Słowa kluczowe

alegoria |wojna trzydziestoletnia |karty do gry |Fryderyk V |Ferdynand II |F.G. Troilo |W. Dembołęcki |lisowczycy |literatura okolicznościowa XVII wieku

Streszczenie

Wkrótce po bitwie pod Białą Górą, prawdopodobnie w Wiedniu, ukazał się druk zawierający cztery zestawy miedziorytów, na każdy z nich złożyło się dziewięć kart do gry, wyposażonych w alegoryczne ryciny. Nakład tej publikacji trudno obecnie ustalić; do naszych czasów zachowały się jedynie dwa kompletne egzemplarze tej edycji, jeden zachował się w oryginalnej, nierozciętej formie i przechowywany jest w Deutsches Spielkartenmuseum w Leinfelden-Echterdingen w Niemczech. Drugi, pocięty na pojedyncze karty, był własnością bibliofila Františka Gottfrieda Troila (ok. 1583 – ok. 1648) jako fragment kolekcji jego ulotek z lat 1618-1622, a obecnie znajduje się w zbiorach wczesnych druków Biblioteki Muzeum Narodowego w Pradze. Alegoryczne ilustracje na kartach do gry przedstawiają wydarzenia związane z wybuchem powstania czeskiego, jego genezą, przebiegiem i militarną klęską, zdławioną brutalnymi represjami. Omawianą talię zatytułowano po łacinie: Declaratio mysterii novorum foliorum lusoriorum, dictorum Folia Kosakorum Lisoviensium (Objaśnienie tajemnicy nowych kart do gry zwanych Karty kozaków lisowskich). Poniżej poszczególnych kart, przyklejonych taśmą do kartek papieru większego formatu, właściciel druku, czyli F.G. Troilo napisał serię łacińskich komentarzy, wyjaśniających alegoryczne znaczenie ilustracji. Wszakże Troilo prawdopodobnie oparł treść tych subskrypcji na niezachowanym łacińskim wzorze polskiego druku pt. Declaratia, abo obiaśnienie kart kozackich, wydanego w 1621 roku, oraz na komentarzach do tychże kart zredagowanych wierszem. Wznowienie kart obejmuje facsimile (37) druku wraz z odręcznie poczynionymi komentarzami przez F.G. Troila, poprzedzonymi dziesięciojęzycznym przekładem manuskryptu. Przekłady oraz reprodukcje otrzymały identyczną numerację, aby skorelować odbitki z tekstem, ponieważ są publikowane w dwóch odrębnych częściach. Pierwsza liczba wskazuje pozycję karty w talii (1-36), natomiast druga – jej miejsce w obrębie czterech kolorów (1-9). Deskrypcje ogłoszono w następującej kolejności: oryginalne brzmienie łacińskie (1), następnie po polsku (2), czesku (3), angielsku (4), francusku (5), niemiecku (6), włosku (7), rosyjsku (8), hiszpańsku (9) oraz ukraińsku (10).

Słowa kluczowe

artykuły |patriotyzm |czasopismo |Żołnierz |„W Drodze” |historia

Streszczenie

„W Drodze”, dwutygodnik polityczny i literacki to czasopismo, które było wydawane w Jerozolimie od 1943 do 1946 roku. Tytuł czasopisma wyznacza jego motyw przewodni, ciągłe przebywanie „W Drodze” może być rozumiane symbolicznie. Liczne odwołania do historii, do dziejów naszego kraju, to ciągłe wędrowanie ku wolności, droga do niepodległości, a także tułacze losy polskich żołnierzy, jak również osób cywilnych. W dwutygodniku „W Drodze” odnajdujemy zatem publikacje na temat sztuki i polityki, a przede wszystkim historii, do której odwołania znajdują się w większości tekstów poruszających sprawy patriotyzmu i ważnych świąt państwowych. Pismo przyczyniło się do rozpowszechnienia dokonań żołnierzy na arenie międzynarodowej, a przede wszystkim wśród czytelników emigracyjnych. Tytuł bez wątpienia należy do grupy najważniejszych periodyków emigracyjnych, osadzonych na Bliskim Wschodzie.