Słowa kluczowe

zanieczyszczenia powietrza |smog |studia nad nauką i technologią |kontrowersja |mapowanie kontrowersji

Streszczenie

W artykule zadano pytanie, jakie problemy społeczne generuje społeczno-technologiczna hybrydalność smogu oraz jakie charakterystyki (przyczyny i przedmiot) mają kontrowersje wokół smogu w perspektywie aktorów publicznych i biznesowych. Kluczowa nie okazuje się problematyczność smogu jako takiego, ale ta, którą generuje angażowana materialność – technologia oraz interesy aktorów i ich funkcjonowanie w ramach różnych systemów wiedzy. Generowanie, udostępnianie i jakość danych na temat czystości powietrza oraz wykorzystywane technologie pomiarowe są przedmiotami kontrowersji społecznych wokół smogu. Analizowane kontrowersje dotyczą następujących obszarów: wiarygodności dostarczanych danych, jakości i obecności infrastruktury pomiarowej, pozycji na rynku informacji o zanieczyszczeniach powietrza oraz różnic w ontologiach i kompetencjach na linii laicy–eksperci. Badanie własne przeprowadzono metodą mapowania kontrowersji na podstawie danych zastanych.

ENGLISH TITLE

What Is All the Fuss (Smoke) about? Controversies about Smog in Poland

Keywords

air pollution |smog |controversy |science and technology studies |controversy mapping

Abstract

This paper attempts to answer the question of what social problems the socio-technological hybridity of smog generates and what characteristics (causes and subject matter) the smog controversy acquire from the perspective of public and business actors. Smog is treated as a hybrid of knowledge and influence that is socially redefined in the form of controversy. Crucial is not the problematic nature of smog per se, but that which is generated by the involved materiality – technology and the interests of actors and their functioning within different knowledge systems. The generating, sharing and quality of air quality data as well as used measurement technologies are the subjects of public controversy over smog. The studied controversies can be found in the following areas: reliability of the provided data, quality and presence of measurement infrastructure, position in the market for air pollution information and differences in ontologies and competencies between laypeople and experts. This study was conducted using a controversy mapping method based on the desk research.

Słowa kluczowe

konsumpcjonizm |nowe media |ochrona środowiska |społeczeństwo obywatelskie |więzi społeczne |ponowoczesność

Streszczenie

Ponowoczesność, która charakteryzuje się zanikiem barier handlowych, rozpadem tradycyjnych struktur społecznych oraz rozpowszechnieniem etyki konsumpcjonizmu, jest widziana przez wielu socjologów jako wyzwanie dla więzi społecznych, w szczególności tych obywatelskich, odwołujących się do idei dobra wspólnego. Jaką rolę mogą jednak odgrywać w ponowoczesnych społeczeństwach zachodnich aplikacje mobilne promujące ideę niemarnowania jedzenia, nawiązując w ten sposób do kwestii ochrony środowiska przyrodniczego będącego wspólnym dobrem ludzkości? Artykuł eksploruje możliwości wykształcenia się więzi społecznych w obszarze ochrony środowiska dzięki aplikacjom Too Good To Go i Foodsi oraz grupom w mediach społecznościowych zrzeszającym ich użytkowników. Opierając się na wynikach badania ilościowego poprzedzonego analizą treści w grupach użytkowników na portalu Facebook, autorka odpowiada na pytanie, czy aplikacje mobilne mogą stać się podstawą więzi społecznych. Artykuł wykorzystuje teoretyczne ujęcia dotyczące ponowoczesnych przemian i typów więzi społecznych w celu scharakteryzowania relacji, które powstają dzięki nowym mediom.

ENGLISH TITLE

Users of Too Good To Go and Foodsi Mobile Apps as Citizens in Defence of the Natural Heritage?

Keywords

consumerism |new media |postmodernity |civil society |social bonds |environmental protection

Abstract

Postmodernity, with its disappearance of trade barriers, disintegration of traditional social structures, and the spread of ethics of consumerism, is seen by a number of sociologists as a challenge to social bonds, especially civic ones, based on the idea of common good. However, what is the role of mobile applications promoting the idea of zero food waste in the post-modern societies and thus referring to protection of the natural environment as the common good of mankind? The article explores the potential for environmental social bonds offered by applications Too Good To Go and Foodsi, and the social media groups that bring their users together. Based on the results of a quantitative study preceded by a content analysis of user groups on Facebook, the article answers the question of whether mobile applications can become the basis for social bonds. Applying theoretical perspectives on postmodern transformations and types of social bonds, the article aims to characterize the social bonds emerging through new media

Słowa kluczowe

religijność |seniorzy |metodologia badań socjoreligijnych |religijność senioralna |Władysław Piwowarski

Streszczenie

Celem niniejszego tekstu jest rozwinięcie narzędzi badawczych znanych z klasycznych ustaleń metodologicznych Władysława Piwowarskiego (parametry religijności) i dopasowanie ich do jakościowych sposobów analizy. Zachodzi tu konieczność połączenia kilku perspektyw teoretyczno-metodologicznych. Biorąc pod uwagę szczególne cechy religijności senioralnej, implikacja właśnie takich rozwiązań badawczych pozwoli na pogłębienie i realne oddanie jej specyfiki. Uzględniono doświadczenie ludzi w podeszłym wieku i wpływ kontaminacji tego czasu na deklaracje wiary oraz określenie religijności własnej. Pojęcia wywiadu, sytuacji badawczej i koncepcji narracji autobiograficznych są silnie akcentowane w literaturze metodologicznej, zatem można pokusić się o wprowadzenie tych rozwiązań w przyszłych analizach i projektach badawczych.

ENGLISH TITLE

The Use of Discursive Interviews and Life Stories (Autobiographies) in the Methodology of Researching Seigneurial Religiosity

Keywords

religiosity |seniors |methodology of socio-religious research |senior religiosity |Władysław Piwowarski

Abstract

The aim of this text is an attempt to develop the research tools known from the classic methodological findings of Władysław Piwowarski (parameters of religiosity) and to adjust them to qualitative methods of analysis. It is necessary to combine several theoretical and methodological perspectives here. Taking into account the specific features of senior religiosity, the implication of such solutions will allow for the deepening and real reflection of the specificity of religiosity of this community as well as regarding the experience of elderly people and the influence of contamination of that time on declarations of faith and the definition of self-religiosity. The concepts of an interview, a research situation and the concept of autobiographical narratives are strongly emphasized in the methodological literature, therefore it may be tempting to introduce these solutions in future analyzes and research projects.

Słowa kluczowe

pamięć |postpamięć |trauma |przekaz międzypokoleniowy |Zagłada

Streszczenie

Artykuł nawiązuje do książki Anny Janko Mała Zagłada. Jego celem jest przedstawienie, jak tragiczne, choć nieprzeżyte osobiście wydarzenia wpływają na życie kolejnego po bezpośrednio doświadczającym traumy pokolenia. Matka autorki, będąc dzieckiem, jako jedna z nielicznych przeżyła wojenną masakrę we wsi Sochy na Zamojszczyźnie i całe życie zmaga się z zapamiętanym okrucieństwem tamtych wydarzeń. Jej córka zna wojnę tylko z opowieści matki, przez międzypokoleniowy przekaz pamięci, ale doświadcza podobnych do matki syndromów. Narracja literacka okazuje się remedium na doznaną traumę obu pokoleń – doświadczonego bezpośrednio wojną i pokolenia postpamięci. Relacjonując losy matki, Janko stawia się w pozycji potomka ocalałych, ale też ofiary, która musi zmierzyć się z tą odziedziczoną traumą. Ponadto, jako że pamięć społeczna o wojnie jest obecnie zdominowana przez inne narracje, książka Anny Janko wyprowadza wspomniane wojenne wydarzenia z marginesu pamięci społecznej.

ENGLISH TITLE

Mother and Daughter in the Face of the Wartime Apocalypse in the Light of Anna Janko’s Book A Little Annihilation: A Memoir – Trauma, Memory and Post-Memory

Keywords

memory |trauma |post-memory |intergenerational message |annihilation

Abstract

The article refers to the book by Anna Janko A Little Annihilation: A Memoir (Mała Zagłada) and its aim is to present how tragic events, although not experienced personally, affect the life of the next generation after directly experienced trauma. The author’s mother, as a child, was one of the few who survived the war massacre in the village Sochy and struggles all her life with the remembered cruelty of those events. Her daughter knows the war only from her mother’s storytelling, through the intergenerational memory message, but she experiences similar syndromes to her mother. The literary narrative turns out to be a remedy for the experienced trauma of both generations – directly suffered by the war and the post-memory generation. By reporting on her mother’s fate, Janko puts herself in the position of a descendant of the survivors, but also of a victim who must face with this inherited trauma. Moreover, as the social memory of the war is currently dominated by other narratives, Anna Janko’s book takes the mentioned war events out of the margins of social memory.

Słowa kluczowe

media |interaktywność |Ars Electronica |cyberkultura |sztuka nowych mediów

Streszczenie

Recenzja zawiera informacje dotyczące między innymi nagrodzonych i wyróżnionych prac z zakresu sztuki nowych mediów zaprezentowanych na Ars Electronica – Festiwalu Sztuki, Nauki i Społeczeństwa corocznie organizowanym w Linzu. Festiwal gromadzi tysiące artystów i artystek, interdyscyplinarnych naukowców, teoretyków sztuki i krytyków z całego świata – jest największą tego rodzaju wystawą wraz z konferencyjnymi wystąpieniami, gromadzącą najnowsze przykłady takiej sztuki, jak na przykład sztuka interaktywna, GPS art, bio art, sztuka sztucznej inteligencji i cyborgizacji lub muzyka elektroniczna. Festiwal Ars Electronica to również okazja do spotkań i wymiany poglądów pomiędzy osobami rozwijającymi lub tworzącymi teorię mediów, zainteresowanymi cyberkulturą i sztuką elektroniczną. Prezentowane są tu również najnowsze osiągnięcia techniczne

ENGLISH TITLE

Ars Electronica 2021 – A New Digital Deal

Keywords

media |cyberculture |interactivity |new media art |Ars Electronica

Abstract

The review from Ars Electronica 2021 contains information on awarded and distinguished works of new media art, which are presented at the annual Ars Electronica Festival of Art, Science and Society organized in Linz. The festival gathers thousands of artists, interdisciplinary scientists, art theorists and critics from all over the world – it is the largest exhibition of this kind with conference presentations, gathering the latest examples of such art, for example as interactive art, GPS art, bio art, art of artificial intelligence and cyborgization or electronic music. The Ars Electronica Festival is also an opportunity to meet and exchange views between people developing or creating media theory, interested in cyberculture and electronic art. The latest technical developments are also presented here.