Numer 25 (2/2019)
Studia miejskie
Redaktorzy: Marcin A. Klemenski, Karolina W. Olszowska
Spis treści
Strony
Pobierz
Daria Jędrzejewska
Hatra. Strategiczne znaczenie miasta i konsekwencje jego upadku
DOI: 10.26361/ZNTDSp.10.2019.25.01
9 – 24
PDF

Słowa kluczowe

Hatra |Szapur I |dynastia Sasanidów |Mezopotamia |upadek miasta |III wiek po Chr.

Streszczenie

Położona w południowej części górnej Mezopotamii Hatra odgrywała istotną rolę w regionie od początku II wieku po Chr. do roku 241, kiedy została zniszczona przez Szapura I z dynastii Sasanidów. Był to nie tylko duży ośrodek religijny, lecz także forteca, która trzykrotnie oparła się atakom wojsk Trajana i Septymiusza Sewera. Dzięki zachowanym inskrypcjom i pozostałościom nigdy później niezasiedlonego miasta można prześledzić całą historię Hatry; tym bardziej widoczne są również konsekwencje jej upadku. Zniszczenie Hatry spowodowało wyludnienie całego regionu, rozproszenie arabskich koczowników oraz powstanie pasma ziemi niczyjej, oddzielającego rzymską i sasanidzką strefę wpływów. Cywilizacja miejska powróciła w ten region Mezopotamii dopiero w czasach islamskich.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tomasz Zieliński
Oblegający czy Zdobywający miasta? Rozważania na temat przydomka Demetriusza Poliorketesa
DOI: 10.26361/ZNTDSp.10.2019.25.02
25 – 40
PDF

Słowa kluczowe

Macedonia |Demetriusz Poliorketes |Antygon Jednooki |Rodos |przydomek

Streszczenie

Demetriusz Poliorketes pozostaje jednym z najbardziej znanych władców okresu hellenistycznego. Wśród licznych działań, które przyczyniły się do jego sławy, było głośne w całej starożytności, nieudane oblężenie miasta na wyspie Rodos w latach 305–304 p.n.e. Jak uważa większość badaczy, przydomek Poliorketes został mu nadany właśnie ze względu na to wydarzenie. Jednakże ich zdaniem, chociaż podkreślał jego niewątpliwy talent w zakresie sztuki oblężniczej, był pierwotnie przejawem ironii ze strony wrogów, przypominającym Demetriuszowi o faktycznej porażce. Celem artykułu jest próba reewaluacji tradycji źródłowej, która może posłużyć jako argument w dyskusji na temat zmiany przyjętego postrzegania charakteru tego przydomka.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Arkadiusz Filip Siwko
Główne grody księstwa turowskiego w drugiej połowie XII wieku
DOI: 10.26361/ZNTDSp.10.2019.25.03
41 – 56
PDF

Słowa kluczowe

Ruś średniowieczna |księstwo turowskie |Pińsk |historia średniowieczna ziem białoruskich |grody ruskie

Streszczenie

Artykuł ukazuje dzieje i funkcjonowanie grodów ruskich, które w drugiej połowie XII wieku weszły w skład dzielnicy turowskiej pod rządami księcia Jerzego Jarosławowicza: Turowa, Pińska, Dąbrownicy, w mniejszym stopniu innych grodów Polesia. Autor omawia proces ich powstania i rozwoju oraz informacje, które na ich temat przekazują źródła pisane, głównie ruskie latopisy. Zarys uzupełniają dane dostarczone przez archeologię.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Kinga Trzcińska
Znaczenie polityczne Londynu w czasie panowania króla Edwarda II
DOI: 10.26361/ZNTDSp.10.2019.25.04
57 – 66
PDF

Słowa kluczowe

średniowiecze |samorząd |miasto |Londyn |komuna |Edward II

Streszczenie

Londyn od czasu najazdu normandzkiego systematycznie zyskiwał coraz więcej praw i samodzielności. Autorka na bazie kronik miejskich umieszcza pozycję Londynu na tle wydarzeń z historii Anglii. Przedstawia zmianę znaczenia miasta, jego rolę w polityce prowadzonej przez władców angielskich oraz kształtowanie się struktur miejskich i samorządności. Opisuje wewnętrzne relacje panujące w Londynie oraz ich znaczenie na gruncie ogólnokrajowym. Przedstawiony jest również proces przeobrażenia się faktycznej stolicy królestwa w symbol praw i praworządności. Autorka podkreśla wyjątkowość Londynu na tle innych miast w XIII oraz XIV wieku oraz zastanawia się nad jej przyczyną.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Justyna Ewa Białowąs
Gry i zabawy w średniowiecznym mieście polskim
DOI: 10.26361/ZNTDSp.10.2019.25.05
67 – 83
PDF

Słowa kluczowe

szachy |karty |gry |kości |karczma

Streszczenie

Niniejszy artykuł ukazuje sposoby spędzania czasu wolnego w średniowiecznym mieście polskim, to znaczy oddawania się rozrywce w formie gier i zabaw. Artykuł skupia się szczególnie na grach. Głównym zajęciem mieszczan była praca, ale znajdowali też wiele sposobów na odpoczynek. Najbardziej popularnymi grami w średniowieczu były kości, szachy, karty i warcaby. Grano w nie w karczmach i łaźniach. Dorośli organizowali także turnieje, konkursy strzeleckie i wyścigi konne. Gry postrzegano jako hazard. Duchowni uważali, że pochodzą one od diabła, i starali się je ograniczyć. W wiekach średnich Kościół i władze wydawały liczne zakazy gier.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Adam Szczepaniec
Relacje miast księstwa legnickiego z książętami legnickimi w drugiej połowie XVI wieku – próba charakterystyki
DOI: 10.26361/ZNTDSp.10.2019.25.06
85 – 115
PDF

Słowa kluczowe

miasta |Śląsk |Księstwo Legnickie |Piastowie legnicko-brzescy |nowożytność |Legnica |Złotoryja |Chojnów |Lubin

Streszczenie

W niniejszym artykule omówione zostały relacje miast Księstwa Legnickiego z książętami – Fryderykiem II, Fryderykiem III, Henrykiem XI oraz Fryderykiem IV. Opisano, jak kształtowały się relacje mieszczan z książętami na niwie stosunków ekonomicznych, dworskich i społecznych. Opracowanie zostało oparte na bazie bogatego zespołu źródeł opisujących Księstwo Legnickie w drugiej połowie XVI wieku.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Patryk Masny
Upadły symbol – symbol upadku. Bitwa o ambasadę Stanów Zjednoczonych w Sajgonie w czasie ofensywy Tet oraz rajd komandosów północnokoreańskich na „Niebieski Dom” w styczniu 1968 roku
DOI: 10.26361/ZNTDSp.10.2019.25.07
117 – 142
PDF

Słowa kluczowe

Wietnam |Sajgon |ambasada Stanów Zjednoczonych |ambasada Stanów Zjednoczonych w Sajgonie |ofensywa Tet |Niebieski Dom |rajd na Niebieski Dom |incydent 21 Stycznia |Korea Południowa |Seul |druga wojna koreańska |incydenty graniczne |zimna wojna w Azji

Streszczenie

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie dwóch wydarzeń ze stycznia 1968 roku – ataku na ambasadę Stanów Zjednoczonych w Sajgonie oraz rajdu na siedzibę prezydenta Korei Południowej – i ukazanie podobieństw pomiędzy nimi, a także próba ich porównania. Bitwa o ambasadę była jednym z najważniejszych wydarzeń przełomowej dla całego konfliktu wietnamskiego ofensywy Tet. Zdarzenia, do jakich doszło pod ambasadą, wpłynęły bezpośrednio na postrzeganie tego konfliktu przez społeczeństwo amerykańskie oraz na gremia decyzyjne w Waszyngtonie. Rajd sił północnokoreańskich mógł zaś przynieść daleko idące konsekwencje dla całego Półwyspu Koreańskiego, w skrajnym wypadku nawet upadek Republiki Korei (Południowej). Wydarzenia te wykazują zaskakujące podobieństwa i w dodatku dzieli je niewielki odstęp czasowy – zaledwie dziesięć dni. Oba ataki zakończyły się klęską sił komunistów, którą jednakże w diametralnie odmienny sposób zdołano wykorzystać propagandowo.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Paweł Tomaszewski
Tempo rozwoju społeczno-gospodarczego dawnych miast wojewódzkich
DOI: 10.26361/ZNTDSp.10.2019.25.08
143 – 161
PDF

Słowa kluczowe

miasta wojewódzkie |miasta postwojewódzkie |rozwój miast |rozwój społeczno-gospodarczy

Streszczenie

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, jak na tle całego zbioru polskich miast kształtowało się w latach 1998–2017 tempo rozwoju społeczno-gospodarczego ośrodków, które 1 stycznia 1999 roku utraciły status stolicy województwa. Wyniki przeprowadzonego badania wskazują, że tempo rozwoju dawnych miast wojewódzkich było wyraźnie niższe, zarówno jeśli chodzi o sytuację demograficzną, jak również pod względem kondycji lokalnych rynków pracy oraz poziomu przedsiębiorczości. Jednocześnie w badanym okresie zaznaczył się wzrost dysproporcji pomiędzy tempem rozwoju dawnych i współczesnych miast wojewódzkich, a do pogłębienia się dystansu rozwojowego pomiędzy obiema grupami miast w znacznym stopniu przyczyniło się globalne spowolnienie gospodarcze z lat 2008–2009, którego efekty w miastach postwojewódzkich okazały się znacznie bardziej trwałe.


INFORMACJE O AUTORZE

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Gdańsk
Pobierz cały numer
1 – 164
PDF
Towarzystwo Doktorantów
Czapskich 4/14
e-ISSN 2082-9213
Uniwersytet Jagielloński
31-110 Kraków
ISSN 2299-2383