Numer 25 (2/2019)
Wyobraźnia, podświadomość, surrealizm
Spis treści
Strony
Pobierz
|
|||||
Anna Czepiel
“Helios rückt die Träume aus dem Nachlass”: Romantic Imagination and Dream Life in Hannah Arendt’s Thought
DOI: 10.26361/ZNTDH.10.2019.25.01
7 – 33
|
|||||
Słowa kluczowe Hannah Arendt |Dream Life |Romantic ImaginationStreszczenie The article aims at presenting Hannah Arendt’s complicated relation with romanticism and romantic imagination and pays particular attention to dream life. It discovers that the theme of dreams-that-turn-out-to-be-real-life mysteriously appears throughout Arendt’s works. The primary source of this theme would be a self-reflective essay Die Schatten written in 1925 by 19-year-old Arendt, in which she admits that in dreams she lives “her proper life” (ihr eigentliches Leben) and feels internal harmony as well as harmony with the world. Interestingly, the essay ends with a wish to have, in the real life, scope for free verbal expression that would enable her to “release her soul,” thus to dwell in a real, non-perfect version of dreamlike harmony. This source—as well as other texts, including the book on Rahel Varnhagen and unknown youthful notes on Sophocles—allows me to find out that it is both tempting and justified to describe Arendt’s mature concept of political realm as a realm where the involuntary features of dreams, namely the perfect expression of uniqueness of the individual as well as his or her internal harmony and harmony with the world, are to some extent recaptured. INFORMACJE O AUTORZE
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
|
|||||
Alicja Lasak
The Role of Counterfactual Imagination in Reconstructing History in Contemporary British Historical Novels Depicting World War Two
DOI: 10.26361/ZNTDH.10.2019.25.02
35 – 52
|
|||||
Słowa kluczowe Counterfactual Imagination |Historical Novel |World War TwoStreszczenie The article is aimed at analysing the role of counterfactual imagination in selected contemporary British historical novels which depict World War Two and, thus, attempt to reconstruct history. First, the importance of imagination in producing historical novels is discussed. Second, the role of and reasons for imagining are examined in view of counterfactuals. Then, counterfactual imagination that stems from creating fictional and alternative versions of events is illustrated with examples from contemporary British historical novels. The selected novels include Ian McEwan’s Atonement, Lissa Evans’s Their Finest Hour and a Half as well as John Boyne’s The Boy in the Striped Pyjamas. It is analysed how counterfactual imagination is depicted in the novels and what bearing it may have on this genre as well as the perception of historical events which are reconstructed by dint of fictionalisation. INFORMACJE O AUTORZE
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
|
|||||
Agnieszka Włoczewska
Surrealizm racjonalny Apollinaire’a a koncepcja Bretona
DOI: 10.26361/ZNTDH.10.2019.25.03
53 – 69
|
|||||
Słowa kluczowe dramat |surrealizm |racjonalizm |duch nowy |zaskoczenie |Apollinaire |Breton |Vaché |SoupaultStreszczenie Apollinaire (1880–1918) użył po raz pierwszy słowa „surrealizm” w 1917 roku w odniesieniu do dwóch przedstawień – baletu Jeana Cocteau Parada i swego dramatu Les Mamelles de Tirésias (Cycki Tyrezjasza). Oznaczało ono dzieło będące efektem pracy artysty nowego, zarazem śmiałe, syntetyczne, racjonalne, zaskakujące, zabawne. André Breton (1896–1966), wielbiciel poezji Apollinaire’a, zapożyczył ten termin po śmierci poety dla określenia własnego nurtu artystycznego. Pod wpływem Jacques’a Vachégo, anarchisty i dadaisty, odciął się od estetyki Apollinaire’a i nadał słowu „surrealizm” diametralnie inne znaczenie, określone w Manifeście surrealizmu z 1924 roku. INFORMACJE O AUTORZE
Uniwersytet w Białymstoku
|
|||||
Katarzyna Krzyścin-Zagólska
Przytakiwanie miastu. Nowa estetyka sensoryczna w powieści Ma lat 22 Tadeusza Peipera
DOI: 10.26361/ZNTDH.10.2019.25.04
71 – 90
|
|||||
Słowa kluczowe awangarda |estetyzacja |miasto |wielozmysłowośćStreszczenie Powieść Tadeusza Peipera pt. Ma lat 22 z roku 1936 została odczytana przy użyciu nowych narzędzi metodologicznych z obszaru antropologii literatury. Poddano analizie wrażenia sensoryczne odbierane przez podmioty literackie, a wywołane dzięki specyfice miasta. Wskazano tworzenie przez pisarza krajobrazów sensualnych (z podziałem na poszczególne zmysły) oraz zmianę perspektywy postrzegania Krakowa z historyczno-religijnego na nowoczesny i industrialny jako chwyt awangardowy, którego brak zarzucała Peiperowi krytyka, niedostrzegająca w prozaiku awangardzisty. Dodatkowym zamierzeniem było ukazanie Krakowa nie tylko jako tła akcji utworu, ale także jako osobnego bohatera powieści. INFORMACJE O AUTORZE
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
|
|||||
Patrycja Mazur
„Lecz nade wszystko tajne jest oblicze duszy...” Indyjskie inspiracje w Lotosie Jerzego Żuławskiego
DOI: 10.26361/ZNTDH.10.2019.25.05
91 – 104
|
|||||
Słowa kluczowe Lotos |Jerzy Żuławski |buddyzm |hinduizm |dusza ludzka |Upaniszady |Arthur SchopenhauerStreszczenie Niniejszy artykuł stanowi omówienie względnie samodzielnych pieśni V i VI poematu Lotos (1894–1898) Jerzego Żuławskiego w świetle filozofii staroindyjskiej. Głównym zagadnieniem, które podejmuje utwór młodopolskiego poety, jest kwestia wolności duszy ludzkiej uwięzionej w klatce ciała – temat niezwykle istotny dla twórców końca XIX wieku. We wskazanych pieśniach przedstawione zostały dzieje doświadczającego cierpień pierwiastka duchowego, ukazane przez pryzmat wedyjskich i buddyjskich kategorii filozoficzno-kulturowych, ze szczególnym uwzględnieniem myśli upaniszadowej. Autorka artykułu zaznacza również wpływ filozofii Arthura Schopenhauera na zachodnioeuropejskie postrzeganie religii buddyjskiej, co znalazło swoje odzwierciedlenie również w poemacie Żuławskiego. INFORMACJE O AUTORZE
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
|
|||||
Zofia Małysa-Janczy
Jouer avec le secret. La boîte surréaliste en tant que concept artistique
DOI: 10.26361/ZNTDH.10.2019.25.06
105 – 116
|
|||||
Słowa kluczowe surréalisme |boîte |assemblage |musée |Marcel DuchampStreszczenie Cet article se propose d’étudier le phénomène de la boîte surréaliste, un concept artistique élaboré par Marcel Duchamp et développé par d’autres artistes du milieu surréaliste. La présentation de la dynamique historique du concept en question est enrichie d’une analyse de son potentiel symbolique, strictement lié à l’idée de la rencontre surréaliste proposée par André Breton. |
|||||
|