STEM, Twórcze Rozwiązywanie Problemów, Porozumienie bez przemocy.

Justyna Mędrala
„Sztuka, ślad człowieka”
DOI: https://doi.org/10.55225/hcs.402
165 – 171
PDF

Słowa kluczowe

sztuka |artysta |rysunek |proces twórczy

Streszczenie

Tekst jest autokomentarzem do cyklu rysunkowego zatytułowanego Sztuka, ślad człowieka, opisującym sposób mojej pracy, począwszy od reakcji na otoczenie, przez konceptualizowanie myśli po realizację dzieła. Porównuję w nim proces rysunkowy i instalacyjny, a także opisuję towarzyszące im wątpliwości natury emocjonalnej i zmagania natury fizycznej.


INFORMACJE O AUTORZE

Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie

Pobierz cały numer
1 – 174
PDF
Akademia Tarnowska
ul. Mickiewicza 8
e-ISSN 2657-8972
33-100 Tarnów