Numer 11 (2/2015)
Redaktorzy: Iwona Boruszkowska, Natalia Cichoń, Alicja Kosterska, Marcin Lubecki, Taras Leshkovych, Iga Łomanowska
Spis treści
Strony
Pobierz
Alicja Kosterska
Tekstowa hybryda jako medium pamięci. O Miedziance. Historii znikania Filipa Springera
7 – 26
PDF

Słowa kluczowe

pamięć |hybryda tekstowa |literatura „małych ojczyzn” |reportaż śledczy

Streszczenie

Artykuł stanowi analizę i interpretację debiutanckiej książki Filipa Springera Miedzianka. Historia znikania za pomocą kategorii tekstowej hybrydy stworzonej przez Grzegorza Grochowskiego. Autorka udowadnia, że Springer, sięgając do środków literackich wypracowanych w ramach modelu literatury „małych ojczyzn” oraz schematu reportażu śledczego, zaburza jednoznaczny status dyskursywny swojej wypowiedzi. Ze względu na hybrydyczny charakter Miedzianka… staje się medium pamięci kulturowej nie w sensie zewnętrznego nośnika, w którym zdeponowane zostają pewne treści, ale raczej w sensie nosiciela czy miejsca wytwarzania modeli pamięci.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Warszawski
Ada Minge
Cuda Alice Rohrwacher w świetle teorii heterotopii Michela Foucaulta
27 – 35
PDF

Słowa kluczowe

heterotopia |Foucault |Cuda |Rohrwacher |przestrzeń

Streszczenie

Film Alice Rohrwacher pod tytułem Cuda (Le Meraviglie, 2014) można uznać za ilustrację konceptu heterotopii sformułowanego przez Michela Foucaulta w latach sześćdziesiątych, co stanowi jeszcze jeden dowód na to, że jest on we współczesnym kinie jedną z najchętniej podejmowanych idei dotyczących postmodernistycznej przestrzeni w zglobalizowanym świecie. Heterotopia w Cudach dotyczy zarówno poziomów czasowych, jak i relacji przestrzeni rzeczywistej i medialnej.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Patryk Miernik
Pisarz i filozof: Buddenbrookowie jako wola i przedstawienie
37 – 52
PDF

Słowa kluczowe

burżuazja |konformizm |kontemplacja |pragmatyzm |geniusz |wola

Streszczenie

Dziewiętnaste stulecie umożliwiło szeroką percepcję filozofii w kręgach burżuazji. Z tej warstwy społecznej wywodzą się zestawieni w artykule myśliciele: Artur Schopenhauer oraz Tomasz Mann. Teza artykułu jest następująca: Buddenbrokowie stanowią literacką interpretację systemu filozoficznego zawartego w Świecie jako woli i przedstawieniu. Jak wykażę, dzieje rodu kupieckiego stanowią metaforę zarówno ewolucji świata przyrody, jak i rozwoju cywilizacji: poczynając od etapu najbardziej prymitywnych potrzeb, wieńcząc zaś ów rozwój szczytową sublimacją intelektualną oraz estetyczną. Ponadto wykażę, iż filozofia Schopenhauera w interpretacji Manna stanowi zapowiedź myśli egzystencjalnej.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Justyna Wysocka
Londyńska Oficyna Poetów i Malarzy (1949–2011)
53 – 71
PDF

Słowa kluczowe

literatura emigracyjna |polski ruch wydawniczy na uchodźstwie |drukarnia emigracyjna |Poets’ and Painters’ Press |Oficyna Poetów i Malarzy |emigracja powojenna

Streszczenie

Niniejszy artykuł stanowi próbę omówienia działalności wydawniczej Krystyny i Czesława Bednarczyków, którzy po zakończeniu II wojny światowej osiedli w Wielkiej Brytanii i założyli emigracyjne wydawnictwo, Oficynę Poetów i Malarzy, oraz drukarnię, The Poets’ and Painters’ Press. Autorka stara się dowieść, że polskim wydawcom udało się stworzyć nie tylko niezależną, wielozadaniową instytucję życia literackiego, ale również emigracyjne środowisko kulturalne, zrzeszające artystów oraz pisarzy w Wielkiej Brytanii. Ponadto podkreśla ona trudność, jaką napotyka badacz, próbując sklasyfikować edytorskie przedsięwzięcie Bednarczyków.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Wojciech Fatuła
„Новояз”: об источниках оруэлловского канона
73 – 82
PDF

Słowa kluczowe

propaganda |Rok 1984 |nowomowa |język ustroju totalitarnego |ZSRR |BBC

Streszczenie

Niniejszy artykuł jest poświęcony wyjaśnieniu jednej z głównych zagadek najsłynniejszej powieści George’a Orwella pt. Rok 1984 – ustaleniu źródeł, na których wzorował się pisarz przy stworzeniu obrazu futurystycznego państwa totalitarnego, a szczególnie używanego tam języka – newspeak’a. Próba wskazania prototypu orwellowskiego newspeak’a doprowadziła do wyłonienia szeregu hipotez, określających podłoże przedstawionej w utworze wizji kraju zawładniętego ideologią. Analizie zostały poddane poglądy zakładające, iż fabuła Roku 1984 jest wynikiem zasłyszanych przez pisarza opowiadań o sowieckiej rzeczywistości, a także własnych obserwacji działania mechanizmu propagandy we frankistowskiej Hiszpanii. Jednak za najbardziej prawdopodobny pierwowzór języka Oceanii w tym artykule uważa się The System of Basic English – mowę stworzoną przez służby Wielkiej Brytanii w celu „prania mózgów”. „Basic English” aktywnie był wykorzystywany w pracy BBC w czasie II wojny światowej, właśnie wtedy w tej rozgłośni radiowej na stanowisku spikera był zatrudniony George Orwell.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Tomasz Babnis
Rzym i Italia w I księdze Tristia Owidiusza
83 – 95
PDF

Słowa kluczowe

Owidiusz |poezja wygnańcza |Rzym |Italia |elegia rzymska

Streszczenie

Tematem niniejszego artykułu jest analiza odniesień do Rzymu i Italii w I księdze Tristia rzymskiego poety Owidiusza (43 r. p.n.e.–17 r. n.e.). W całej przedwygnańczej twórczości tego „poety Miasta” odgrywały one ważną rolę. Zamierzeniem autora jest zbadanie, czy zmieniło się to wraz z relegacją Owidiusza do nadczarnomorskiego Tomis. I księga Tristia powstała na przełomie 8 i 9 roku n.e., w drodze do miejsca wygnania, gdy pamięć o stolicy imperium była ciągle jeszcze w poecie bardzo silna.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Paweł Sobol
O Dzienniku z wygnania (1824–1832) Tomasza Zana
97 – 108
PDF

Słowa kluczowe

Rosja |Tomasz Zan |dziennik |zesłanie |filomaci |romantyzm

Streszczenie

Artykuł dotyczy wyjątkowego dzieła literackiego, związanego z początkami polskiego romantyzmu i stworzonego przez rówieśnika Adama Mickiewicza. Dziennik z wygnania Tomasza Zana to jedyny zachowany do naszych czasów diariusz napisany na zesłaniu przez członka Towarzystwa Filomatów. Zapiski „poety promienistego” są nie tylko świadectwem tragicznych losów polskiej młodzieży skazanej w wyniku procesu Nowosilcowa, ale także pozostają utworem literackim, który posiada wiele walorów artystycznych. Głównym celem tego szkicu jest przybliżenie współczesnemu czytelnikowi tego nieco zapomnianego dzieła. Poprzez omówienie jego głównych tendencji literackich i motywów (przyroda, modlitwa, praca, sen, lektury) oraz zaprezentowanie ich wzajemnego przenikania się uwidoczniono strukturę Dziennika z wygnania. Daje to możliwość nowego spojrzenia na twórczość Zana po 1823 roku.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Szymon Hyptyś
Konsekwencje indoeuropeistycznej koncepcji glottalnej na przykładzie prawa Bartholomaego
109 – 117
PDF

Słowa kluczowe

indoeuropeistyka |teoria glottalna |prawo Wintera |prawo Bartholomaego |Kortlandt

Streszczenie

W językoznawstwie indoeuropejskim coraz więcej zwolenników zdobywa koncepcja glottalna. Zakłada ona, że wbrew tradycyjnej rekonstrukcji, w języku praindoeuropejskim nie istniały spółgłoski zwarte w szeregach: dźwięczna, bezdźwięczna, dźwięczna aspirowana, lecz w szeregach: długa, preglottalizowana, „czysta”. Świadczą o tym różne prawa głosowe. W artykule wspomniane jest prawo Wintera-Kortlandta, Lachmanna i Lubockiego oraz prawo operujące w języku hetyckim, pokrewne do prawa Wintera. Celem artykułu jest przyjrzenie się, jakie konsekwencje ma koncepcja glottalna w odniesieniu do rozumienia jednego z najbardziej podstawowych praw głosowych indoeuropeistyki, jakim jest prawo Bartholomaego, operujące w językach indo-irańskich.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Pobierz cały numer
1 – 122
PDF
Towarzystwo Doktorantów
Czapskich 4/14
e-ISSN 2082-9469
Uniwersytet Jagielloński
31-110 Kraków
ISSN 2299-1638