Numer 13/3 (2021)
Problematyka kobieca w mediach i w sztuce popularnej
Redaktorzy: Jakub Kosek, Magdalena Stoch
Spis treści
Strony
Pobierz
Agnieszka Ogonowska
Słowo od Redaktor Naczelnej
3 – 3
PDF

INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
Magdalena Stoch,
Jakub Kosek
Wprowadzenie od Redaktorów Tematycznych
4 – 5
PDF

INFORMACJE O AUTORACH


Magdalena Stoch
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie

Jakub Kosek
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie

Frances Tuoriniemi
Elisions & Illusions of Queerness: What Sacrifices Are Made in Appeals to a Mass Audience?
DOI: https://doi.org/10.24917/20837275.13.3.1
6 – 21
PDF

Słowa kluczowe

queer |Marvel |comics |comic-book movies |superheroes |DC |Wonder Woman |Black Panther |film adaptations |homosexuality

Streszczenie

This paper examines the impact of sacrificing queerness when adapting comics into films, which cater to wider audiences - specifically, queer elision in Ryan Coogler’s Black Panther (2018) and illusions of queerness in Patty Jenkins’ Wonder Woman (2017). The difference between elision and illusion is crucial, and so approached using different analytical modes. Black Panther’s analysis is rooted in the production process, exploring how/why queerness is erased by drawing comparisons to the explicit queerness of Ta-Nehisi Coates and Roxanne Gay’s comics. The analysis of Wonder Woman focuses on in-depth textual analysis of both Greg Rucka’s comics and Jenkins’s film to illustrate how queer illusions functions across media. Despite these films being hailed as progressive, this paper illuminates how motivations to hide queerness when moving to wider audiences are rooted in homophobia and protecting profit margins.


INFORMACJE O AUTORZE

University of Warwick, UK

Ewa Majewska
Nursing and Reading. Affective Realism in Andrzej Wróblewski’s Painting
DOI: https://doi.org/10.24917/20837275.13.3.2
22 – 30
PDF

Słowa kluczowe

feminist theory |art theory |critical thinking |Polish art and architecture

Streszczenie

Andrzej Wróblewski’s painting has already achieved the status of a cult classic. His works are usually interpreted as a confrontation with war, the system, or totalitarianism — that is, as “political.” Understanding politics in this way — separating its “public,” “general,” or institutional aspects from direct, lived experience — is at odds with dialectics, whose complex trajectory the young Warsaw-based painters attempted to follow shortly after the war. Zbigniew Dłubak quoting György Lukács, the manifestos of the first exhibitions of modern art, and Wróblewski’s notes and texts all clearly indicate the necessity of moving beyond the classical (at least in liberal-conservative political thought) division between the public and the private in the analysis of avant-garde art of that period. From a feminist perspective, which I will develop here, I can only applaud the overcoming of this separation.


INFORMACJE O AUTORZE

Universität der Künste Berlin (Berliński Uniwersytet Sztuk Pięknych), Niemcy

Ewelina Jarosz
Medialne reprezentacje podwodnego świata a projekt cyfrowego Archiwum Błękitnej Humanistyki
DOI: https://doi.org/10.24917/20837275.13.3.3
31 – 47
PDF

Słowa kluczowe

dzikie błękitne media |błękitna humanistyka |przyrodnicze filmy dokumentalne |cyfrowe bazy danych |technoekologia |technoekologiczne modele badań |edukacja ekologiczna

Streszczenie

Artykuł jest propozycją zastosowania elementów teorii dzikich błękitnych mediów Melody Jue do analizy filmu dokumentalnego Czego nauczyła mnie ośmiornica (2020), a także do konceptualnej pracy nad badawczo-artystycznym projektem cyfrowego Archiwum Błękitnej Humanistyki, realizowanym przeze mnie we współpracy z interdyscyplinarną artystką Justyną Górowską. W pierwszej części tekstu teoria mediów specyficznych dla środowisk akwatycznych służy pokazaniu zmieniających się konwencji filmów dokumentalnych na temat podwodnego świata przyrody. W drugiej części tekstu przedstawiam projekt powstającej w oparciu o tę teorię bazy danych, której celem jest zbieranie, konceptualne i artystyczne opracowanie materiałów dotyczących reprezentacji zanikającej bioróżnorodności podwodnego świata. Teoria dzikich błękitnych mediów sytuowana jest również w pejzażu humanistyki nieantropocentrycznej oraz błękitnej humanistyki.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie

Hanna Grzesiak
Seksualność kobiet z niepełnosprawnością fizyczną w filmach
DOI: https://doi.org/10.24917/20837275.13.3.4
48 – 62
PDF

Słowa kluczowe

seksualność |niepełnosprawność |film |kobieta

Streszczenie

Osoby z niepełnosprawnościami, choć stanowią znaczą część społeczeństwa, nie są popularnym tematem filmowym. Kwestie dotyczące seksualności tej grupy społecznej rzadko są podejmowane nie tylko w filmach, ale także w dyskursie publicznym. W społeczeństwie wciąż panują liczne stereotypy, według których osoby te są aseksualne lub hiperseksualne. Szczególnie napiętnowane są kobiety z niepełnosprawnościami, którym często odbiera się prawo do bycia matką oraz żoną lub partnerką. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na seksualność kobiet z niepełnosprawnością fizyczną oraz dokonanie analizy filmów wyemitowanych w ostatnich latach, które poruszają tę niezwykle ważną problematykę.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Warszawski

Iwona Grodź
„Dla kogo Alicja?” Kobieta i media: Adaptacja „Alicji w Krainie Czarów” Tima Burtona
DOI: https://doi.org/10.24917/20837275.13.3.5
63 – 71
PDF

Słowa kluczowe

adaptacja |odbiorca wirtualny |obraz kobiety |dyskursy kobiecości w kulturze popularnej |Alicja w Krainie Czarów |Tim Burton |Lewis Carroll

Streszczenie

Tematem eseju jest namysł nad sposobem konstruowania odbiorcy wirtualnego w adaptacji powieści Lewisa Carrolla Alicja w Krainie Czarów Tima Burtona z 2010 roku. Celem jest odpowiedź na pytanie: „Kim jest adresat filmowej opowieści?”, i czy ma to związek ze zmianami związanymi z obrazem kobiety i z dyskursem feministycznym w kulturze popularnej. Przyjęta perspektywa skłania się więc ku interdyscyplinarności i otwartości na różne konteksty.


INFORMACJE O AUTORZE

Polskie Towarzystwo Kulturoznawcze, Warszawa

Marta Woźniak
Media społecznościowe a akceptacja własnego ciała – ruch body positive na Instagramie
DOI: https://doi.org/10.24917/20837275.13.3.6
72 – 87
PDF

Słowa kluczowe

reklama społeczna |ruch body positive |ciałopozytywność |reklama komercyjna

Streszczenie

Artykuł ten jest próbą ukazania zasadniczej roli mediów społecznościowych w promowaniu ruchu body positive na przykładzie jednego z najpopularniejszych portali - Instagrama. Celem rozważań jest przedstawienie, w jaki sposób Instagram przyczynia się do akceptacji własnego ciała przez jego użytkowników oraz jak ruch ten prezentowany jest w reklamach społecznych i komercyjnych właśnie na tym medium. Analiza jakościowa przeprowadzona została na wybranych kampaniach społecznych oraz kampaniach komercyjnych znanych marek modowych i kosmetycznych, które wywołały żywą dyskusję wśród opinii publicznej. Rozważania te stanowić mogą przyczynek do dalszych badań medioznawczych w tym kierunku, a zwłaszcza nad ruchem body neutrality, który jest odpowiedzią na ruch body positive.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Martyna Ujma
Permutacja newrozy i bezdogmatyzmu w polskiej literaturze najnowszej (wybrane przykłady)
DOI: https://doi.org/10.24917/20837275.13.3.7
88 – 101
PDF

Słowa kluczowe

kombinatoryka |permutacja |literatura najnowsza |bezdogmatowiec |newroza

Streszczenie

W artykule podjęto temat powracających w literaturze permutacji kulturowych: newrozy i bezdogmatyzmu. Przedmiotem badań uczyniono trzy powieści wydane w 2017 roku: #upał Michała Olszewskiego, Lata powyżej zera Anny Cieplak oraz Wzgórze psów Jakuba Żulczyka. Na marginesie analizy i interpretacji powieści przedstawiono kombinatoryczną metodę czytania literatury, głównym jej przedmiotem zainteresowania czyniąc poszukiwania nawracających w literaturze i kulturze permutacji.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny im. Jana Długosza w Częstochowie

Maja Mikołajczyk
Rachel, i moja udręka. Obrazy kobiecości w powieści "Moja kuzynka Rachela" Daphne du Maurier
DOI: https://doi.org/10.24917/20837275.13.3.8
102 – 113
PDF

Słowa kluczowe

kobiecość |Daphne du Maurier |mizoginia |femme fatale

Streszczenie

Celem niniejszej pracy jest analiza i interpretacja obrazów kobiecości w powieści Daphne du Maurier Moja kuzynka Rachela, które odzwierciedlają reprezentacje psychiczne narratora-protagonisty. Analiza dotyczy wybranych czynników potencjalnie mających wpływ jego percepcję głównej postaci kobiecej, takich jak: 1) mizoginia bohatera, 2) stany emocjonalne i somatyczne protagonisty, 3) wyobrażenia na temat kobiet funkcjonujące w wiktoriańskiej Anglii.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Aleksandra Ewelina Mikinka
Wiedźmy, wojowniczki, opiekunki – bohaterki polskiej „fantastyki słowiańskiej”
DOI: https://doi.org/10.24917/20837275.13.3.9
114 – 127
PDF

Słowa kluczowe

herstoria |literatura najnowsza |fantastyka słowiańska |etnofantastyka |feminizm

Streszczenie

Fantastyka słowiańska w ciągu ostatnich dwóch dekad zyskała olbrzymią popularność na polskim rynku wydawniczym. Została dostrzeżona i sklasyfikowana przez badaczy, rozwinąwszy wielorakie podtypy. Ta rozmaitość realizacji wątku słowiańskiego przyczyniła się do wykreowania niezwykle różnorodnych postaci kobiecych. W niniejszym tekście zdecydowaliśmy się przyjrzeć bliżej trzem wybranym figurom zaczerpniętym ze słowiańskiego imaginarium communis: wiedźmie (czarownicy / babie-jadze), wojowniczce / przywódczyni, kobiecie-demonie, by spróbować odpowiedzieć na pytanie, jaka wizja kobiet / kobiecości in genere wyłania się z analizowanego gatunku?


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Łódzki

Iwona Grodź
„Filtr inności” a historia kina polskiego: Recenzja książki Justyny Jaworskiej „Piękne widoki, panowie, stąd macie. O kinie polskiego sockonsumpcjonizmu”
DOI: https://doi.org/10.24917/20837275.13.3.10
128 – 138
PDF

INFORMACJE O AUTORZE

Polskie Towarzystwo Kulturoznawcze, Warszawa

Dawid Kaszuba
Report on the international scientific seminar Nordic Metal Music Seminar II, Kitee, Finland, 13–15 September 2021 (online)
139 – 141
PDF

INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis
Instytut Filologii Polskiej
ISSN 2083-7275
Studia de Cultura
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej
e-ISSN 2391-4432