Słowa kluczowe

poezja |Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki |Gérard Genette |widmoontologia |Jacques Derrida

Streszczenie

Nie sposób nazwać Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego poetą ładu i porządku. I nie ma tu nic do rzeczy wpływ strofy barokowej czy oświeceniowej. Nie chodzi o maski stylizacyjne, którymi posługuje się poeta, czy o to, z jaką precyzją wycyzelowane zostają poszczególne strofy; o brak kunsztu i techniki nie sposób go raczej oskarżyć. Mowa raczej o sferze horyzontu czytelniczych oczekiwań i o tym, jak poezja burzy zastany ład i porządek...

Słowa kluczowe

Jacques Derrida |Meksyk |Carmen Boullosa |Mircea Eliade

Streszczenie

Widma zajmują w ponowoczesnym świecie prawdziwie uprzywilejowaną pozycję. Jak powiada Jacques Derrida (2016: 13): „Trzeba mówić o widmie, a nawet do widma, trzeba rozmawiać z widmem […]”. Owe widma przeszłości, minionych pokoleń i naszego dziedzictwa przez nie wypracowanego, które nie chcą odejść, które rozgościły się we współczesności, by nad nią ciążyć (Derrida 2016: 179), zdają się dziś być niewidoczne. Gdy bowiem stają się widzialne, zyskują niemal cielesną formę, przestają być tym czym są (Derrida 2016: 24-25)...

Słowa kluczowe

widmoontologia |Jacques Derrida |Michael Kunze |Mozart

Streszczenie

Widmontologia zaproponowana przez Jacquesa Derridę w Widmach Marksa (2016) to bardzo pojemne pojęcie, dobrze nadające się do analizy szerokiej kategorii zjawisk związanych z różnego rodzaju „nawiedzeniami” – powtórzeniami, oddziaływaniem na odległość w czasie i przestrzeni, zaistnieniem przez powrót. Jako taka może dostarczać bardzo użytecznych narzędzi do analizy medium teatru i jest wykorzystywana w pracach teoretycznych z nim związanych...

Słowa kluczowe

Przygody Erasta Fandorina |Boris Akunin

Streszczenie

Zagadnienie kultury pamięci (Erinnerungskultur), pamięci zbiorowej (collective memory) oraz miejsc upamiętnienia przeszłości odgrywa coraz większą rolę w dziedzinie nauk humanistycznych, a szczególnie społecznych. To nader popularny przedmiot badań, zwłaszcza w odniesieniu do czasów współczesnych i pamięci o drugiej wojnie światowej. Warto w tym miejscu wspomnieć również o tak zwanej historii mówionej (oral history), która kilkadziesiąt lat temu zyskała swoje miejsce na gruncie nauki historycznej...

Słowa kluczowe

Hieronim Bosch

Streszczenie

Problematyka związków sztuki ikonicznej z literaturą ma nader szacowny rodowód. Pierwociny tego zagadnienia pojawiają się bowiem już w dziełach Arystotelesa, Cycerona, Filostrata Starszego i Horacego, konkretyzując się w postaci hasła ut pictura poesis oraz cytowanego przez Plutarcha stwierdzenia Symonidesa z Keos, że malarstwo jest niemą poezją, a poezja mówiącym malarstwem...

Słowa kluczowe

niedziela |etymologia

Streszczenie

Niedziela na gruncie etymologii języków słowiańskich nawiązuje do konieczności odpoczynku, powstrzymania się od jakiejkolwiek aktywności. W języku prasłowiańskim ne dělatĭ, oznaczało ‘nie działać’, ‘nie pracować’ (Dzimira 2016: 76). Z kolei języki germańskie – angielski i niemiecki – określają Sunday i Sonntag jako ‘dzień słońca’ (Dzimira 2016: 85), co odsyła do mitologicznego wyprowadzenia materii z ciemności. Języki romańskie wprost zapożyczają swoją nazwę od dies dominicus (łac. Pan), domingo (hiszp.), dimanche (franc.), domenica (wł.) – definiując etymologicznie niedzielę jako ‘dzień Pana’ (BiblicalCyclopedia.com 2017)...

Słowa kluczowe

rynek pracy |aktywność zawodowa |demografia |osoby starsze

Streszczenie

Polska, podobnie jak większość krajów europejskich, doświadcza istotnych zmian demograficznych. Ich kierunek i dynamika postrzegane są przede wszystkim w kategoriach ogromnego wyzwania, przed którym stoi współczesne państwo. Zmieniające się proporcje demograficzne wywołują konieczność opracowania nowej strategii rozwoju społeczno-ekonomicznego państwa, uwzględniającej pełniejsze wykorzystanie potencjału osób starszych. Można przyjąć, że ze względu na przewidywaną wysoką dynamikę starzenia się społeczeństwa w Polsce potrzeba podniesienia efektywności działań i rozwiązań sprzyjających zwiększeniu zaangażowania zawodowego osób starszych jest szczególnie pilna...

Słowa kluczowe

Michel Foucault |Instytut Francuski w Warszawie

Streszczenie

Instytut Francuski w Warszawie powołano 27 kwietnia 1925 roku (Frybes & Marciak 2008: 15). Mieścił się w Pałacu Staszica (obok Uniwersytetu Warszawskiego) i był nazywany warszawską Sorboną. W czasie wojny Instytutem formalnie kierował dyrektor sprawujący tę samą funkcję w placówce w Pradze. Po drugiej wojnie światowej – 27 maja 1946 roku – otwarto Instytut Francuski w Krakowie. Jego siedzibą stał się Pałac Lubomirskich, a dyrektorem został Jean Bourilly...

Słowa kluczowe

Heiner Müller |opowiadanie przemocy

Streszczenie

HamletMaszyna Heinera Müllera ukazała się w 1977 roku. Chociaż długo wydawało się niepojęte, co łączy oryginał Szekspira z wielowymiarowymi, surrealistycznymi obrazami Müllera, wkrótce jednak gigantyczne przedsięwzięcie przepisywania i opisywania angielskiego pierwowzoru okazało się sukcesem na światową skalę. Inscenizacje w Paryżu, Tokio i Nowym Jorku poświadczały zjawisko wiru, w który wciąga ten skromnych rozmiarów utwór. Ten innowacyjny, także pod względem formalnym, tekst teatralny na równi pobudzi Roberta Wilsona do jego scenicznej realizacji, co zainspiruje dźwiękowe pejzaże grupy Einstürzende Neubauten oraz stanie się bodźcem dla muzycznej aranżacji Wolfganga Rihma...

Słowa kluczowe

Albert Camus |Alice Kaplan