Słowa kluczowe

systemy magazynowania energii |akumulatory litowo-jonowe |materiały katodowe

Streszczenie

Od wielu lat kwestia uzyskania możliwie taniej energii do celów przemysłowych i konsumpcyjnych nabiera coraz większej wagi. Wyczerpywanie się zasobów nieodnawialnych, jak również wymagania prawne w zakresie ochrony środowiska zmuszają kraje o wysokim poziomie rozwoju gospodarczego do dywersyfikacji źródeł wytwarzania i gromadzenia energii. Wśród szeregu urządzeń i układów do magazynowania energii, ze względu na obiecujące parametry użytkowe, do których należą: duża gęstość energii, wysokie napięcie pracy, niski współczynnik samorozładowania, dobra trwałość cykliczna oraz szeroki zakres temperatur pracy, na uwagę zasługują akumulatory Li-Ion. Obecnie jednym z największych wyzwań w konstrukcji systemów litowo-jonowych jest znalezienie nowych rozwiązań materiałowych, które doprowadzą do zmniejszenia kosztów, poprawy parametrów pracy oraz bezpieczeństwa użytkowania ogniw.

Słowa kluczowe

psiankowate |Solanaceae |atropina |skopolamina |rośliny psychoaktywne

Streszczenie

Rośliny halucynogenne z rodzaju psiankowatych (Solanaceae), takie jak bieluń (Datura), brugmansja (Brugmansia), mandragora (Mandragora), lulek (Hyoscyamus), lulecznica (Scopolia) oraz pokrzyk (Atropa), są znane już od starożytności. Składniki aktywne tych roślin, między innymi atropina i skopolamina, znajdują zastosowanie nie tylko w medycynie, ale również jako środki halucynogenne. Już w czasach antycznych uważano, że rośliny psiankowate powodują obłęd, demencję oraz śmierć, jak również obdarzają darem prorokowania. W średniowieczu stanowiły one składniki maści stosowanych przez czarownice celem wywołania wrażenia latania. Mimo iż było z nimi związanych wiele innych mitów i legend, doceniano i wciąż docenia się również ich właściwości lecznicze, na przykład rozkurczowe czy przeciwwymiotne. Rośliny z rodziny Solanaceae stosowane są przez amerykańskich i afrykańskich szamanów, nie tylko w medycynie, ale również podczas tradycyjnych rytuałów, na przykład inicjacyjnych. Alkaloidy tropanowe zawarte w wymienionych roślinach w dużych dawkach mogą powodować zatrucie, a nawet zgon. Szacunkowa dawka śmiertelna dla osoby dorosłej to ok. 100 mg atropiny lub skopolaminy. W przypadku dziecka dawka śmiertelna jest dziesięciokrotnie niższa. Rośliny psiankowate stosowane są ponadto w zastępstwie narkotyków, głównie przez młodych ludzi, mających pierwsze doświadczenia z substancjami psychoaktywnymi. Jednak ze względu na nieprzyjemne skutki uboczne ich zażywania często pierwsze doświadczenia okazują się ostatnimi.

Słowa kluczowe

adsorpcja białek |QCM-D |MP-SPR |lizozym

Streszczenie

Lizozym (LSZ) odgrywa bardzo ważną rolę w układzie immunologicznym. Wykazuje silne działanie przeciwbakteryjne, dzięki czemu znalazł szerokie zastosowanie w medycynie i przemyśle farmaceutycznym. Poznanie mechanizmu adsorpcji LSZ ma istotne znaczenie dla określenia optymalnych warunków immobilizacji tego białka na powierzchni adsorpcyjnej, a ponadto określenia oddziaływania LSZ z wybranymi ligandami.

Proces adsorpcji LSZ na powierzchni złota monitorowano, stosując dwie komplementarne metody: mikrowagę kwarcową z monitorowaniem dyssypacji energii (QCM-D) oraz wieloparametrowy powierzchniowy rezonans plazmonów (MP-SPR). pH silnie wpływa na efektywność procesu adsorpcji tego białka, a w konsekwencji na orientację cząsteczki LSZ na powierzchni adsorpcyjnej. Maksymalny stopień pokrycia otrzymano w pobliżu punktu izoelektrycznego białka, pH 10,0. Ponadto, na podstawie danych z QCM-D oraz MP-SPR, określono stopień hydratacji tworzonych warstw LSZ.

Praca została zrealizowana w ramach projektu Grant NCN OPUS4 2012/07/B/ST5/00767.

Słowa kluczowe

dydaktyka chemii |polska matura |egzaminy