Numer 6 (1/2015)
Kiedy kobieta spotyka mężczyznę... O relacjach damsko-męskich w antycznych narracjach kultur śródziemnomorskich
Redaktorzy: Joanna Szwed-Kostecka, Damian Sochacki OCD
Spis treści
Strony
Pobierz
Kazimierz Korus
Motyw miłości małżeńskiej w najwcześniejszej literaturze greckiej
9 – 18
PDF

Słowa kluczowe

Homer |epika |motyw miłości małżeńskiej |ideał |Empedokles |Platon o miłości

Streszczenie

Autor przeprowadza analizę Iliady i Odysei. Stara się dowieść, że w jednej i drugiej epickiej narracji poeta ukazał pełny wymiar miłości doskonałej (amor sacrum) i tej występnej (amor profanum). Rozbudowane motywy stały się wzorem dla następnych generacji poetów i pisarzy.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Andrzej Kuźma
Czy Żona namiestnika to zguba dla prowincji? Cornelii Taciti Annales III 33–34: próba analizy stanowiska Tacyta
19 – 35
PDF

Słowa kluczowe

Tacyt |namiestnik |żona |debata

Streszczenie

Celem artykułu jest analiza stanowiska Tacyta podczas debaty przeprowadzonej w rzymskim senacie w roku 21 po Chrystusie. Historyk nie przedstawia swoich poglądów bezpośrednio. Mimo to sposób, w jaki konstruuje mowy swoich bohaterów, może zdradzać jego osobiste opinie. Pod tym kątem należy poddać analizie wniosek Aulusa Cecyny, by zakazać żonom namiestników wyjazdu do prowincji. Na początku Tacyt przypomina o wojennych dokonaniach Cecyny. Mowa polityka jest wyważona i rozsądna. Jego oponentem jest Waleriusz Messalinus, przedstawiony jako typowy senator epoki cesarstwa: skłonny do służalczości, lekkomyślny, lekceważący przeszłość. Po przeanalizowaniu argumentów obu polityków staje się jasne, że Tacyt sprzyja Aulusowi Cecynie.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Damian Sochacki OCD
Wprowadzenie do przekładu Listu Bryzejdy do Achillesa Owidiusza
37 – 39
PDF

INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Owidiusz
List Bryzejdy do Achillesa
41 – 46
PDF
Damian Sochacki OCD
Dlaczego płaczesz? Intertekstualny charakter dialogu Marii z Magdalii ze zmartwychwstałym Chrystusem (J 20, 11–18)
47 – 63
PDF

Słowa kluczowe

kobieta |mężczyzna |łzy |motyw

Streszczenie

Autor szuka odpowiedzi na pytanie o intertekstualność sceny płaczu Marii z Magdalii (J 20, 13 i 15). Zestawia teksty tradycji greckiej i rzymskiej, w których występuje charakterystyczne pytanie o powód płaczu (gr. τί κλαίεις). Analiza porównawcza pozwoliła na określenie stopnia konwencji w realizacji motywu łez oraz cech indywidualnych każdego obrazu. Na przykładzie wybranych fragmentów autor sugeruje również, iż powód łez w literaturze starożytnej ulega schematyzacji i przyporządkowaniu płciowemu.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Wojciech Kowalski
Elementy światopoglądu chrześcijańskiego w Historii etiopskiej o Theagenesie i Chariklei Heliodora z Emesy
65 – 83
PDF

Słowa kluczowe

Miłość |Heliodor |Opowieść etiopska |romans antyczny |chrześcijaństwo

Streszczenie

W artykule zostaje poruszona kwestia obecności elementów wywodzących się z chrześcijaństwa w Opowieści etiopskiej Heliodora z Emesy. Analizowane elementy zostały
podzielone na dwie grupy: pierwsza składa się z tych, które wykazują powinowactwo do pism chrześcijańskich pod względem tekstualnym, druga z tych, w których widoczne są wpływy ideowe.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Magdalena Wdowiak
Jej obraz – jego obraz. Symbole miłosne w komentarzu do Pieśni nad Pieśniami Orygenesa na tle wybranych fragmentów epitalamiów greckich
85 – 104
PDF

Słowa kluczowe

pieśń weselna |epitalamium greckie |Oblubieniec |Oblubienica |interpretacja alegoryczna

Streszczenie

W oparciu o porównanie Orygenesowego Komentarza do Pieśni nad Pieśniami z greckim epitalamium niniejszy artykuł ma na celu ukazanie sposobu, w jaki kobieta i mężczyzna widzą siebie nawzajem, oraz tego, jak są postrzegani przez innych, gdy ich relacja zostaje związana małżeńskim węzłem. Orygenes ukazuje nam w swoim Komentarzu tekst Pieśni nad Pieśniami jako epitalamium ujęte w formę dramatu. Prezentuje on historyczny sens Pieśni i interpretuje tę księgę alegorycznie. Poddajemy wyjaśnieniu pewne uniwersalne symbole miłości, pojawiające się w analizowanych utworach, szczególnie zaś charakterystyczne dla epitalamium motywy pojawiające się w najwcześniejszych zachowanych greckich pieśniach weselnych. Mogą one zostać zestawione ze względu na swoją treść z Pieśnią nad Pieśniami i prezentowanym komentarzem. Badaniu zostaje poddane całe spektrum doświadczeń zmysłowych zawartych w miłosnym języku: zapachowych, wzrokowych, słuchowych, smakowych, doświadczeń, które stają się nośnikiem wzajemnego odbioru siebie nawzajem przez kobietę i mężczyznę. Analiza ta, jakkolwiek łączy dwie odmienne tradycje, pozwala jednakże zwrócić uwagę na fakt, że Pieśń nad Pieśniami sięga do pewnych uniwersalnych kulturowych wzorców.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Joanna Szwed-Kostecka
Święty Jan Chryzostom o relacjach między kobietą a mężczyzną na przykładzie wybranych homilii
105 – 126
PDF

Słowa kluczowe

rodzina |św. Jan Chryzostom |małżeństwo

Streszczenie

Żyjący na przełomie IV i V wieku św. Jan Chryzostom uchodzi za jednego z najwybitniejszych kaznodziejów starożytności. Pośród licznych tematów poruszanych przez niego w homiliach istotne miejsce zajmowały małżeństwo i rodzina. Celem tego artykułu jest przedstawienie poglądów kaznodziei na temat relacji między kobietą i mężczyzną w kontekście małżeństwa. Wynikiem pracy jest odpowiedź na następujące kwestie: rozróżnienie płci i powołanie mężczyzny i kobiety do jedności, równa godność kobiety i mężczyzny nadana im przez Boga w momencie stworzenia, małżeństwo i jego cele.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Grzegorz Wiończyk
Pragnienie innego w perspektywie teorii mimetyczno-ofiarniczej René Girarda
127 – 142
PDF

Słowa kluczowe

Miłość |autentyczność |pragnienie |naśladowanie

Streszczenie

Francuski antropolog René Girard zauważył, że wszystkie ludzkie pragnienia są mimetyczne. Oznacza to, że relacja między podmiotem pragnienia i przedmiotem jest znamionowana obecnością elementu trzeciego, mianowicie pośrednika, który dla podmiotu staje się modelem pragnienia. Schemat ten można również zauważyć w utworach Williama Szekspira. W komedii Jak wam się podoba spotykamy Sylwiusza, który kocha Febe. Ich miłość ma strukturę trójkątną. Febe, będąca przedmiotem pragnienia Sylwiusza, obiera właśnie swego ukochanego za pośrednika mimetycznego pożądania siebie. Według Girarda jest to modelowy przykład miłości własnej, która oparta jest na pragnieniu bycia jak Inny.


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Śląski w Katowicach
Anna Gwiżdż
Oblicza miłości w twórczości współczesnego, nowogreckiego autora komiksów – Arkasa
143 – 159
PDF

Słowa kluczowe

Miłość |Arkas |modele miłości |teorie miłości |komiks

Streszczenie

Przedmiotem niniejszego artykułu jest próba rekonstrukcji obrazu „miłości” w komiksowej twórczości Arkasa. Odwołując się do teorii afektów, traktuję komiksy jako tak zwane nośniki transmitujące emocje i patrzę na to uczucie z perspektywy wybranych psychologicznych teorii i modeli, Ericha Fromma, Zygmunta Freuda i Johna Lee. Staram się również wyodrębnić typy „miłości” funkcjonujące w pozornie odległych od siebie światach wykreowanych przez greckiego artystę, a także unaocznić cel leżący u podstaw ich zastosowania. Bazę źródłową stanowią trzy komiksowe serie Arkasa: „Xamhle/v Pth/seiv” (Niskie loty), „O Kalo/v Lu/kov” (Dobry wilk) oraz „Kastra&to” (Kastrato).


INFORMACJE O AUTORZE

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Pobierz cały numer
1 – 164
PDF
Towarzystwo Doktorantów
Czapskich 4/14
e-ISSN 2082-3916
Uniwersytet Jagielloński
31-110 Kraków
ISSN 2082-419X