Numer 21 (2/2018)
Redaktorzy: Fryderyk Kwiatkowski, Ewa Modzelewska, Iga Łomanowska, Joanna Świt, Damian Herda, Zofia Małysa, Danuta Światłoń, Marcin Maślanka, Alicja Kosterska, Monika Sagało, Natalia Cichoń, Elżbieta Pawłowska, Joanna Stożek
Spis treści
Strony
Pobierz
Patrycja Filarska
Zmiany rozumienia pojęcia podmiotu i przedmiotu w ujęciu posthumanizmu, transhumanizmu oraz filozofii zorientowanej na przedmiot
DOI: 10.26361/ZNTDH.09.2018.21.01
9 – 21
PDF

Słowa kluczowe

transhumanizm |posthumanizm |filozofia zorientowana na przedmiot |realizm spekulatywny

Streszczenie

Celem artykułu jest przedstawienie wybranych współczesnych nurtów filozoficznych w kontekście redefinicji pojęć podmiotu i przedmiotu oraz zachodzących między nimi relacji, zmieniających się pod wpływem postępu naukowego i technologicznego, oraz ukazanie wpływu stechnicyzowanego otoczenia na wyłanianie się nowych ruchów ideowych. W dalszej części artykułu zostaną omówione takie pojęcia, jak posthumanizm i relacje postspołeczne, transhumanizm, filozofia zorientowana na przedmiot oraz realizm spekulatywny. Artykuł ma charakter przeglądowy i opiera się na dostępnej literaturze krajowej i zagranicznej.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Błażej Szymankiewicz
Eros i Tanatos, Kierkegaard i Jaspers. Choroba na śmierć w Zabliźnionych sercach Maxa Blechera i w Sanatorium pod klepsydrą Brunona Schulza
DOI: 10.26361/ZNTDH.09.2018.21.02
23 – 35
PDF

Słowa kluczowe

Bruno Schulz |Max Blecher |ironia |choroba |sytuacja graniczna

Streszczenie

W tekście omawiam problematykę dzieł Brunona Schulza i Maxa Blechera (odkrywanego w Polsce rumuńsko-żydowskiego pisarza). Książki wymienione w tytule ukazały się w 1937 roku i można je zaliczyć do kręgu „literatury sanatoryjnej”. Powieść Blechera prezentuje pewne strategie radzenia sobie ze śmiertelną chorobą i skończonością ludzkiego istnienia oraz związanym z nimi wyalienowaniem. Analizuję także podobne wątki w twórczości Schulza (choroba Ojca, motywy tanatyczne, erotyczne, temporalne). Obaj pisarze zdają się twierdzić, że śmierci oraz choroby jako sytuacji granicznych nie sposób poznać i opisać w kategoriach zrozumiałych/dostępnych dla ludzkiego języka, przynależą one bowiem do sfery „nieludzkiego”, będąc jednocześnie czymś arcyludzkim. Odwołuję się do myśli takich badaczy, jak Paul Ricœur, Susan Sontag, Jerzy Franczak, Czesława Piecuch, a także do filozofii Sørena Kierkegaarda i Karla Jaspersa.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Justyna Langowska
Dyplomacja kulturalna czy kulturowa – definiowanie kultury i jej roli na arenie międzynarodowej z perspektywy nauk humanistycznych
DOI: 10.26361/ZNTDH.09.2018.21.03
37 – 60
PDF

Słowa kluczowe

stosunki międzynarodowe |kultura |dyplomacja kulturalna |humanistyka

Streszczenie

Dyplomacja kulturalna ma już ugruntowaną pozycję w dziedzinie promocji państw na arenie międzynarodowej. Zarówno pojęcie, jak i same działania ewoluowały na przestrzeni lat od sposobów prezentowania kultury i jej dziedzictwa do prób poznania kultury i jej twórców. Dlatego obecnie działania w ramach dyplomacji kulturalnej charakteryzują się podejmowaniem wymiaru bardziej kulturowego, rozwojowego, a nie kulturalnego. Definiowanie kultury ma kluczowe znaczenie dla obrania perspektywy kulturalnej bądź kulturowej w dyplomacji. Skłonienie się ku promocji państwa przez kulturę, nastawionej na interakcję i wzajemne rozumienie, zbliża nas do przedefiniowania pojęcia dyplomacji kulturnej na kulturową.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Mateusz Tofilski
Koncepcja empatycznego odbioru dzieła sztuki w perspektywie kognitywistycznej
DOI: 10.26361/ZNTDH.09.2018.21.04
61 – 75
PDF

Słowa kluczowe

emocje |empatia |percepcja sztuki |teoria umysłu

Streszczenie

Próba powiązania zjawiska empatii z doświadczeniem estetycznym i odbiorem dzieła sztuki nie jest nowa dla filozofii i psychologii. Swoją historią sięga początków XX wieku (w tym przede wszystkim koncepcji Theodora Lippsa). Jednakże współcześnie, przede wszystkim wraz z rozwojem tzw. teorii umysłu, koncepcja wskazująca na związek pomiędzy umiejętnością przyjmowania perspektywy innych osób a reakcją na sztukę pojawia się ponownie i wiąże się przede wszystkim z ideą ucieleśnionej symulacji, postulowaną między innymi przez Vittoria Gallesego.

Podstawowym celem artykułu jest pochylenie się nad ideą empatycznego odbioru dzieła sztuki, z uwzględnieniem jej historycznych korzeni, współczesnych badań, do których nawiązuje, a także wskazaniem na związane z nią podstawowe zalety oraz wady. Na podstawie tej analizy zostaną wskazane ewentualne możliwości wykorzystania tak sformułowanej teorii, a także podjęta będzie próba zestawienia jej z koncepcjami wskazującymi na złożoność i wieloaspektowość procesu odbioru dzieła sztuki.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Śląski w Katowicach
Katarzyna Knoll
Phonetic Imitation of Mandarin Stops. The Case of Polish Advanced Learners
DOI: 10.26361/ZNTDH.09.2018.21.05
77 – 87
PDF

Słowa kluczowe

VOT |language acquisition |Mandarin stops |voicing contrasts |imitation

Streszczenie

Mandarin Chinese, unlike Polish, has no voiced stops and it contrasts voiceless unaspirated and voiceless aspirated stops, whereas Polish contrasts voiced and voiceless unaspirated stops. A study on the perception of voicing contrasts in Mandarin showed that Polish advanced speakers of Mandarin consistently divide stops into lenis (/p t k/) and fortis (/ph th kh/). This paper is to show whether they are able to articulate these sounds in a native-like manner. A group of university students participated in our pilot study. They were all advanced learners of Mandarin (their L3). They were asked to imitate syllables they heard. Their performances were recorded and analysed by measuring VOT values of the target sounds. The results of the experiment reveal that long lag stops are generally produced with sufficient, native-like, aspiration, whereas short lag stops appear to be much more problematic and Polish advanced users of Mandarin, even though exposed to the model, do not always produce them correctly, i.e. they add voicing and articulate these sounds in a Polish-like manner.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Śląski w Katowicach
Elżbieta Pawłowska
Pourquoi cela fait rire? L’humour dans « Les dernières volontés » de Dominique Bréda
DOI: 10.26361/ZNTDH.09.2018.21.06
89 – 102
PDF

Słowa kluczowe

Dominique Bréda |théâtre belge |« Les Dernières Volontés » |humour dans l’oeuvre d’art

Streszczenie

Le présent article tente de répondre à la question du pourquoi l’art du théâtre de Dominique Bréda intitulé « Les Dernières Volontés » suscite l’amusement. Bréda construit son jeu sur l'opposition de deux personnages : Hélène Volontés et Ludivine Volontés. L’histoire de leur relation fait partie d’un événement tragique – la mort de leur mère – Monique Volontés. Bien que l’histoire puisse sembler n’être qu’un événement traumatisant au début, elle provoque beaucoup d’amusement et peut certainement être qualifiée d’humoristique.

Nous avons décidé de décrire d’une manière générale l'humour présenté dans l’art de Bréda, indiquant de nombreuses exemples de ce qui est comique pour la société francophone en Belgique, leur humour noir. On peut facilement remarquer que ce qui provoque l’amusement et le rire, peut aussi facilement provoquer des larmes. L’humour et le pathos se mélangent l’un à l’autre. De même, le sort des deux personnages tragicomiques de l’art de Bréda, Hélène Volontés et Ludivine Volontés, s’entremêlent.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Anna Stwora
Money Hanging in my Closet? Various Conceptualisations of Money in English
DOI: 10.26361/ZNTDH.09.2018.21.07
103 – 118
PDF

Słowa kluczowe

conceptualisation |conceptual metaphor |idiom |money |image schema

Streszczenie

Bringing into focus the theoretical framework of conceptual metaphor viewed through the lens of cognitive linguistics, the following paper is to concentrate on the construction of various conceptualisations of money in English. To this end, it shall deal with specific image schemas basing on a collection of subjectively selected money-related metaphors and idioms. Comparing and contrasting them with a set of chosen quotations on the subject of money containing metaphorical expressions taken from several famous figures shall confirm whether or not the conceptual domains signalled in dictionary entries actually overlap with those found in the examples of common parlance featured.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Śląski w Katowicach
Gabriel Bednarz
Rzeczywistość i sztuka wyobrażeń oraz kryteria dzieła sztuki w filozofii Leona Chwistka
DOI: 10.26361/ZNTDH.09.2018.21.08
119 – 129
PDF

Słowa kluczowe

sztuka |teoria |Leon Chwistek |wyobraźnia |wyobrażenie |rzeczywistość |kryterium

Streszczenie

Celem mojego artykułu jest przedstawienie podstawy sztuki wyobrażeniowej w filozofii Leona Chwistka. Podstawą tą jest rzeczywistość wyobrażeń, której aksjomatykę podaję. Drugim celem jest zbadanie dwóch percepcyjnych i uniwersalnych kryteriów dzieła sztuki w systemie Chwistka. Jego zdaniem dzięki drugiemu kryterium odbiorca sztuki przy pomocy wyobraźni ocenia wartość dzieła. W ten sposób wykazuję, że w filozofii Chwistka wyobraźnia jest koniecznym środkiem do weryfikacji, czy percypowany obiekt jest dziełem sztuki.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Łukasz Piątkowski
Zastosowanie analiz korpusowych w badaniach leksyko-gramatycznych. Perspektywa porównawcza niemiecko-polska
DOI: 10.26361/ZNTDH.09.2018.21.09
131 – 150
PDF

Słowa kluczowe

analiza korpusowa |leksyko-gramatyka |zwroty werbo-nominalne |kookurencja |wzorce syntagmatyczne |konstrukcje bezokolicznikowe |ekwiwalencja

Streszczenie

Artykuł porusza problem zastosowania analiz korpusowych w badaniach leksyko-gramatycznych. W tekście zaprezentowano dwa badania, aby pokazać potencjał analizy korpusowej i jej użycia w badaniach zarówno ilościowych, jak i jakościowych. Ukazane badania dotyczą dwóch jednostek leksykalno-gramatycznych, mianowicie zwrotów werbo-nominalnych oraz konstrukcji bezokolicznikowych. Artykuł ma charakter badań kontrastywnych, gdyż ukazuje perspektywę porównawczą jednostek językowych w języku niemieckim jako wyjściowym oraz polskim jako docelowym.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Pobierz cały numer
1 – 152
PDF
Towarzystwo Doktorantów
Czapskich 4/14
e-ISSN 2082-9469
Uniwersytet Jagielloński
31-110 Kraków
ISSN 2299-1638